Aanhoudende droogte in Suriname zorgwekkend

Momenteel wordt een onbekend aantal landbouwers getroffen door veranderde neerslagpatronen. Onder andere de productie van rijst wordt bedreigd doordat men niet meer weet wanneer het zal regenen, en dus ook niet wanneer men moet oogsten en zaaien.

  • © Milou van Wetering ‘Kan het systeem zichzelf herstellen of niet?’ © Milou van Wetering
  • © Milou van Wetering Suriname is kwetsbaar en niet alleen om haar lage ligging aan de zeespiegel, die voor veel overstromingen zorgt. © Milou van Wetering
  • © Milou van Wetering ‘Als landbouwers niet weten wat of wanneer ze moeten gaan oogsten of zaaien, komen de producten ook niet op tijd in de winkel.’ © Milou van Wetering
  • © Milou van Wetering Het zit hem in de kleine dingen, waar iedereen zijn steentje bij kan dragen. © Milou van Wetering

Het is alles behalve rustig maandagmiddag op het terras van de Coffee Corner in de Hermitage Mall. De zon schijnt zacht zijn laatste uurtjes van de dag, maar de vele auto’s op de weg doen denken aan ochtendspits. Met op de achtergrond het geluid van optrekkende auto’s, getoeter en af en toe een piepende rem, vertellen Lisa Best en Jamille Haarloo van de Global Shapers Paramaribo waar het op staat: het heeft de afgelopen maanden niet genoeg geregend, en dat is een gevolg van onverantwoordelijke omgang met het milieu.

Door de langer aanhoudende droge periode wordt ook de visserijsector getroffen, met name de zwampvisserij, en ook in het binnenland is de vraag naar water nog steeds groot. Burgers worden jaarlijks alsmaar meer getroffen door wateroverlast en ziektes zoals Zika krijgen de kans zich sneller te verspreiden. Slechte en verstopte afwateringssystemen maken het probleem erger. ‘Nu zou de kleine regentijd moeten eindigen, maar net de afgelopen weken klettert de regen uit de hemel. Zal er nog meer regen vallen en kunnen we eindelijk de kleine regentijd verwachten, of zal het straks toch stoppen met regenen?’, vraagt Haarloo zich luidop af. En hij is niet de enige die deze vraag stelt. Ook de landbouwers in het binnenland, vissers en bouwvakkers zitten met de handen in het haar. Niemand weet wat er nog kan komen.

Onzekerheid

Met de zon die vrolijk aan de hemel schijnt zijn leuke uitstapjes snel gemaakt, maar we mogen de bijkomende waarschuwing niet negeren, zegt Lisa Best, voorzitter van Global Shapers Paramaribo. ‘Er kan niet meer worden gerekend op begin en eind van droge en regentijd, en dat heeft niet alleen invloed op onze dagelijkse planning.’ Jamille en Lisa vinden dat er bewuster moet worden omgegaan met de aarde. ‘Hoe wij omgaan met de natuur heeft invloed op klimaatsverandering. Deze link wordt niet altijd gemaakt. Wij zijn afhankelijk van de natuur, en niet andersom’, zegt Best. Zo ook kan iedereen zijn steentje bijdragen, aldus Haarloo. Hij pakt de fiets in plaats van de auto naar het werk. Hij geeft toe dat de Surinaamse wegen niet aangepast zijn op het fietsverkeer, maar zo leer je ook ontwijken en snel reageren, lacht hij. ‘Het zijn de kleine dingen die het verschil maken.’

Grote zorgen

En een verschil moet dringen gemaakt worden, aldus het duo. Net zoals een batterij heeft ook de weerbaarheid van de natuur zijn grenzen. ‘En als we een bepaald punt overschrijden, zijn de gevolgen ongekend’, zegt Haarloo. ‘Kan het systeem zichzelf herstellen of niet?’ Samen met nog 14 andere vrijwilligers van Global Shapers zetten ze zich schrap in de strijd tegen de klimaatsverandering. Met verschillende projecten moedigen ze jongeren aan na te denken over het milieu. ‘Want als we zo verder gaan, zullen de overstromingen alleen maar erger worden, zal het waterniveau langer extreem laag staan en zal de regenval helemaal niet meer te voorspellen zijn’, zegt Best.

Greeyative

Met hun nieuw project, Green Young and Innovative, kortweg Greeyative, probeert Global Shapers Paramaribo het wereldbeeld van de jongeren open te trekken. Greeyative is een competitie tussen jongeren gericht op groene innovatie. ‘Het zijn de jongeren die de problemen van klimaatverandering zullen ondervinden. Daarom moeten we nu reageren, hen motiveren en betrekken in de problematiek. We kunnen niet wachten tot het te laat is’, zegt Best.

De jongeren worden uitgedaagd een creatieve oplossing te bedenken voor problemen te maken met klimaatverandering. ‘17 jongeren hebben een idee ingezonden. Dat is minder dan waar we op gehoopt hadden. Het geeft ons de boodschap dat we nog niet klaar zijn met motiveren’, vult Haarloo aan. Tijdens zijn studie in Biologie zag Haarloo van op de eerste rij hoe slecht het er eigenlijk aan toegaat. ‘We gaan op straat staan en in scholen spreken, maar het is de jongere zelf die interesse moet tonen. Het heeft geen zin om iemand te proberen overtuigen die het probleem echt niet ziet. Ons doel is om dat eerst duidelijk te maken’, zegt hij. Volgende week worden de beste ideeën uitgekozen en kunnen de geselecteerde jongeren aan de slag. In een televisieprogramma wordt uiteindelijk de winnaar gekozen. ‘Het is wel degelijk het streefdoel dat het project van de winnaar ook effectief wordt uitgevoerd’, zegt Haarloo.

© Milou van Wetering

Suriname is kwetsbaar en niet alleen om haar lage ligging aan de zeespiegel, die voor veel overstromingen zorgt.

Complex probleem

Dat er klimaatverandering plaatsvindt is een feit, er moet niet meer over gediscussieerd worden. De mens is verantwoordelijk voor de regen die niet komt, voor de zeespiegel die blijft stijgen en de temperatuur die steeds hoger wordt. ‘Maar we mogen niet vergeten dat we ook de oplossing kunnen zijn’, zegt Haarloo. ‘Wij moeten wel, want er is niemand anders die het voor ons kan doen’, vult Best aan.

Klimaatverandering is een complex gegeven. Alles heeft invloed op elkaar. Als landbouwers niet weten wat of wanneer ze moeten gaan oogsten of zaaien, komen de producten ook niet op tijd in de winkel. De producten die er wel staan worden daardoor duurder voor de bewoner in de stad. Het is een grote loep waar we in vast zitten, en daarom zijn Best en Haarloo grote voorstander van zelfvoorziening. ‘Qua voedsel zijn we best wel afhankelijk van import, en dat is jammer want het maakt ons kwetsbaar. Terwijl we eigenlijk wel de mogelijkheden hebben om zelf in ons voedselproductie te voorzien’, zegt Best. Ook Haarloo gaat hier helemaal mee akkoord: ‘Als we zelfvoorzienend zouden zijn, ligt het in onze eigen handen om te kijken hoe we ons beter en sneller kunnen aanpassen aan de gevolgen van klimaatsverandering. En vroeg of laat zullen we dat toch moeten doen.’

Kwetsbaar land

Suriname is kwetsbaar en niet alleen om haar lage ligging aan de zeespiegel, die voor veel overstromingen zorgt. Ondanks dat Suriname vergeleken met andere landen zoals China en het grootste deel van Amerika geen grote veroorzaker van klimaatverandering is, zullen de gevolgen zonder twijfel hard aankomen. ‘Maar juist omdat we geen grote vervuiler zijn, heeft ons land heel veel kansen om zaken anders aan te pakken’, zegt Best. ‘En juist daarom kunnen we zoveel bereiken in de strijd tegen klimaatverandering.’

‘We moeten de weerbaarheid van het land vergroten.’

‘We moeten de weerbaarheid van het land vergroten. Als je zwakke instituten hebt of als je informatievoorziening niet goed is, ben je meer kwetsbaar aan de problemen die de natuur kan veroorzaken’, zegt Haarloo. ‘We moeten dus uit voorzorg maatregelen nemen om er voor te zorgen dat het niet zo ver komt. We mogen het risico om te wachten tot de problemen escaleren niet nemen, want dan zal het te laat zijn’, zegt Best.

Maar aanpassen aan nieuwe maatregelen is geen makkelijke opdracht, zo blijkt. ‘Er zijn heel veel dingen hier die echt doorbroken moeten worden. Het heeft me heel veel moeite gekost om de mensen om me heen te laten accepteren dat ik kies om te fietsen in Suriname, omdat ze bang waren dat ik op de weg ging belanden’, vertelt Haarloo. ‘Zo zie je, het kost al zoveel energie om verandering te brengen in je directe omgeving, laat staan de Surinaamse samenleving als organisatie.’

© Milou van Wetering

Het zit hem in de kleine dingen, waar iedereen zijn steentje bij kan dragen.

Samen sterk

‘Als we allemaal kleine aanpassingen maken, zal het probleem misschien niet opgelost zijn, maar het is al een stap in de goede richting, en dat hebben we nu nodig’, vult Best aan. Het zit hem in de kleine dingen, waar iedereen zijn steentje bij kan dragen. Aan ideeën geen gebrek: ‘Pak je eigen zak mee bij je volgende bezoek aan de Chinees, fiets of wandel naar je werk indien die mogelijkheid er is, recycleer en hergebruik, koop enkel lokale producten in de winkel, hou je eigen erf proper en smijt geen vuil meer op straat. Het is een heel mooi principe om bij je eigen omgeving te starten, die netjes te houden en dan zal een ander persoon, al is het maar een iemand, jou voorbeeld volgen.’ Verandering is mogelijk, aldus de twee vrijwilligers. ‘Zodra de energieprijzen worden verhoogd gaat men zuiniger om met energie. Wanneer een epidemie uitbreekt, wordt grofvuil opgeruimd. Het kan dus wel, het is alleen een uitdaging om het elke dag als prioriteit te beschouwen’, zegt Best. Ook Haarloo is het hiermee eens: ‘Aandacht geven aan het milieu wordt vaak als een luxe beschouwd, terwijl het eigenlijk op de lange termijn als een noodzaak gezien moet worden.’

Maak MO* mee mogelijk.

Word proMO* net als 2790   andere lezers en maak MO* mee mogelijk. Zo blijven al onze verhalen gratis online beschikbaar voor iédereen.

Ik word proMO*    Ik doe liever een gift

Over de auteur

Met de steun van

 2790  

Onze leden

11.11.1111.11.11 Search <em>for</em> Common GroundSearch for Common Ground Broederlijk delenBroederlijk Delen Rikolto (Vredeseilanden)Rikolto ZebrastraatZebrastraat Fair Trade BelgiumFairtrade Belgium 
MemisaMemisa Plan BelgiePlan WSM (Wereldsolidariteit)WSM Oxfam BelgiëOxfam België  Handicap InternationalHandicap International Artsen Zonder VakantieArtsen Zonder Vakantie FosFOS
 UnicefUnicef  Dokters van de WereldDokters van de wereld Caritas VlaanderenCaritas Vlaanderen

© Wereldmediahuis vzw — 2024.

De Vlaamse overheid is niet verantwoordelijk voor de inhoud van deze website.