Eén op vijf Belgische kinderen leeft in armoede
De Werelddag van Verzet tegen Armoede staat dit jaar in het teken van armoede bij kinderen en jongeren. Dat zij een kwetsbare groep zijn, blijkt uit de resultaten van de meest recente EU-SILC-enquête. Daarnaast tonen die ook het belang van de sociale zekerheid.
De enquête is een jaarlijks onderzoek dat in alle Europese landen gevoerd wordt. Zesduizend huishoudens in elk land worden bevraagd over hun inkomen en leefomstandigheden. Op basis van hun antwoorden berekent men dan per land de armoedegrens en het aantal mensen dat met minder per maand moet rondkomen, en dus officieel ‘arm’ is.
In België is het aantal huishoudens dat onder de armoedegrens leeft 14,6 procent van de bevolking, net zoals een jaar eerder. De armoedegrens zelf is wel veranderd en ligt nu op 973 euro voor een alleenstaande of 2044 euro voor een gezin van twee volwassenen en twee kinderen, volgens de vorige enquête was dit nog 966 en 2028 euro. Het leven in België is dus wel duurder geworden, maar de economische crisis lijkt voorlopig niet meer mensen onder de armoedegrens te duwen. In vergelijking met 2007 is het aantal arme gezinnen zelfs lichtjes gedaald.
Kinderen in armoede
Wat opvalt, is dat het percentage kinderen en jongeren die het risico lopen behoeftig te zijn op 18,5 procent ligt, zo’n vier procent hoger dan het gemiddelde. De leeftijdsgroep tot vijftien jaar is, na de 65-plussers, het meest getroffen door armoede. Het zijn dan ook vaak eenoudergezinnen die moeite hebben de eindjes aan elkaar te knopen. Het onderzoek stelt vast dat deze kinderen zichzelf niet meteen als ‘arm’ zien, maar dat hun leven er wel anders uitziet dan dat van hun leeftijdsgenootjes.
In de eerste plaats hebben ze minder hobby’s en activiteiten buitenshuis, omdat het gezinsbudget dat niet toelaat. Daarnaast nodigen ze niet zo dikwijls vriendjes uit, eten ze minder gevarieerd en moeten ze het vaker met afgedragen kleding stellen. De enquête toont ook dat deze kinderen in een vijfde van de gevallen geen rustige plaats hebben om hun huiswerk te maken, een feit dat een weerslag kan hebben op hun schoolresultaten en zo hun toekomst hypothekeert.
Het belang van de sociale zekerheid
Hiermee is evenwel nog niets gezegd over de ernst van de armoede en de grootte van de kloof tussen de hoogste en laagste inkomens. Een alleenstaande met een budget van 972 euro per maand telt op dezelfde manier mee in de resultaten als iemand die ver onder de grens zit; huishoudens met twee ouders die maandelijks zo’n drieduizend euro verdienen wegen even zwaar door als gezinnen met drie huizen, vijf auto’s en een boot.
Daarnaast rekenen deze cijfers ook toelages uit de sociale zekerheid tot deel van het gezinsbudget, waaronder werkloosheidsuitkeringen, kinderbijslag, pensioenen en gezondheidszorg. Zonder dit systeem zou niet minder dan één op drie Vlaamse gezinnen in armoede leven, in Wallonnië ligt dat aantal nog zeven procent hoger.