Guatemala legt adoptiemaffia aan banden
Inés Benitez
12 december 2007
Het parlement van Guatemala heeft dinsdag (11 december) met een ruime meerderheid een wet goedgekeurd waardoor vanaf 31 december de Conventie van Den Haag over Internationale Adoptie van kracht wordt. Daarmee moet een einde komen aan de praktijken van de adoptiemaffia, die kinderen van arme ouders voor een zacht prijsje doorverkoopt aan rijke Amerikanen.
Guatemala heeft een kwalijke reputatie opgebouwd inzake adoptie. “Jaladoras” of babymakelaars fungeren als tussenpersonen tussen kinderloze Amerikaanse paren en straatarme Guatemalaanse vrouwen, vaak van inheems origine. Een “adoptie” kost 17.000 tot 20.000 euro, waarvan de moeder tussen 400 en 1000 euro overhoudt. Er zijn zelfs speciale “casas de engordes”, “vetmesterijen” waar de vrouwen tijdens hun zwangerschap kosteloos kunnen verblijven.
Omdat de procedure verloopt via een notaris in plaats van een rechter, duurt het vaak minder dan een jaar voor de zaak rond is. Guatemala is dan ook het land met de meeste adopties per inwoner. Dit jaar werden al 3.406 kinderen afgestaan, vorig jaar waren het er 4.496, tien procent meer dan in 2005. In absolute cijfers worden alleen in Rusland, China en Zuid-Korea meer kinderen afgestaan voor adoptie.
De nieuwe wet wil ervoor zorgen dat niemand nog zijn kinderen om economische redenen afstaat. Artikel tien verbiedt biologische ouders en andere personen of instellingen iets te verdienen met het adoptieproces. Er komt een Nationale Adoptieraad die ervoor zorgt dat de kinderen in het gepaste gezin terechtkomen, bij voorkeur in Guatemala zelf. Artikel zes van de nieuwe wet zegt dat extreme armoede op zich geen voldoende reden kan zijn voor adoptie.
Meer dan de helft van de 13 miljoen Guatemalanen leeft in armoede. Vaak gaat het om mensen van inheemse origine, die 65 procent van de bevolking uitmaken. De kraambedsterfte bedraagt in Guatemala 121 op 100.000, zo blijkt uit het jongste rapport over de Millenniumdoelstellingen.
“Adoptie is hier een business geworden”, zegt Héctor Dionisio van de kinderrechtenorganisatie Casa Alianza, “Koppels maken hier kinderen voor de export en sommige ouders moedigen hun tienerdochters aan zwanger te raken, voor het geld.” Mensenrechtenactivisten noemen de advocaten en notarissen die de adoptiebusiness draaiende houden “maffiosi”
Een anonieme advocaat die hierop wilde reageren, vraagt zich af wat er nu gaat gebeuren met duizenden baby’s die geen adoptieouders zullen vinden. Volgens de raadsman doet de Conventie van Den Haag de administratieve molen trager malen en dreigen wezen of verwaarloosde kinderen hiervan het slachtoffer te worden.
De Haagse Conventie over kinderbescherming en samenwerking inzake internationale adoptie dateert uit 1993 en werd in 1995 van kracht. 71 landen zijn tot de Conventie toegetreden. Tegen de toetreding van Guatemala bestond lange tijd bezwaar, vanwege Nederland, Duitsland, Groot-Brittannië, Spanje en Canada. Die landen verboden adopties uit Guatemala, omwille van de commerciële praktijken en berichten dat kinderen soms in de loop van het adoptieproces worden omgewisseld.