Belgische steun voor “Miljoenenmars” in Al Hoceima, Marokko

Nieuws

Belgische steun voor “Miljoenenmars” in Al Hoceima, Marokko

Belgische steun voor “Miljoenenmars” in Al Hoceima, Marokko
Belgische steun voor “Miljoenenmars” in Al Hoceima, Marokko

Willemijn de Koning

21 juli 2017

Duizenden Marokkanen uit heel Marokko en Europa kwamen donderdag naar Al Hoceima voor de aangekondigde “Miljoenenmars”. Dit zou het grootste protest ooit worden voor de vrijlating van de politiek gevangenen en de verbetering van het Rif gebergte in Noord-Marokko. Marokkanen zijn blij met het support uit Europa, waaronder België.

© Reuters/Youssef Boudlal

Manifestanten roepen slogans tijdens een demonstratie tegen corruptie in Al Hoceima

© Reuters/Youssef Boudlal​

‘Ik ben hier eigenlijk voor vakantie, maar nu ik hier ben, doe ik mee met de demonstratie. Maar ik heb ook vrienden die speciaal voor deze demonstratie naar Marokko zijn gekomen’, zegt de jonge Vlaamse Yassin Akouh (16). Hij verwijst naar de “Miljoenenmars”, die al sinds maanden aangekondigd wordt door Nasser Zafzafi, leider van de protestbeweging “Hirak”. Deze beweging protesteert al negen maanden tegen de achtergesteldheid van het Rifgebergte.

De dood van de visverkoper Mohsin Fikri was de aanleiding voor de protesten. Hij sprong in een vuilniswagen die door de autoriteiten was besteld om zijn koopwaar – vis die hij volgens de politie niet mocht verkopen – weg te gooien. Hij wilde hier in de wagen tegen protesteren, maar deze werd aangezet. Fikri werd vermorzeld en zo het symbool voor de armoede die hem wanhopig de wagen in deed springen en de corruptie die volgens de Marokkanen ook in het spel was.

Ze arresteerden Zafzafi en sindsdien halen ze dagelijks activisten uit hun huizen of van de straat om ze naar gevangenissen in Al Hoceima of Casablanca te brengen

Sinds eind oktober gaan de Riffijnen de straat op om minder corruptie, meer werk, een universiteit, een ziekenhuis en terechtstelling van de verantwoordelijken voor Fikri’s dood te eisen. De protesten bleven redelijk vredig, totdat een imam eind mei de protesten in zijn vrijdagmiddag preek “fitna” noemde. Leider Zafzafi nam hierop het woord en sprak dit hard tegen. In Marokko is het verboden om een religieus ritueel te onderbreken dus was dit het teken voor de politie agenten om uit te rukken. Ze arresteerden Zafzafi en sindsdien halen ze dagelijks activisten uit hun huizen of van de straat om ze naar gevangenissen in Al Hoceima of Casablanca te brengen; het aantal gedetineerden staat op het moment van schrijven op 242.

Dit zorgde voor een extra golf aan demonstraties door de overgebleven activisten. Voor het eerst vertonen ze geweld; enkelingen gooien stenen naar de politie. De Hirak-beweging zegt dat deze relschoppers geen onderdeel zijn van hun beweging, maar door de overheid worden ingehuurd om de politie zo reden te geven de protesten een slecht imago te geven en mensen te arresteren.

De situatie is het gesprek van de dag onder de Marokkaans Belgische bevolking. Velen hebben familie daar en bezoeken de regio nog elke zomer, zoals Yassin. ‘Mijn vader komt uit Al Hoceima en ik heb een neef in Imzouren, een dorp dat ernaast ligt. Door hen voel ik me aangetrokken tot dit gebied. In het begin realiseerde ik me nog niet echt hoe slecht de situatie is waarin de Riffijnen leven. Er zijn hier wel vaak dingen stuk, maar dat vond ik normaal, want ja, het is Marokko. Later besefte ik me dat dat eigenlijk niet normaal is, dat er bijvoorbeeld geen goed ziekenhuis is. Nu leef ik echt met hen mee.’

© Reuters/Youssef Boudlal

Manifestanten roepen slogans tijdens een demonstratie tegen corruptie in Al Hoceima

© Reuters/Youssef Boudlal​

Het verhaal van Yassin is niet alleenstaand. Vele Marokkaanse Belgen steunen de protesterende Riffijnen. Er zijn inmiddels minstens vijf comités opgericht in België die opkomen voor de rechten van de Riffijnen. Ze organiseerden verschillende marsen, sit-ins en demonstraties in Antwerpen, Brussel en Mechelen. Het hoogtepunt was een protest op 11 juni in Antwerpen, waar zo’n 3000 mensen op afkwamen.

‘Het is heel fijn dat zij (de Belgische Marokkanen) hier zijn, want de politie is bang voor een rood paspoort. Ik denk dat ze nu minder geweld gaan gebruiken omdat er zoveel Europeanen zijn’

Nu is het echter vakantie en kunnen de Marokkaanse Belgen deelnemen aan de demonstraties ter plekke. Duizenden Europese Riffijnen zagen de aangekondigde “Miljoenenmars” als een kans om hun bloedverwanten ter plekke te steunen. Op de dag van afspraak rijden er dan ook tientallen – misschien honderden – auto’s met een Belgisch kenteken door het epicentrum van de protesten. Het doet Aymen Fikri, neef van Mohsin Fikri, goed. ‘Het is heel fijn dat zij hier zijn, want de politie is bang voor een rood paspoort. Ik denk dat ze nu minder geweld gaan gebruiken omdat er zoveel Europeanen zijn; dan wordt het nieuws toch sneller verspreid en in Europa wordt politiegeweld niet getolereerd.’ Een andere demonstrant die liever anoniem wil blijven, zegt zelfs dat de Europese Riffijnen hun redding zijn. ‘Omdat zij meekijken, durft de regering niet te ver te gaan.’

De demonstratie is verboden door de politie en daarom is de stad vergeven van de agenten. Op elke straathoek vind je minstens tien mannen of vrouwen in politie-uniform. Op het centrale plein staan zo’n 30 politievoertuigen en bijna honderd agenten. Iedereen rijdt en loopt voorzichtig om het plein heen, zoekend naar een ingang naar het plein of een teken om te beginnen met demonstreren. ‘Ik dacht uiteindelijk dat er geen protesten meer zouden komen, want er was te veel politie’, zegt Yassin.

Tot wat vrouwen het initiatief nemen en beginnen te scanderen; andere jongeren volgen. Binnen enkele seconden vult één van de hoofdstraten van het centrum zich met honderden Marokkanen. De politie reageert snel: seconden later gooien ze traangasgranaten op de grond waardoor de demonstranten gedwongen zijn zich te verspreiden. Ze hebben een paar minuten nodig om te bekomen; mensen die in hun woningen zijn gebleven delen uien uit aan de dappere demonstranten. Deze zouden helpen tegen de tranende ogen en de keelpijn die het gas veroorzaakt.

Als iedereen is bijgekomen, beginnen ze met volle moed opnieuw. Weer gooien agenten traangasgranaten. Als demonstranten niet meteen weg gaan, worden ze hardhandig weggeduwd of geslagen met een knuppel; dat hangt af van het humeur van de agent. Kinderen en journalisten worden niet gespaard. Zo’n drie uur blijft de stad het podium van kleine protesten die uitbreken op elke straathoek en vervolgens worden neergeslagen door agenten. ‘Als de politie er niet was geweest, was het vredig gebleven’, aldus Yassin.

Net voor tien uur Belgische tijd wordt het rustig. Er zijn Marokkanen gearresteerd en er zijn gewonden gevallen; er is nog vermeld dat hier Marokkaanse Belgen bij betrokken zijn.