Van Afrika tot in Amerika, van Kinshasa tot in Panama

De Congolese ondergrond is beroemd en berucht om zijn rijkdom. Koper, kobalt, diamant en olie spelen ook een hoofdrol in de Congolese #PanamaPapers. De namen die in de nieuwe aflevering van de Panama Papers een sleutelrol spelen, zijn voor insiders geen onbekenden: Patokh Chodiev, Philippe de Moerloose, de familie Damseaux, Dan Gertler, de broers Rawji…

De rol van “dienstverlenende bedrijven” wordt ook nu gespeeld door het Panamese advocatenkantoor Mossack Fonseca, het Luxemburgse Experta van Dexia en enkele andere wegwijzers naar de vier hoofdsteden van het mondiale fiscale paradijs: de Britse Maagdeneilanden, Panama, de Kaaimaneilanden en Jersey.

Waar gaat het over:

De Chodiev groep, met onder andere Patokh Chodiev, de tweede rijkste Belg, blijkt via een web van schermbedrijven eigenaar te zijn van Cofiparinter Ltd en de mijnen van Kabolela en Kipese in de Democratische republiek Congo. De documenten uit het archief van het advocatenbureau Mossack Fonseca tonen hoe de concessies van Kabolela et Kipese, (een bedrijf dat koper, kobalt en goud ontgint) met veel winst werden doorverkocht, volledig buiten het blikveld van de Congolese bevolking.

Dan Gertler, de Israëlische diamantair in Congo, verwierf via schimmige constructies de rechten op de olievoorraden in het oosten van Congo, die in 2006 reeds werden toegekend aan het Zuid-Afrikaanse bedrijf Tullow. Deze operatie leverde Kabila en de zijnen royale tekenpremies van 6 miljoen dollar op. Ook Zuma Khulubuse Clive, de neef van de Zuid-Afrikaanse president Jacob Zuma, is hierbij betrokken.
Lees Van Kinshasa over Panama naar de echte Congolese goudmijnen

De familie Damseaux, van Belgische origine maar niet meer woonachtig in ons land, is in Congo een van de grootste voedseldistributeurs. Om hun kapitaal veilig te stellen, hielp de Luxemburgse Dexia hen aan contacten met Mossack Fonseca om een offshore op te richten onder Panamees recht. Ze ontwijken geen Belgische belastingen, zeggen vertegenwoordigers van de offshores, aangezien ze niet in België wonen en er geen acticiteiten hebben.
Lees Congolese veestapel en Brussels vastgoed bevinden zich in Panama

Philippe de Moerloose slaagde er op minder dan 25 jaar in om zijn Congolese bedrijf met een maatschappelijk kapitaal van 75.000 Belgische frank om te toveren tot een holding met een waarde van meer dan 130 miljoen euro in 2013. Activiteit: distributie van constructiemachines, vrachtwagens, landbouwmachines, kranen en andere types industriële machines. Voor investeringen in de Congolese burgerluchtvaart richtte hij een offshore op in Panama. Met de stopzetting van de luchtvaaractiviteit wordt ook de offshore geliquideerd, zegt De Moerloose in een uitgebreide reactie.
Lees Een Belg wil Congo doen vliegen via Panamese offshore

Het meest pikante verhaal gaat over de vier –tot voor kort vijf- broers Rawji: een familie van Indische oorsprong, maar al decennia actief in Congo. Met hun vieren vertegenwoordigen ze één van de grootste banken, zo niet dé grootste bank, van de Democratische Republiek Congo: de Rawbank. Achter die bank gaat een web aan schermbedrijven en offshores schuil, en een kredietlijn van de Belgische ING. In februari 2001 vragen de Britse autoriteiten naar hun “hoofdverblijfplaats”, waarop de broers unaniem antwoorden: Zwitserlandstraat 12, 1060 Brussel. Ze blijken daar heel bijzondere redenen voor te hebben.
Lees 1060 Brussel als centrum van een armada Congolees-Indiase offshores

De vier artikels waarin de Belgisch-Congolese-Panamese driehoek uitgespit wordt, zijn van de hand van Alain Lallemand, onderzoeksjournalist bij Le Soir, en worden in Vlaanderen gepubliceerd door MO*. Deze samenvatting werd gemaakt door Gie Goris.