Scholen Swaziland sturen aidswezen naar huis

Het schoolgeld moet volgens Swapa betaald worden door het bureau van de vice-premier (DPM). “We behandelen deze kinderen net als andere kinderen. Als we geen bewijs hebben dat er betaald is, mogen ze het klaslokaal niet in”, zegt Swapa-voorzitter Charles Bennett.

Swapa eist dat het schoolgeld deze week betaald wordt, anders worden de leerlingen naar huis gestuurd. Sommige scholen hebben dat al gedaan.

Het conflict over het schoolgeld komt bovenop andere problemen die deze kinderen vaak hebben. “Behalve dat ze geen fatsoenlijk schooluniform hebben, hebben de wezen ook geen warme kleren”, zegt Georgina Zwane, onderwijzeres aan de Centrale Basisschool Motshane. “Het breekt mijn hart als ik zie hoe ze zitten te rillen op een koude dag.”

Veel van deze kinderen komen naar school met een lege maag en ze kunnen zich daarom moeilijk concentreren, totdat ze hun middagmaal op school krijgen.

Aids

Een op vier Swazi’s van 15 tot 49 jaar oud is geïnfecteerd met het hiv-virus dat aids veroorzaakt. Het hoge aantal besmettingen in deze leeftijdscategorie zorgt ervoor dat veel kinderen opgroeien zonder ouders. Daarnaast moet ongeveer 70 procent van de bevolking van Swaziland rondkomen met minder dan twee doller per dag.

De vraag wie het schoolgeld betaalt, is dus een belangrijke vraag. Van de 579 leerlingen op de Centrale Basisschool Ngwenya in Mbabane, zijn er 239 wees of kwetsbaar. Voor deze kinderen moet de overheid het schoolgeld betalen, anders kunnen ze niet naar school. Bij een andere school in de buurt, de Basisschool Motshane, gaat het om 135 van de 441 leerlingen.

“Ik heb ze niet naar huis gestuurd, maar ze krijgen ook geen les zolang de overheid niet betaalt”, zegt schoolhoofd Lucky Zwane. “Ze hangen nu wat rond bij de school.”

Hij zegt dat de school vorig jaar met een schuld van ruim 15.500 euro bleef zitten, omdat de overheid te weinig betaalt. “De overheid betaalt veel minder dan wat gebudgetteerd is en de betalingen komen pas in de loop van het jaar binnen. Daardoor komen we in de problemen met leveranciers”, zegt Zwane.

De overheid zou voor wezen en kwetsbare kinderen uit de eerste drie klassen maar de helft betalen van wat andere leerlingen moeten betalen.

Corruptie

De vijandigheid tussen Swapa en de overheid komt deels voort uit het feit dat sommige kinderen gesponsord worden door particulieren en niet-gouvernementele organisaties. Vice-premier Themba Masuku zegt dat schooldirecteuren geen lijst hebben overhandigd met kinderen die uit andere bronnen geld ontvangen. In plaats daarvan zouden ze voor deze leerlingen ook geld via de overheid willen vangen, waardoor dus twee keer betaald wordt voor hetzelfde kind.

In 2008 bleek uit een onderzoek dat sommige scholen inderdaad fraudeerden. Verschillende schooldirecteuren werden gearresteerd, maar niemand werd veroordeeld.