VN kunnen stroom ontheemden niet aan

Het aantal gedwongen ontheemden in de wereld heeft eind 2014 een record van 60 miljoen mensen bereikt, constateren de Verenigde Naties (VN) aan de vooravond van Wereldbevolkingsdag zaterdag 11 juli. Dat aantal zal naar verwachting nog stijgen in 2015, afgaand op het ongekende aantal vluchtelingen dat probeert de Middellandse Zee over te steken naar Europa.

‘Vrouwen en opgroeiende meisjes lopen in het bijzonder risico als gevolg van de afwezigheid van gezondheidsfaciliteiten en andere voorzieningen die ze nodig hebben’, zegt VN-ondersecretaris-generaal Babatunde Osotimehin, directeur van het VN-Bevolkingsfonds (Unfpa). ‘De complexe noodsituaties waar we mee kampen zijn langdurige conflicten die verergerd worden door falend bestuur, de gevolgen van de klimaatverandering en extremistische groepen die land en macht claimen’, zegt hij.

Anti-immigratiesentiment

Het thema van Wereldbevolkingsdag is dit jaar “Kwetsbare Bevolking in Noodsituaties”. Dat thema benadrukt de speciale behoeften van vrouwen en jonge meisjes tijdens conflicten en humanitaire rampen.

Volgens de VN is het aantal mensen dat dringend hulp nodig heeft meer dan verdubbeld sinds 2004, tot meer dan 100 miljoen mensen vandaag, naast de 60 miljoen ontheemden. Voor dit jaar is 19,1 miljard dollar nodig, veel meer dan de 3,4 miljard dollar in 2004.

De internationale gemeenschap blijkt niet in staat tot een alomvattende oplossing voor de problemen te komen.

Joseph Chamie, voormalig directeur van de afdeling Bevolking van de VN, verwacht dat de politieke onrust en conflicten in de komende jaren zullen blijven bestaan en zich verder zullen uitbreiden. De mensen die ontheemd raken als gevolg van die conflicten, hebben water, onderdak, kleding, gezondheidszorg, onderwijs en veiligheid nodig. Niet-gouvernementele organisaties en overheden kunnen die zorg nauwelijks aan. En de internationale gemeenschap blijkt niet in staat tot een alomvattende oplossing voor de problemen te komen.

‘Regeringen en electoraten zijn steeds minder geneigd grote aantallen mensen in nood toe te laten die een andere etnische afkomst hebben en mogelijk de sociale stabiliteit bedreigen.’ Chamie zegt dat economische onzekerheid, tekorten op de overheidsbegroting, hoge werkloosheid en zorgen over de nationale culturele identiteit bijdragen aan het groeiende anti-immigratiesentiment.

Vluchtelingencrisis

Volgens een rapport van de VN-Vluchtelingenorganisatie (Unhcr) van afgelopen week, was het grootste deel van de 137.000 mensen die in de eerste helft van dit jaar de Middellandse Zee overstaken naar Europa, op de vlucht voor oorlog, conflicten of vervolging. Daarmee is de Middellandse Zee-crisis in de eerste plaats een vluchtelingencrisis.

De Middellandse Zee-crisis is in de eerste plaats een vluchtelingencrisis.

Volgens het rapport was een derde van de mensen die in Italië of Griekenland aankwam, uit Syrië afkomstig. Zij komen bijna allemaal voor een vluchtelingenstatus of andere vorm van bescherming in aanmerking. De landen van herkomst die volgen, zijn Afghanistan en Eritrea. Ook mensen uit deze landen komen meestal in aanmerking voor een vluchtelingenstatus.

Vrouwen dragen zwaarste last

Het Unfpa zegt dat vrouwen en meisjes die in humanitaire noodsituaties terechtkomen, een groter risico lopen op (seksueel) misbruik, geweld en gedwongen huwelijken.

Vrouwen die een crisis zoals een natuurramp overleven, worden vaak noodgedwongen hoofd van het gezin en dragen alleen de verantwoordelijkheid voor de zorg voor de kinderen. Ze moeten vaak grote hindernissen nemen om de juiste zorg aan kinderen, zieken, gewonden en ouderen te bieden en dragen de zwaarste last als het gaat om wederopbouw. Daardoor verwaarlozen ze vaak hun eigen behoeften, constateert het Unfpa.