Het is niet het soort crisis waarbij de regering valt of een systeem in elkaar stort. Maar de moeilijkheden in politiek India zijn wel zorgwekkend voor een van de steunpilaren van de mondiale economie.
Het is hommeles in de politieke wereld in India. Een van de partijbonzen van hindoenationalistische partij BJP, Jaswant Singh, werd half augustus zonder veel ceremonie buitengegooid nadat hij een boek gepubliceerd had waarin Ali Jinnah –de Pakistaanse vader des vaderlands– een opvallend positieve pers kreeg. Een ander zwaargewicht van die partij, Arun Shourie noemde de BJP na de opvallende verkiezingsnederlaag dit voorjaar een ‘rondzwalpende vlieger’ met een leiding die hij omschreef als ‘Alice in Blunderland’. Ook partijvoorzitter Rajnath Singh en L.K. Advani, lijsstrekker van de hindoenationalisten bij de verkiezingen en leider van de oppositie in het Lagerhuis, worden dit najaar bedankt voor bewezen diensten. De stuurloosheid en broedernijd in de tweede partij van India is de aanleiding voor de radicaal hindoenationalistische moederbeweging RSS om opnieuw de teugels van de partij in handen te nemen, de ideologie aan te scherpen en trouwe politici aan het stuur te plaatsen. Men vreest voor een heropflakkering van de communautaire tegenstellingen.
Ook ter linkerzijde worden de wonden gelikt. Het door de CPI-M (Communist Party of India - Marxist) geleide Left Front kreeg zware klappen bij de verkiezingen. In een lange analyse die de CPI-M eind june produceerde worden allerlei externe factoren aangehaald: anticommunistische drijverijen van de burgerij en haar media, de populariteit van de Congresspartij als gevolg van een beleid dat door de linkse partijen gesteund was tijdens de vorige legislatuur… Maar ook zelfkritiek is de communisten niet vreemd: de terugkeer van kastepolitiek, corruptie en nepotisme in de rangen van de partij worden aangeklaagd, net als de gebrekkige aansluiting bij de massa’s waardoor de partij de verkiezingsnederlaag absoluut niet had zien aankomen.
Intussen begon de United Progressive Alliance, een coalitie van 11 partijen met de parlementaire steun van nog 6 andere partijen, aan een tweede regeerperiode. Centraal in de UPA is het Indian National Congress, de partij van premier Manmohan Singh en Sonia Gandhi. Ook minister van Financiën Pranab Mukherjee is een Congress-politicus. Toen hij deze zomer zijn begroting voorstelde, was de kritiek vrij algemeen. De zakenwereld was ontevreden omdat de huidige UPA-regering niet meer werk maakt van privatisering en liberalisering dan de vorige, die in het parlement moest rekenen op steun van de communisten. En de volksbewegingen waren teleurgesteld dat er niet meer ingezet werd op het terugdringen van armoede en ongelijkheid. Mukherjee verdedigde zich tegen die laatste klacht door te wijzen op een stijging van 114 procent voor het budget voor het National Rural Employment Guarantee Scheme, waarmee armen op het platteland gedurende 100 dagen een minimuminkomen gegarandeerd krijgen. Het tijdschrift Frontline rekende echter uit dat het huidige NREGS-budget nauwelijks 6,4 procent hoger ligt dan de effectieve uitgaven hiervoor in 2008.
De politieke moeilijkheden en blijvende sociaal-economische ongelijkheid zijn koren op de molen van de naxalieten, een beweging van maoistische rebellen die de omverwerping van de regering en het installeren van een communistisch regime nastreven. De Communist Party of India (Maoist) werd op 22 juni wel buiten de wet gesteld als een terroristische organisatie, ddat belette de naxalieten niet om in de daarop volgende maanden opvallend veel aanslagen te plegen. In Maharashtra, Uttar Pradesh en Andhra Pradesh zijn daarom Anti-Terrorisme Eenheden. Bihar overweegt de oprichting ervan. En de centrale regering in Delhi plant een grootscheeps offensief tegen de naxalieten in deelstanten Chhattisgarh, Orissa en Jharkhand, als de moessonregens in de loop van oktober ophouden. Het zal de eerste keer zijn dat grondtroepen en luchtmacht ingezet worden tegen de opstand.