Els Keytsman reageert in De Standaard vandaag 24 juli op de uitspraken die Peter Adriaenssens eerder deed in die krant en in MO*. Afghaanse vluchtelingen in België 'kunnen niet terug, en intussen leven ze hier zonder papieren, zonder enige toekomst... Oplossingen zijn nodig', zegt Keytsman.
Het opiniestuk van Vluchtelingenwerk Vlaanderen argumenteert dat Afghanistan te onveilig is voor terugsturen van Afghanen, zeker van kinderen. ‘Volgens de Afghaanse minister van Binnenlandse Zaken kostte in juni de oorlog meer dan 1200 mensen het leven, onder wie 180 burgers.’
Keytsman schrijft ook dat ‘Afghanistan extreem arm is en de toevloed aan teruggekeerde mensen niet aan kan. 5,7 miljoen Afghaanse terugkeerders moeten worden ondersteund. 35.000 mensen leven in informele settlements in de buurt van Kaboel. Het hoofd van het Vluchtelingendepartement in Helmand, een provincie in het zuiden, zei pas dat hij maar een fractie van de ontheemde families kan ondersteunen. De bevolking van Kaboel is in de afgelopen zeven jaar verdriedubbeld. En dus stegen ook de armoede, werkloosheid en criminaliteit. Terugkeerders zonder netwerk eindigen vaak in tenten of openbare gebouwen in achtergestelde buurten. Zonder toegang tot basisdiensten. Wie niet afkomstig is uit Kaboel kan dus heel moeilijk overleven in de hoofdstad. En naar het platteland kan enkel als de terugkeerder daar nog land bezit en er toegang toe krijgt. Wat vaak een probleem is voor mensen die enkele jaren in het buitenland verbleven, aldus de Deense Migratiedienst.’
De oplossingen waarvoor Els Keytsman pleit, beginnen bij een andere benadering van de asielprocedure, waarbij ‘het onderzoek naar een eventueel risico niet langer in de schaduw mag staan van het onderzoek naar de geloofwaardigheid. Asielinstanties zouden zich verplicht moeten uitspreken over het risico dat iemand loopt bij terugkeer, los van de eigenlijke vraag om asiel. Dan pas kunnen we ook rekening houden met de specifieke situaties in een individueel dossier, zoals de kans op extreme armoede, of de geestelijke gezondheid van jongeren en kinderen.’ Om het belang daarvan te onderlijnen citeert het opiniestuk een onderzoek van UNICEF Nederland, dat aantoont dat 25% van de teruggekeerde kinderen rondloopt met zelfmoordgedachten.