"Dodenkaart" kan levens Mexicaanse migranten redden

Al te dikwijls onderschatten migranten de gevaren die ze onderweg kunnen ondervinden. Uitdroging en onderkoeling, maar ook verkrachting, beroving of zelfs vermoord worden door drugshandelaars zijn geen uitzonderingen.

Tussen oktober 1999 en maart 2012 vielen alleen al aan de grens met Pima County, Arizona 2269 doden. In de Sonora woestijn vallen de meeste doden langs de meer dan 3000 kilometer lange grens.

“dodenkaart”

Verschillende humanitaire groepen zetten zich in om enige vorm van bescherming te bieden aan de tienduizenden migranten die de oversteek wagen. Enkele van die humanitaire groepen hebben de krachten gebundeld om een kaart te maken om het aantal doden te verminderen en om families te helpen de lichamen van overledenen terug te vinden.

Een anonieme geldschieter gaf de organisaties 175. 000 dollars of ongeveer 129.500 euro voor de verwezenlijking van de databank. Informatie van de medische onderzoeker, wetsinstanties en het onderzoek van Humane Borders zorgden er na vijf jaar voor dat de databank online kon gaan. De meeste migranten hebben geen papieren, waardoor identificatie dikwijls moeilijk is. Maar de nieuwe databank met kaart zou daar verandering in kunnen brengen.

Volgens de Washington Office on Latin America is het aantal migranten dat sterft equivalent aan vijf doden om de vier dagen.  ‘Het echte aantal kan veel hoger liggen’,  zegt vrijwilligster Bezi Younglas van Human Borders aan The Guardian. De situatie verergerde over de jaren dramatisch door de honderden meters muur aan de grens die de migranten verplichten dieper de woestijn in te gaan. ‘Toen de VS begon met het opzetten van de muur aan de grenssteden dachten ze dat het gevaar de migranten zou afschrikken’, zegt Younglas. ‘Maar ze onderschatten hun wanhoop.’

Daarnaast toont de kaart ook waar de waterstations die de organisatie opzet, gelokaliseerd zijn. In de zomer moeten die voorkomen dat migranten sterven aan uitdroging. ‘De twee grootste gevaren zijn uitdroging in de zomer en onderkoeling in de winter’, zegt Younglas. Dat en de ratel- en koraalslangen of de coyotes.

Verdedigers van het project hopen dat een betere kennis van het grensverkeer de beleidsmakers kan beïnvloeden en de humanitaire groepen kan aanduiden waar meer hulp nodig is. ‘Niemand zou mogen sterven omdat ze een beter leven willen’, zegt Younglas.

Grenspatrouilles

Maar de strijd voor en van de migranten is ook politiek geladen. De organisatie Geen Doden Meer houdt vol dat de bewakingsstrategieën die begonnen met “Operatie Poortwachter” in 1994 zo ontwikkeld zijn om migranten naar de gevaarlijke oversteekplaatsen te leiden. Bovendien is het zo dat in Arizona het Hooggerechtshof een immigratie statuscheck doorgevoerd heeft. Ze controleren alle paspoorten. Aangezien vele migranten niet over papieren beschikken, worden zij nog meer gedwongen om zich onder de radar te verplaatsen.

‘Mensen worden meer achtergelaten dan anders. Wanneer ze patrouilles zien, zwermen ze uit elkaar’, zegt Younglas van Humane Borders. De groep heeft gelukkig goede relaties met het VS Grens Controle agentschap die patrouilles uitvoeren. Ze hebben een overeenkomst dat ze bijvoorbeeld de
waterstations in de woestijn niet gebruiken als plaats om migranten te onderscheppen.  De waterstations zijn op de kaarten aangeduid en wijzen aan hoe ver het nog is naar de VS.

Andy Adame, woordvoerder voor Grens Controle in Arizona, zegt dat ze hetzelfde doel hebben als de humanitaire groepen: de dood van migranten terugschroeven. Ze zetten reddingsposten op over heel de woestijn waar migranten in problemen een signaal kunnen uitsturen. Ze hebben meer dan 600 migranten of “aliens” gered in de voorbije jaren. Daarom verwerpen ze ook de beschuldigingen dat grenswacht het aantal overledenen naar boven drijft. ‘Het kan daar echt tragisch zijn’, zegt Adame.

Grens Controle organiseert programma’s om eventueel toekomstige migranten aan de Mexicaanse kant van de grens te informeren over de gevaren. ‘We proberen de realiteit naar hen te brengen. Een dag stappen in de woestijn, kan het al onmogelijk maken om de weg  terug te vinden.’ Vorig jaar onderschepte de patrouille 28.000 migranten en telden ze negen doden.