Shutdown slaat droom migranten aan diggelen

Op 1 oktober zou de Mexicaanse Tapia (een fictieve naam) in New York na jaren eindelijk de rechtbankprocedure kunnen starten om voor een visum en verblijfsvergunning in aanmerking te komen. “Maar toen we daar aankwamen, waren alle rechtbanken gesloten”, zegt ze.

Door de sluiting van de overheidsdiensten (shutdown) behandelen de rechtbanken bijna alleen nog zaken van criminelen. Duizenden zaken van asielzoekers en migranten zoals Tapia, die al jaren in de VS wonen, zijn niet behandeld. Ze dreigen weer achteraan de rij te belanden, opnieuw jaren wachten.

Vrees voor uitzetting

Tapia kwam in 1998 van Mexico naar New York. Ze werkt er als kok. Haar beide kinderen, twee en zes jaar oud, zijn in de VS geboren. “Ik heb al mijn belastingen betaald, heb mijn school afgemaakt.”

De vrees voor uitzetting neemt weer toe, zegt ze. “Dit uitstel maakt me nerveus en onzeker. Dat zou toch niet mogen.”

Bij een vorige zitting had Tapia’s advocaat te horen gekregen dat de Mexicaanse in aanmerking kwam voor een statuut dat uitzetting onmogelijk maakt. Het statuut is voorbehouden voor wie minstens tien jaar in de VS woont zonder voor zware feiten gearresteerd te zijn.

Nieuwe visumnummers

Zo’n statuut kan pas worden toegekend bij het begin van het begrotingsjaar, 1 oktober, wanneer de nieuwe visumnummers beschikbaar zijn. Zodra de visa op zijn, kunnen de rechters alleen maar officieuze toezeggingen doen.

Elk jaar in oktober wordt de periode om in aanmerking te komen voor zo’n visum korter, waardoor meer mensen in het ongewisse terechtkomen. Advocaten gingen er dit jaar al vanuit dat de visa na enkele weken op zouden zijn.

Zelfs voor de shutdown waren er al hoorzittingen tot in 2017 gepland. De tijd tussen de hoorzittingen loopt snel op, tenzij een rechter een uitzondering maakt en er iemand tussen neemt.

Orkaan Sandy

In oktober was Tapia’s zaak al eens uitgesteld, als gevolg van orkaan Sandy. In de rest van het land konden de rechtbanken, die wel open bleven, de overblijvende visa aan andere aanvragers toekennen.

“Mijn cliënt geraakt niet uit deze hel”, zegt haar advocate Sara Zeejah. “In ons systeem kunnen zaken die bijna afgerond zijn, niet van de rol worden gehaald. Ze kan nu ook niet reizen om haar zieke moeder in Mexico te bezoeken, zelfs al zou de rechter haar een groene kaart willen geven.”

Terwijl de Congresleden in Washington een akkoord proberen te bereiken om de shutdown op te heffen, hebben de migranten en hun advocaten het gevoel dat ze helemaal van de radar verdwenen zijn. “Ik wacht, en wacht, en wacht, maar altijd komt er iets tussen”, zegt Tapia.

Pas in 2016

Ting I. Li, een New Yorkse advocaat gespecialiseerd in migrantendossiers, zegt dat allerlei soorten cliënten getroffen zijn.

“Volgende week hebben we een cliënt die eerst een asielaanvraag had gedaan. Tijdens de procedure is hij met een Amerikaanse getrouwd. Om (via zijn vrouw) een groene kaart te krijgen moet de procedure eerst worden stopgezet. Daarom is er volgende week een hoorzitting. Maar als de rechtbank gesloten is, kan de cliënt niets doen. Ze wachten hier al twee jaar op; de volgende beschikbare datum zal waarschijnlijk 2016 zijn.”