Europese Commissie wil alternatieve biobrandstoffen stimuleren
Nelle Lauwerysen
19 oktober 2012
De Europese Commissie heeft een voorstel ingediend om het gebruik van biobrandstoffen van eerste generatie aan banden te leggen. Dat zijn biobrandstoffen die gebaseerd zijn op voedingsgewassen, zoals bijvoorbeeld koolzaad, soja en oliepalm. De Europese Commissie wil meer inzetten op biobrandstoffen die minder schadelijk zouden zijn. Het voorstel stuit echter op kritiek van zowel ontwikkelingsorganisaties als van de industrie zelf.
Met het voorstel wil de Europese Commissie het gebruik van biobrandstoffen van eerste generatie in de transportsector beperken tot vijf procent tegen 2020. Het is de bedoeling om de concurrentie met voedselgewassen tegen te gaan. ‘Het voorstel is een duidelijk signaal dat de eerste generatie biobrandstoffen geen onderdeel meer zullen uitmaken van de toekomst in Europa’, zegt Connie Hedegaard, Europees Commissaris voor Klimaat. De Commissie wil daarentegen alternatieve biobrandstoffen stimuleren, zoals afvalstoffen en stro. Deze concurreren niet met voedselgewassen, maar zijn nog in volle ontwikkeling.
Er zijn steeds meer gronden nodig om aan de vraag naar biobrandstoffen te voldoen. Daarom wendt men gronden aan die eigenlijk bedoeld waren voor andere doeleinden, zoals bijvoorbeeld de productie van voedsel. Hierdoor komt de voedselzekerheid in het gevaar en blijven de prijzen stijgen. Omdat ook bossen en weilanden moeten wijken voor de productie van biobrandstoffen, leidt het ook tot een hogere CO2-uitstoot. Men noemt dit indirecte veranderingen in het landgebruik (ILUC). In het voorstel van de Commissie worden dit ook in rekening gebracht, maar volgens milieuorganisaties onvoldoende.
‘Limiet ligt nog boven het huidige consumptieniveau’
Volgens Friends of the Earth Europe geeft de Commissie met dit voorstel toe aan de eisen van de industrie in plaats van rekening te houden met honger en klimaatverandering. ‘Het is beter dan niets, maar feit blijft dat deze hervormingen de status quo behouden en klimaatverandering en honger verergeren’, zegt Robbie Blake van Friends of the Earth Europe. Volgens Blake ligt de limiet van vijf procent nog boven het huidige consumptieniveau en zal er dus weinig veranderen. Uit een memo van de Europese Commissie blijkt dat de totale consumptie van biobrandstoffen in de EU in 2010 uit ongeveer 4,7 procent bestond. Het gaat dan vooral om biobrandstoffen van eerste generatie.
Greenpeace EU wijst op een tegenstrijdigheid. Volgens hen wil de Europese Commissie uiterst klimaatschadelijke biobrandstoffen inzetten om de doelstellingen op vlak van duurzaam transport te behalen. Gezien het voorlopig nog maar gaat om een voorstel van de Commissie, roept Greenpeace het Europees Parlement en de Raad op om aanpassingen te maken. De groene fractie in het Parlement beschuldigde de Commissie alvast van het niet in rekening brengen van de uitstoot die veroorzaakt wordt door de productie.
CIDSE, de internationale alliantie van Katholieke ontwikkelingsorganisaties, waaronder ook Broederlijk Delen, vraagt ook meer aandacht voor de miljoenen mensen in armoede die getroffen worden door de productie van biobrandstof. ‘Een biobrandstoffenbeleid dat klimaatverandering niet aanpakt en dat voedsel uit de monden van mensen neemt is onwaardig voor een leidende ontwikkelings- en klimaatactor zoals de Europese Unie’, zegt Denise Auclair, EU-beleidsmedewerker van CIDSE.
Kentering in het beleid
Hoewel de Commissie biobrandstoffen niet volledig afschrijft, is dit voorstel toch een kentering in het beleid. In het verleden stimuleerde de EU het gebruik van biobrandstoffen om de CO2-uitstoot in de transportsector te verminderen. In 2008 werd vastgelegd dat de uitstoot van de Europese transportsector tegen 2020 voor tien procent uit hernieuwbare energie moest bestaan. De Commissie zag hier toen een grote rol voor biobrandstoffen, vooral van eerste generatie.
De industrie is dan ook niet tevreden met dit nieuwe voorstel. Zij noemen het verraad en zeggen dat de Commissie handelt op basis van ‘onbewezen wetenschap’. ‘We zijn nog niet halverwege het spel en de regels worden al veranderd’, zegt Rob Vierhout van ePure. Deze organisatie verdedigt de belangen van de Europese producenten van bio-ethanol. De industrie vreest dat investeerders ontmoedigd zullen worden door het voorstel. ‘Het zal investeringen in de sector, jobs in de plattelandsgebieden en de ontwikkeling van alternatieve biobrandstoffen in het gevaar brengen,’ zo staat in een gezamenlijke reactie van de biobrandstoffenindustrie.