'Wees gerust: het Tsjetsjeense milieu bestaat niet'

 Een journalist van de radionieuwsdienst had mij opgebeld om wat meer achtergrondinformatie te krijgen.

Informatie over de Tsjetsjeense oorlogen, de vluchtelingenstromen, de samenstelling van de Tsjetsjeense gemeenschap hier, de evoluties binnen die gemeenschap, de huidige repressie in Tsjetsjenië (deelrepubliek van de Russische Federatie).

Hij probeerde een context op te bouwen om te begrijpen waarom er zo veel Tsjetsjenen in België zijn, waarom er Tsjetsjenen werden opgepakt en wat er achter de beschuldigingen van ons parket zou kunnen schuilgaan. Gelukkig mocht ik daarover zelfs, zij het heel kort, wat duiding geven in het radiojournaal

Tsjetsjenen zijn toch maffiosi, geweldenaars, voor geen goud te vertrouwen? Kortom: criminelen!

Maar de combinatie “het Tsjetsjeens milieu” vraagt toch wat weerwerk. Alsof dat zou bestaan!

Ik kan u stellig meedelen: er bestaat geen Tsjetsjeens milieu. Net zo min als er een Marokkaans milieu, een Congolees milieu of een Spaans milieu bestaat. Het woord milieu, leert Wikipedia mij, heeft via het Frans de betekenis van ‘criminele onderwereld’ meegekregen. Laat dat nou net goed klinken: het Tsjetsjeens milieu. Past perfect bij zo’n politionele actie. Want dat is toch wat wij denken? Tsjetsjenen zijn toch maffiosi, geweldenaars, voor geen goud te vertrouwen? Kortom: criminelen!

Ik kan niet anders dan hiertegen reageren. Het Tsjetsjeens milieu is onbestaande in België.  Er zijn net zoveel criminelen binnen de Tsjetsjeense gemeenschap als in andere gemeenschappen, en vormen al zeker geen aparte onderwereld.

De laatste snufjes van Apple

Elke cultuur heeft uiteraard zijn eigen specifieke tradities, gewoonten en uitingsvormen, met daarbinnen vaak nog eens een waaier aan subculturen. Dat geldt ook voor de Tsjetsjeense cultuur zo. En ik ga niet ontkennen dat de Tsjetsjeense cultuur in onze ogen soms eigenaardige kanten heeft, maar dat is dan wederzijds.

Binnen de Tsjetsjeense gemeenschap heb je net zoveel groepen en categorieën als in onze eigen Vlaamse samenleving: van heel seculiere Tsjetsjenen tot heel gelovige, zelfs fanatiek gelovige Tsjetsjenen, van Tsjetsjenen die niets liever willen dan een normaal leven leiden met werk, vakantie en een gezinsleven tot Tsjetsjenen, die hun traumatisch oorlogsverleden maar niet kunnen vergeten en in feite hier nog steeds niet zijn aangekomen.

Je hebt Tsjetsjenen die veel belang hechten aan ecologie of aan sociale zekerheid of aan goede gezondheidszorg of aan degelijk onderwijs. Net zoals je Tsjetsjenen hebt die meer belang hechten aan een dure auto, een chic huis en de laatste snufjes van Apple.  

Imagoschade

Hierbij wil ik dan ook graag een pleidooi houden voor omzichtigheid: negatieve beeldvorming is snel gebeurd en heel moeilijk terug te draaien. In de ene krant staat dat het allemaal op een storm in een glas water lijkt, in een andere krant vallen dan weer met grote regelmaat de woorden ‘Tsjetsjeense moslimextremisten’.

Veel Tsjetsjenen in België zitten in een uitzichtloze situatie. Wanneer breekt daarover eens een mediarel los?

Als het echt om een storm in een glas water zou gaan: wie betaalt dan voor de imagoschade aan de Tsjetsjenen in België? Want laten we eerlijk zijn: het zijn niet die 16 mensen die werden opgepakt, die het grootste slachtoffer zijn van de mediahetze van gisteren. Het zijn de gewone Tsjetsjenen. Waarvan een aanzienlijk deel trouwens in precaire toestand leeft, omdat niet iedereen onder hen aanspraak maakt op asiel, omdat de medische regularisatie ver tekort schiet en omdat repatriëring onder het huidige regime in Tsjetsjenië zelf en in de rest van Rusland geen voldoende garanties op veiligheid bieden.

Want u weet toch dat Ramzan Kadyrov, de man die in Tsjetsjenië de plak zwaait een echte crimineel is? Daar bestaan hele kasten met dossiers aan bewijsmateriaal over. Wreedheden gebeuren wekelijks, zo niet dagelijks, op zijn bevel. Bevelen die hij openlijk op televisie uitspreekt.

Vele Tsjetsjeense vluchtelingen in ons land bevinden zich dus in een onmogelijke, uitzichtloze situatie: wanneer komt daar eens een mediahetze over?