Wouden spreken tot de verbeelding van West-Europeanen die midden kaalgekapte velden of volgebouwde steden wonen. Die fascinatie is heel tastbaar in Behind the Redwood Curtain, de documentaire van Liesbeth De Ceulaer die onlangs op dvd verscheen.
Plaats van “actie” is de regio in Noord-Californië waar de hoogste en oudste bomen ter wereld groeien: de sequoia of redwood, die tot 115 meter hoog en 1500 jaar oud kan worden. Zet zulke impossante bomen samen en het woud wordt een houten kathedraal, die de blik naar transcendente hoogten trekt. De Ceulaer was minder geïnteresseerd door het spel van licht en hoogte, en meer door de kenmerkende mist die tegelijk verhult en belooft. Haar documentaire is dan ook geen journalistiek verslag over het woud en het leven errond, het is een artistieke en subjectieve weergave van het woud uit haar verbeelding.
In een interview naar aanleiding van de premiere van de film op Docville vorig jaar, zei de regisseur: ‘Het woud kwam bij mij duister en mysterieus over en zo wou ik het ook in beeld brengen. Het Redwood Forest is gewikkeld in een mistlaag. Die is er bijna zeker ’s ochtends en ’s avonds dus dat waren de momenten dat we draaiden. Als we door de dag filmden was het een gok of de mist zou blijven hangen. Meermaals hebben we uren rond gereden op zoek naar mist en daardoor kregen we van een personage de bijnaam ‘fog-hunters’. Een aantal keren hebben we ook een opname op het laatste moment moeten afzeggen omdat de sfeer niet juist zat.’
Gelukkig heeft De Ceulaer zich niet beperkt tot artistieke impressie van een woud in nevelen. De film draait uiteindelijk om de relatie die mensen met dat woud aangazan. Ze portretteert zeven verschillende woudbewoners – houthakkers, houtondernemers, wetenschappers, boswachters, stedelijke activisten en Native Americans – en beluistert hun verhalen, zorgen, dromen en conflicten. Het mooie aan de film is dat die portretten niet in klassieke zwart-wit tegenstellingen gepolariseerd worden. Als kijker krijg je de kans om je te identificeren met elk van de personages en hun beweegredenen. En dankzij de traagheid van de film, is er ook tijd om vragen te stellen bij de personages waarmee je intuïtief sympathiseert.
De film neemt dan ook weinig stelling in, al sympathiseert de maker duidelijk met de beweging die zich verzet tegen het verbreden van de weg door het woud, waardoor grotere vrachtwagens het traject zouden kunnen nemen. De grote verdienste van Behind the Redwood Curtain is dubbel. De film toont een brokje Californië dat ver van Hollywood en Silicon Valley blijft, maar essentieel deel uitmaakt van het zelfbeeld dat mensen uit de Golden State en de hele VS van zichzelf hebben. En de film maakt de complexe en contradictorische relaties tussen mens en woud ervaarbaar en bespreekbaar, wat het kijken tot een humanistische ervaring maakt. Bovendien is de film, door zijn subjectieve beeldtaal, een esthetische ervaring die beklijft en die onze betonnen stedelijkheid ondervraagt.
Behind the Redwood Curtain door Liesbeth De Ceulaer - www.daltondistribution.be