Nieuwe Tunesische machthebbers ontgoochelen bevolking

Tunesië is de plaats waar de Arabische Lente startte en ook het land dat als eerste democratische verkiezingen organiseerde. Op 23 oktober 2011 trokken de Tunesiërs naar de stembus om de leiders te kiezen die een nieuw politiek systeem moesten vormgeven in het land.

De islamistische partij Ennahdha won bij die verkiezing 89 van de 217 zetels en vormde een coalitie met twee seculiere partijen. Na een jaar aan de macht is de publieke steun voor die trojka echter echter ingestort. Critici verwijten de regering zowel een gebrek aan ervaring als aan nieuwe ideeën.

De nieuwe regering heeft de Tunesische bevolking “op alle mogelijk manieren” teleurgesteld, zegt de 25-jarige Wala Kasmi, een activiste die protesteerde tegen het regime van Ben Ali. “Ze gaan de mist in op het vlak van veiligheid, economie, mensenrechten en vrijheden.”

Ook mensenrechtenorganisatie Amnesty International liet dinsdag weten dat de Tunesische overheid niet voldoende doet om de verworvenheden van de revolutie te beschermen. “De overheid moet deze historische kans grijpen en mensenrechten in wetten gieten en in de praktijk brengen, om zo van de rechtstaat een realiteit te maken in Tunesië”, zei Hassiba Hadj Sahraoui, van Amnesty.

Oppositie

Volgens Ennahdha-voorzitter Rachid Ghannouchi belooft de partij “te blijven werken met de nationale partners om het Tunesië van de toekomst te bouwen, door het systeem van corruptie en despotisme te ontmantelen en een nationale consensus te creëren die Tunesiërs in staat stelt de revolutie te beschermen.”

Maar een jaar na de verkiezingen heeft de oppositie zich veel beter georganiseerd. Destijds waren er nog 81 partijen en bijna evenveel onafhankelijke kandidaten. Maar inmiddels heeft het centrumrechtse Nidaa Touns veel meer steun gekregen van kiezers die verlangen naar de rust onder Ben Ali.

Aan de linkerzijde hebben elf partijen, waaronder de communisten en de Baathisten, zich verenigd onder in nieuwe beweging, het Volksfront.

Jong bloed

Alle grote partijen en bewegingen worden geleid door figuren die al jaren politiek actief zijn. De jonge mensen die het regime van Ben Ali omverwierpen, zijn er niet in geslaagd geloofwaardige partijen op te richten die aanslaan.

Mogelijk heeft dat ook met de afkeer van politiek te maken. Veel activisten pleiten voor een sterk anti-autoritaire staat, soms het anarchisme. Ook Kasmi ziet geen heil in de bestaande partijen. “We hebben onze buik vol van oude mensen die geen voeling hebben met de realiteit en projecten lanceren die niets te maken hebben met onze problemen.”

Aan de andere kant van het politieke spectrum staat de trojka onder druk van ultraconservatieve salafisten, die de democratie verwerpen en Ennahdha onder druk zetten om de macht steviger in handen te nemen en minder ruimte te laten voor de seculiere oppositie.

Amnesty International tikte de Tunesische autoriteiten op de vingers omdat ze er niet voldoende in slagen om de bevolking te beschermen tegen de aanvallen en intimidatie door de salafisten.

Persvrijheid

Ook Olivia Gré, hoofd van het Tunesische kantoor van Reporters Without Borders, klaagt erover dat de regering weliswaar beloofd had de persvrijheid in wet om te zetten, maar dat het proces erg traag verloopt. “De huidige regering kan niet verantwoordelijk worden gehouden voor wetten uit de tijd van Ben Ali”, zegt ze. “Vooral omdat ze vaak zelf slachtoffers van de onderdrukking waren. Maar ze hebben minder snel geageerd dan ze zouden moeten om die wetgeving te veranderen.”

Ze maakt zich vooral zorgen over het “klimaat van straffeloosheid” met betrekking tot frequente fysieke aanvallen op journalisten. “Of het nu een aanval is door de politie, burgers of salafisten, er is nog geen enkele keer opgetreden tegen agressie tegenover een journalist of blogger”, zegt ze.

Met nieuwe verkiezingen in het vooruitzicht in juni 2013, heeft de grondwettelijke vergadering nog een half jaar om de taken af te ronden.