“‘Afro-Braziliaanse weervrouw komt in racistische storm terecht’
Al werd slavernij in 1888 in Brazilië afgeschaft, het blijft een land waar je herkomst een rol speelt. De meerderheid van de Brazilianen is Afro-Braziliaans. Deze groep heeft het nog steeds moeilijk haar plaats te vinden in de Braziliaanse samenleving. Eén van de redenen hiervoor is racisme.
De weervrouw van het belangrijkste medianetwerk in Brazilië, O Globo, Maria Julia Coutinho werd op 3 juli via sociale media aangevallen omdat ze Afro-Braziliaans is. Verschillende racistische opmerkingen werden gemaakt. Ze werd, in lijn met de racistische retoriek in Brazilië, uitgescholden voor ‘makaak’. Bekijk de afbeelding hieronder om een deel van de opmerkingen te zien.
Ze beantwoordde de opmerkingen met een quote: ‘mensen met raciale vooroordelen kunnen blaffen, maar de storm gaat over’. Daarmee bedoelde ze dat dit helemaal niet nieuw is voor haar.
Haar identiteit als Afro-Braziliaanse heeft haar vast en zeker gewapend tegen racisme vanaf haar prille jeugd. Haar ouders waren Afro-Braziliaanse activisten en ze kreeg dit activisme met de paplepel mee. Zo vertelde ze op nationale televisie aan haar collega’s dat ze immuun is voor racisme. Haar collega’s van de nieuwsdienst riepen op televisie mee op ‘we zijn allemaal Ma(ria) Julia’ (#todossomosmaju), te steunen…
Haar geval werd wereldnieuws met als gevolg dat ze gepromoveerd werd. Dit alles terwijl de directeur van O Globo zegt dat racisme in Brazilië niet bestaat.
Raciale aantijgingen tegen Maria Julia.
Enkele cijfers
In 1888 werd slavernij in Brazilië afgeschaft. Het was één van de laatste landen ter wereld die tot de afschaffing overging. Op dit moment is 49% van de bevolking in de steden Afro-Braziliaans, en 61% op het platteland.
Ongeveer 73% van de Afro-Brazilianen geniet van sociale programma’s. Voor het waterprogramma is dat zelfs 91%. Het overgrote deel van de armen in Brazilië is Afro-Braziliaans. Ondertussen zijn er in het onderwijs wel al enorme stappen gezet om meer Afro-Brazilianen te laten studeren…
De Braziliaanse media is eurocentrisch en er zijn slechts enkele Afro-Brazilianen die er een rol in krijgen. In de politiek zijn ook slechts 8% van de verkozenen Afro-Braziliaans.
#todossomosmaju
Naar aanleiding van de aantijgingen tegen het adres van de weervrouw Maria Julia werd de hashtag #todossomosmaju verspreid op sociale media. Op deze manier konden mensen hun solidariteit en afkeer van racisme tonen.
Maar dit ergerde veel Afro-Brazilianen. Dezelfde mensen die vroeger racistisch handelden, kwamen nu plots op tegen racisme omdat het debat hot was?
Er werden vroeger al verschillende hashtags gebruikt, onder andere tijdens de pacificaties van de ‘comunidades’ voor de wereldbeker in 2014, bijvoorbeeld #todossomosamarildo. Amarildo was een doodgewone man van Afro-Braziliaanse origine die tijdens een pacificatie van de ‘comunidade’ Rocinha spoorloos verdween.
In Latijns-Amerika wordt er in solidariteitscampagnes al langer dan in Europa gebruik gemaakt van hashtags op sociale media. Toch staan deze niet voor een reële solidariteit, maar voor het verwoorden van een emotionele momentopname.
Willemjan Vandenplas is fotograaf, bekijk zijn werk op zijn website.