Conflict tussen Mexicaanse studenten en regering weer naar kookpunt
Daniela Pastrana (IPS)
20 oktober 2014
Zes doden, tientallen vermisten, en een regeringsgebouw in brand: het oude conflict tussen Mexicaanse studenten en de regering heeft een nieuw kookpunt bereikt. Het gaat om boeren die voor onderwijzer studeren, de armste studenten van het land.
Vorige week staken studenten en leraren van de onderwijzersopleiding in Ayotzinapa, in de zuidwestelijke deelstaat Guerrero, het gebouw van de regionale regering in brand.
Het was een reactie op de gebeurtenissen van 26 september. Toen werden drie bussen van de school in Ayotzinapa aangevallen door de politie. Een deel van de studenten werd aan het drugkartel van de familie Beltrán Leyva overgedragen. De balans tot dusver: zes doden, 25 gewonden en 43 studenten vermist.
Clandestiene graven
De bevolking was woedend. De burgemeester van Ayotzinapa sloeg op de vlucht. Hij blijkt op de loonlijst van het drugskartel te staan.
Bij de zoektocht naar de vermiste studenten kwamen ondertussen heel wat clandestiene graven aan het licht met tientallen doden.
Guerrero is een van de armste deelstaten van het land. Er ontstonden heel wat sociale bewegingen. Veertig jaar geleden was het een prominente plaats in de vuile oorlog van de militairen tegen oppositiebewegingen, met veel doden en vermisten als gevolg. De drie bussen die op 26 september werden aangevallen, waren trouwens op weg naar de herdenking van een studentenopstand in 1968.
Armste studenten
‘De studenten moeten voortdurend vechten om hun scholen te behouden. Niemand steunt hen, want het zijn arme jongens en meisjes.’
De studenten onderwijzersopleiding op het platteland zijn de armste studenten van het land. Het zijn boeren voor wie deze scholen de enige mogelijkheid zijn om te studeren. De afgestudeerde onderwijzers gaan lesgeven aan arme boeren in afgelegen gebieden.
‘Al jaren is er een campagne aan de gang tegen de scholen voor onderwijzersopleiding op het platteland. De regering vindt ze te duur, de studenten moeten voortdurend vechten om hun scholen te behouden. Niemand steunt hen, want het zijn arme jongens en meisjes’, zegt Etelvina Sandoval van de Nationale Pedagogische Universiteit.
De studenten hebben veel zeggenschap in hun scholen. Ze beslissen mee over het bestuur en hebben sterke banden met studenten in andere scholen via de Federatie van Socialistische Boerenstudenten van Mexico.
Guerrillero’s opleiden
Deze federatie, de oudste studentenorganisatie van het land, is er al vaak van beschuldigd guerrillero’s op te leiden.
‘Het zijn zeer onafhankelijke jongeren, met een grote discipline’, zegt Sandoval. Voor de regering zijn deze scholen een luis in de pels.
Van de 46 oorspronkelijke scholen voor onderwijzers op het platteland zijn er nog maar 15 over. De helft ging dicht na de studentenopstand van 1968.
De overblijvende scholen vechten voor hun behoud. Volgens de regering zijn er niet meer onderwijzers nodig aangezien het aantal inschrijvingen in lagere scholen terugloopt.
‘Wat ik weet is dat de meest afgelegen zones wel onderwijzers nodig hebben’, zegt Sandoval. ‘Er zijn gemeenschappen die maandenlang zonder onderwijzer zitten.’
Doden bij protest
In 2011 doodde de politie twee studenten.
Doordat de scholen steeds minder geld krijgen, zijn gebouwen vaak in slechte staat. In 2008 veroorzaakte kortsluiting een brand in een school in Quiroga; twee studenten kwamen om.
De regering heeft het vooral op de school in Ayotzinapa gemunt. In 2007 probeerde gouverneur Zeferino Torreblanca het aantal inschrijvingen en de macht van de studenten terug te schroeven. De studenten kwamen op straat, de anti-oproerpolitie sloeg het protest neer.
In 2011 doodde de politie twee studenten. Ze namen deel aan een wegblokkade uit protest tegen het verminderen van de financiële steun voor de school. De verantwoordelijke agenten werden niet gestraft.