Kirgizisch nationalisme schaadt Chinese handel

Eerder deze maand besloot het Kirgizische parlement dat Chinese vrachtwagens niet langer welkom zijn in het land. De zware trucks zouden de wegen teveel beschadigen. Ironisch genoeg worden veel van die wegen opnieuw aangelegd met Chinees geld.

Maar voorstanders van de nieuwe wet voeren aan dat die broodnodig is om de 60.000 lokale truckers en logistiek personeel in Kirgizië te beschermen. Volgens Temirbek Shabdanaliev van de Associatie van de Kirgizische Logistieke Sector “hebben de parlementsleden met de wet blijk gegeven van patriottisme.”

Voorlopig blijft de wet nog dode letter, tot president Almazbek Atambajev er zijn handtekening onder zet. Zijn voorganger Koermanbek Bakijev zou dat waarschijnlijk nooit gedaan hebben. Bakijev richtte de economie vooral op het herexporteren van ingevoerde Chinese goederen naar andere Centraal-Aziatische landen. Het land ging daardoor in 2009 Kazachstan voorbij als grootste importeur van Chinese goederen.

Maar volgens Shabdanaliev was Bakijev geen groot onderhandelaar, omdat hij in een akkoord in 2007 toestemming gaf voor Chinese trucks tot 55 ton. Daarmee werden de lokale vrachtwagenchauffeurs, die met kleinere voertuigen rijden, uit de markt geconcurreerd.

“De Chinese rijkdom is goed voor ons, het kan ons land verrijken”, zegt Shabdanaliev. “Maar in bilaterale onderhandelingen moeten we onze nationale belangen verdedigen. Als we ons elke keer laten vangen, dan zullen er geen nationale belangen meer zijn om te verdedigen.”

Mijnbouw

De stemming in het parlement kwam er amper enkele dagen na een conflict in de goudmijn van Taldy-Bulak Levoberezhnji, die door Chinese bedrijven wordt uitgebaat. Door het incident moesten de arbeiders de mijn verlaten. De Chinese Kamer van Koophandel in Kirgizië beschuldigde “oppositiepartijen” ervan een “instabiele en riskante situatie” te creëren voor buitenlandse investeerders.

Volgens Chinadeskundige Alexandros Petersen zijn de incidenten ook Beijing niet ontgaan. “De Chinese beleidsmakers spreiden het risico”, zegt hij. “Ze bouwen aan de Speciale Economische Zone Khorgos in Kazachstan en openen nieuwe douanefaciliteiten aan de Kulma Pas naar Tadzjikistan”.

Kirgizië mag er dan wel een liberaal handelsregime op nahouden en door het lidmaatschap van de Wereldhandelsorganisatie een handige sluis zijn naar grotere en rijkere markten, maar het land heeft zelf maar een kleine afzetmarkt. Het is dan ook goed mogelijk dat Beijing zich begint af te vragen of het land nog wel de moeite waard is.

Dat baart handelaars in Kirgizië zorgen. Damira Doolotalieva, hoofd van de Kirgizische Unie van Handelaars, heeft er bij de president op aangedrongen om de wet niet te tekenen. Ze waarschuwt voor onverwachte gevolgen, omdat de Kirgizische vrachtwagenchauffeurs amper een derde kunnen vervoeren van hun Chinese concurrenten. De Kirgizische chauffeurs zijn dus ook duurder, en die meerkost zal doorgerekend worden aan de lokale consumenten, zegt ze. “Het parlement heeft een beslissing genomen die zal neerkomen op de schouders van de gewone handelaar en eenvoudige mensen”.