'De Centraal-Afrikaanse Republiek is niet verdeeld!'

Wie onze berichtgeving over de Centraal-Afrikaanse Republiek volgt, weet dat het niet goed gaat met het land. We besteedden deze zomer reeds aandacht aan de Centraal-Afrikaanse Republiek in ons dossier over vergeten crisissen die in de schaduw bleven van de gebeurtenissen in het Midden-Oosten en Oekraïne.

Lea Doumta, vice-voorzitster van het parlement van de Centraal-Afrikaanse Republiek, sprak in Antwerpen op het Peace is the Future congres, georganiseerd door de Gemeenschap van Sant’Egidio, over de moeilijke weg naar vrede.

Hoe ver reikt de macht van de centrale regering in Bangui – de hoofdstad van de Centraal-Afrikaanse Republiek – vandaag nog?

Lea Doumta: De regering is enorm zwak. Zo is ze niet in staat contact te houden met de bevolking die ver van de hoofdstad woont, laat staan die te controleren. We mogen niet vergeten dat de Centraal-Afrikaanse Republiek een enorm groot land is, meer dan 620.000 vierkante kilometer (ter vergelijking: België is 30.528 vierkante kilometer “groot”).

De Séléka en de anti-Balaka hebben controle over bepaalde gebieden en deinzen er niet voor terug elkaar voor extra territorium te bekampen. De regeringstroepen zijn bang en staan aan de zijlijn.

We hopen dat de komst van de internationale troepen – op 15 september start de VN vredesmissie MINUSCA – verandering met zich meebrengt. Maar het is cruciaal dat de bevolking begrijpt waarom die troepenmacht in ons land is. Als dat niet het geval is, kunnen mensen met slechte intenties een andere invulling geven aan de aanwezigheid van buitenlandse troepen en dan kan de bevolking zich tegen hen keren.

Zal deze internationale troepenmacht voldoende middelen hebben om het tij te doen keren?

Lea Doumta: Er zijn al pogingen ondernomen natuurlijk, onder andere door de Afrikaanse Unie, maar deze werden onvoldoende gesteund. De situatie beterde toen de Europese Unie begon bij te dragen, en nu met de VN vredesmissie krijgt de Centraal-Afrikaanse Republiek eindelijk een kans op herstel, een herstel dat moet leiden tot de veiligheid van onze burgers.

U lijkt hoopvol?

Lea Doumta: Ik kijk met enorm veel hoop naar de toekomst, vooral als ik op bijeenkomsten als deze – het Peace is the Future congres – merk dat veel mensen en organisaties ons niet laten vallen.

‘Vrede komt voor alles’

Wat is de grootste uitdaging voor het land? Volgens de Verenigde Naties heeft bijna de helft van de bevolking nood aan voedselhulp en meer dan een miljoen mensen zou op de vlucht zijn. Welk probleem komt op de eerste plaats?

Lea Doumta: Vrede komt voor alles. Het land is groot en er zijn meer dan voldoende middelen voor iedereen. Het enige dat voor honger zorgt, is conflict.

‘Het enige dat voor honger zorgt, is conflict.’

Hoelang denkt u dat de VN-vredesmissie actief zal blijven in het land?

Lea Doumta: Alles hangt af van de snelheid waarmee ze onze eigen troepen kunnen activeren. We hebben een voldoende groot leger, maar dat wordt momenteel niet onverdeeld ingezet en is betrokken bij het conflict. Als onze troepen zich achter de centrale regering scharen en opnieuw gaan samenwerken kan alles heel snel gaan.

De regeringstroepen hebben de bevolking in de steek gelaten, ze zijn weggevlucht of zijn deel gaan uitmaken van het conflict. Nu moeten de soldaten discipline aangeleerd krijgen en gecontroleerd worden opdat ze opnieuw hun rol kunnen opnemen als beschermers van het volk.

Bent u niet bang dat de internationale troepen te lang zullen blijven?

Lea Doumta: Als hun verblijf kan helpen om ons leger opnieuw op de been te krijgen, zie ik geen probleem. Hier moet de overheid wel een grote rol spelen. Zij moet de mensen achter de vredesmissie duidelijk maken dat de troepen er zijn in het belang van de Centraal-Afrikaanse Republiek. De belangen van het buitenland, of die van bepaalde facties in de regering, mogen niet centraal staan. Maar onze overheid is erg zwak en zo is er een grote rol weggelegd voor de parlementsleden om de overheid op zijn verantwoordelijkheden te wijzen.

Een oplossing voor een onbestaand probleem

Denkt u dat de geplande verkiezingen in het voorjaar van 2015 kunnen doorgaan?

Lea Doumta: Ik denk dat als we ons goed organiseren, verkiezingen op het einde van 2015 mogelijk moeten zijn. Er wordt volop gewerkt om dit mogelijk te maken en we hopen dat de VN-vredesmissie een goede start neemt. Oktober 2015 blijft de meest optimistische schatting voor verkiezingen.

‘Alle partijen die het land geleid hebben zijn verantwoordelijk voor wat er nu gebeurt.’

Er zijn mensen die zeggen dat het land misschien beter in twee wordt gesplitst, het noorden gaat naar de Sélékamoslims en het zuiden naar de voornamelijk christelijke anti-Balaka.

Lea Doumta: (onderbreekt) Neen, dat is een oplossing voor een onbestaand probleem! Enkel wie het land en onze problemen niet goed kent, komt met zoiets op de proppen. De Centraal-Afrikaanse Republiek is niet verdeeld! Mensen uit het noorden zijn simpelweg in de steek gelaten door de staat, dat is er gebeurd. Religie is helemaal geen drijfveer in dit conflict. Er zijn politici die dit argument naar boven halen, maar zonder enige grond.

Wie is er verantwoordelijk voor de situatie zoals we die vandaag zien in het land?

Lea Doumta: Alle partijen die het land geleid hebben zijn verantwoordelijk voor wat er nu in de Centraal-Afrikaanse Republiek gebeurt. Ze hebben allemaal tweedracht gezaaid omdat ze er niet voor iedereen waren. Ze werkten voor hun eigen volk, voor hun eigen partij, voor mensen uit hun geloofsgemeenschap. Maar niet voor hun land.