Verboden te klagen?

Ik ben schaamtelijk trots op mezelf. En eigenlijk zonder reden. Ik had ineens, vanochtend in de taxi onderweg naar de campus voor mijn allereerste examen, zo’n zweem van zelfliefde die me overviel. Moest ik me tegengekomen zijn op straat, ik zou mijn nummer gevraagd hebben. 

Of sja, dat gaat er misschien wat over.

Wat ik wil zeggen is: het voelt goed, hier en onafhankelijk zijn. Al maanden neem ik dezelfde taxichauffeurs, Dieudonné en Didance, omdat zij me door derden als betrouwbaar waren aangewezen. En vandaag schreef ik op dat lijstje helemaal zelf een andere bij: Rafaël. 

‘t Is een lieveling. Er was een zatlap die me zijn meisje noemde en Rafaël riep dat hij moest ophoepelen. ‘Hela!’ Ik had er niet eens om gevraagd. ‘t Zijn zo’n momenten waarop je toch eens glimlacht, want eigenlijk bestaan er toch veel lieve volslagen onbekenden.

Maar Rafaël dus. Tja, dan kon ik niet anders dan in zijn taxi tuimelen (begrijp dat maar letterlijk, ik bleef haken achter de deur) om naar de campus te gaan. En toen was ik blij, gewoon zonder reden. In zijn taxi. Want ik dacht aan hoe leuk het is om nieuwe dingen te doen, dingen die anders dan anders zijn.

En toen dacht ik ook aan hoe leuk het is om tegen je eigen veilige stroom in te varen. En dat ik dat eigenlijk wel gedaan had. Want mensenlief, ik was bang geweest. Hoe zou het lukken daar in Congo? ‘Ik ga niet!’ had ik nog gezegd, een dag voor vertrek tegen ons mama. Laat de avonturen maar aan de echte durfals onder ons.

Durven en Durven

Ik heb van die vrienden die fluitend en op blote voeten met knapzak op de rug van hier naar daar trekken. Potjandorie, hoe doen ze dat? Ik bedoel, ik zou al duizend keer mijn checklist afgevinkt hebben, mijn valies in- en uitgeladen hebben, alle voor- en nadelen en misschiens en waarschijnlijks overwogen hebben en mijn tanden gepoetst hebben (want ja, dat doe ik als ik aan het stressen ben).

En toch wil ik de wereld zien. 

En wil ik zoals Alastair Humphreys zijn. 

En wil ik wandelen en muziek luisteren bij zonsondergang en aan niks anders denken zoals al die rugzaktrekkers van al die rugzaktrekkersfilms dat altijd doen. 

En heb ik waarschijnlijk te veel naar dat soort films gekeken.

Want avonturieren, dat is niet alleen wat ik vermeld heb. Het is ook gewoon van dag tot dag leven. Het is opstaan en terug gaan liggen omdat je geen zin hebt om altijd alles van elk moment te moeten maken. Het is krokodillentranen huilen en rotdagen hebben en schandalig gelukkig zijn om niets. Het is toch dat vliegtuig opgaan, ook al zegt alles in je lijf dat je dat beter niet doet. Het is balen en lachen omdat de wereld heel erg mooi maar soms ook een beetje bah is. Het is stapjes zetten, soms drie vooruit en zes weer achteruit. Het is andere wegen inslaan, het is durven, het is soms ook gewoon een nieuwe taxi nemen. 

Verboden te klagen

Jong zijn in Afrika is niet gemakkelijk. Jong zijn in Europa is dat ook niet (zoals ouder zijn dat vermoedelijk evenmin is), maar de juiste nuance vinden was een hele klus. ‘Ja maar, Spooren,’ dacht ik dan, ‘wat zit jij nu een rotdag te hebben?’ ‘t Is iets typisch van bij ons hé, dat vergelijken. Want ja, wat zat ik nu inderdaad een rotdag te hebben?

Afrika is meer dan ellende en Europa is meer dan een fort. En toch groeien te veel kinderen in België op met de zin: ‘Niet klagen, denk eens aan de arme Afrikaantjes.’

Ik heb er geleefd, bij die arme Afrikaantjes. Ik heb ook bij rijke Afrikaantjes geleefd en ik heb gesproken met wijze en met vervelende mensen. Ik heb gevloekt met Congolese vrienden omdat er alweer geen stroom en internet was, gelachen om mopjes die ik soms wel en soms niet begreep, gedanst met kloosterlingen, gemekkerd op het weer en gezweet voor de voetbal met water en een allereerste pint.

Ik ben niet naar Afrika gegaan om bij terugkeer te kunnen prediken ‘hoe gelukkig iedereen daar is, ondanks alles!’ Er is geen wij versus zij. Dat is een erfenis van het oude koloniale systeem waar we vanaf moeten. Er is enkel een wij én zij. En er is gewoon alleen maar iedereen die altijd probeert en faalt en verder gaat en droevig en blij en boos en bang is. In verschillende culturen en in verschillende omstandigheden.

Iedereen held

Ik juich vandaag voor al de mini’s en al de kleine helden onder hen en ons. Voor iedereen die elke dag probeert en faalt en verdergaat. Voor de stappers, de wandelaars, de lopers en de slenteraars. Voor de terugkijkers, de vooruitkijkers, de dragers, de vallers. Moedig zijn is zoveel meer dan naar de andere kant van de wereld reizen. 

Geef jezelf een schouderklopje, wil je? Ik ga dat ook doen. Ik ga Congolese koffie drinken en trots zijn op wat ik doe en kan en vergeten wat ik niet kan en denken aan morgen en gelukkig zijn. Wie doet mee?