Herfst 2014

Focus: Leren

De pantoffelrevoluties van de E-generatie
In de aanloop naar de Europese verkiezingen deed Tess Vonck voor MO.be alle hoofdsteden van de EU aan. Ze ging op zoek naar de generatie die nog niet geboren was op het moment dat de fundamenten van de EU werden gelegd en vooral jongeren die massaal de facebookpagina van het Europese Parlement leuk vinden, maar afwezig zijn als er gestemd moet worden. Wat leren jonge Europeanen uit een aanslepende economische crisis en een politiek project dat  hen onzichtbaar maakt? - door Tess Vonck

Zes maal leren
MOOC, madrassa, Zapatistenschool, lerende machines, werkvloer, BRIC-elite.

Onderwijs tussen ratio, geloof en propaganda
De laatste jaren kwamen het joodse (ultra)orthodoxe onderwijs, de Turks-Belgische Lucernascholen en de Marokkaans-Belgische Iqraschool meermaals in het nieuws. Elk om andere redenen: censuur van lesmateriaal, propaganda, onduidelijke financiering, te monocultureel… Het lijkt erop dat scholen die vanuit religieus of etnisch-cultureel geïnspireerde hoek worden opgericht hun plaats nog moeten verdienen in het Vlaamse onderwijslandschap. Terecht of niet? - door Bianca De Wolf

Hersenwinst in Latijns-Amerika
In verschillende Latijns-Amerikaanse landen leiden onderwijshervormingen tot heel wat politieke beroering. In Brazilië en Chili komen mensen massaal op straat om te eisen dat het onderwijssysteem op een nieuwe leest geschoeid wordt. Zowel Dilma Rousseff in Brazilië als Michelle Bachelette in Chili worden tot fundamentele keuzes gedwongen, willen ze hun politieke geloofwaardigheid overeind houden. - door Alma De Walsche

Stuur iederéén op inburgeringscursus
De nieuwe Vlaamse regering wil een integratietraject verplichten voor EU-onderdanen die zich in Vlaanderen vestigen. MO*journalist Kristof Clerix vindt dat iederéén een inburgeringscurus moet volgen –ook Belgen. - door Kristof Clerix

De helden van het klaslokaal
Natuurlijk moeten er onderwijssystemen bedacht, hervormd en toegepast worden. Het sociale, humane en economische belang van het onderwijs is immers immens. Al te vaak vergeten pedagogen en beleidsmakers echter de cruciale rol van de leerkracht als mens. MO*zocht de moeilijke marge van ons onderwijssysteem op en trof daar mannen en vrouwen aan die de naam helden verdienen, maar weigeren zo genoemd te worden. We onderwierpen hen aan het Grote Onderwijsexamen. - door Najet Boulafdal

Kennis is macht – maar welke kennis?
De scholen openen hun poorten weer. We verwachten veel van het onderwijs. Dat het onze economie en onze democratie versterkt, de ongelijkheid tegengaat, en de samenleving samenhoudt. Stereconoom Thomas Piketty zegt zelfs dat het langzaam dichten van de Noord-Zuidkloof vooral te danken is aan scholing. - door John Vandaele

Vijf lessen uit honderd jaar Koerdische strijd
De ontwikkelingen in Noord-Irak hebben de Koerden opnieuw op de voorpagina’s gebracht. Hun strijd voor hun voortbestaan als volk is echter veel ouder en dateert uit de nasleep van de Eerste Wereldoorlog, toen de grenzen van het Midden-Oosten hertekend werden. Wat leert een volk uit honderd jaar verwaarlozing? - door Toon Lambrechts

Leven is leren: De mens als leerbeest
Geen enkel levend wezen leert zoveel als de mens. Dat biedt enorme voordelen, maar het heeft ook nadelen. En wat is leren eigenlijk? John Vandaele verkent wat de wetenschap daarover naar boven spit. - door John Vandaele

De pedagogie van moeder aarde
In Medellin, Colombia, kunnen studenten een masteropleiding inheemse cultuur volgen.

Cartoon: Lectrr over leren

Trends

In Beeld: Donkere wolken boven Zuid-Soedan
Er is oorlog. Er is honger. En dan komt de regen, in overvloed. In juni raakten de noodhulp en het broodnodige voedsel op vele plaatsen in Zuid-Soedan niet in de distributiecentra.

Opvallende trends deze herfst
Aasgieren, Azië, ebola, Navo-top, gasakkoord, Tunesische zomer

Intellectuele boycot van Israël: zin of onzin?
De oproep tot boycot van Israël klinkt luider dan ooit. Er wordt niet alleen gepleit voor economische sancties, ook de culturele en academische wereld kunnen de druk verhogen via het stopzetten van samenwerkingen met Israëlische instituten. Wat zijn de voor- en tegenargumenten van een academische boycot? We vroegen het aan Rik Torfs, rector van de KULeuven, en aan Ilan Pappé, Israëlisch historicus en politiek wetenschapper. - door Tine Danckaers

Eigen tomaat eerst? Had je gedacht
De nationale tomaat is in. Met name Duitse en andere Midden- en ook Oost-Europese consumenten zweren bij ‘hun eigen’ tomaat, liefst nog naast de deur geproduceerd, en nu in de verdrukking. Maar is deze ode aan oude tradities wel terecht? Met de werkelijkheid van de Europese tomatenbusiness hebben zulke sentimenten weinig te maken. - door Annemieke Hendriks

De Kwartaalcijfers: Voedsel genoeg?
De Noord-Zuidbeweging voert dit najaar campagne onder de slogan “Sorry is niet genoeg”. Daarmee focust 11.11.11 op de noodzaak iets te doen aan de voedselverspilling in de hele keten van productie, distributie en consumptie, waardoor in totaal een derde van alle voedsel verloren gaat, terwijl een op de acht mensen honger lijdt. We voegen nog enkele cijfers toe om de discussie over de vraag of er voldoende voedsel is verder open te trekken. - door Thomas Peeters en Gie Goris

Een gratis ticket naar Irak
De Iraakse regering aanvaardt niet dat Europa Iraakse burgers gedwongen terugstuurt. Vrijwillige terugkeer is voor België dus de enige manier om uitgewezen Iraakse asielzoekers terug te leiden naar hun land van herkomst. Die staan dan voor de keuze: verdwijnen in de illegaliteit of terugkeren door de deur die ze zelf achter zich dicht hadden getrokken. Hoe is het om je leven opnieuw op te bouwen in een zo complex gebied? Met die vraag trok Tine Danckaers naar de Koerdische Autonome Regio. - door Tine Danckaers

Verhalen

In Beeld: De moeder is een meisje
Tienermoeders in Honduras.

Hans Achterhuis: ‘De god van de markt is ook de god van de roof’
Het regent bommen op Gaza op het moment dat de bekende Nederlandse filosoof Hans Achterhuis in Gent is om te spreken en te debatteren over de vraag: hoe heroveren wij de utopie? ‘Ik wens niet in een utopie te leven’, zei Achterhuis tijdens het debat. Maar hij wijst ook de hel op aarde af en aarzelt niet om de legitimiteit van gewapend verzet tegen het Israëlische staatsgeweld te bevestigen. Een gesprek met Nederlands voormalige Denker des Vaderlands. - door Gie Goris

Schitterende afzondering
‘Het is zonder enige twijfel de belangrijkste gebeurtenis voor het eiland sinds de komst van Napoleon’, zegt John Woollacott, een Brit die nu twee jaar in Sint-Helena werkt. Het eiland in kwestie op  Sint-Helena en de “gebeurtenis” is de bouw van de luchthaven die in 2012 van start ging. Vijf eeuwen geïsoleerd bestaan zullen in 2016, als de luchthaven opengaat, eindigen. En daarmee wil Groot-Brittannië ook de economie van de meest afgelegen eilandjes in de zuidelijke Atlantische Oceaan “moderniseren”. - door Sylvie De Weze en Roel Daenen

Een oase in turbulent Egypte
Oasen roepen exotische beelden van Duizend-en-een-nacht op, waarin ruwe maar eerlijke bedoeïenen en verleidelijke buikdanseressen de dorstige medemens gastvrij ontvangen onder de schaduwrijke palmbomen. Yassine Channouf bezocht the real thing. Zijn portret van Siwa, een oase in de Egyptische woestijn, klinkt een stuk realistischer. Met het asfalt kwam de globalisering, met het onderwijs het salafisme. Welkom in de oase anno 2014. - door Yassine Channouf

Verre en vervagende herinneringen
Een paar kilometer voorbij Chiang Mai, in het noorden van Thailand, ligt het dorpje Faham. Hier richtte Martin Woodtli, een maatschappelijk werker uit Münsingen in Zwitserland, het Baan Kamlangchay op, een centrum voor mensen met Alzheimer en seniele dementie. - door Stéphanie Borcard en Nicolas Métraux

Recensies
Japan, Roma, poëzie.

Het Laatste Woord: Het voordeel van taalachterstand
Als student was ik het type dat op bepaalde projecten kon uitblinken en op andere absoluut waardeloos was. Dat had alles te maken met motivatie. Ongewild stelde ik me bij elk nieuw project de vraag waarom ik er mijn tijd of energie zou in investeren. - door Arnoud Raskin

De cover is opnieuw ontworpen door illustrator Klaas Verplancke.

Je kan dit nummer in deze winkels en boekhandels kopen (€ 5,5) of je kan ook een abonnement bestellen voor slechts € 20. Knack-abonnees ontvangen MO* automatisch bij hun pakket.