De leave-stem van het Britse referendum over de Brexit is nog maar drie weken oud, maar toch doet er zich sindsdien een opmerkelijk verschijnsel voor. De Britse eilanden lijken overspoeld te worden door een plotse golf van racisme die meer uitgesproken is dan ooit. Wij spraken met Stand Against Racism and Inequality en Stop Hate UK, twee Britse organisaties die zich inzetten voor de strijd tegen racisme, en vroegen hen hoe zij deze plotse golf verklaren en zien evolueren.
Stand Against Racism and Inequality (SARI) is een in Bristol gevestigde organisatie. Haar missie is racistische incidenten aanpakken door samen te werken met de lokale politie en zo de eventuele daders op te sporen. Ook treft ze maatregelen om gemeenschappen een groter veiligheidsgevoel te geven.
De organisatie zag het aantal gemelde incidenten sinds het referendum stijgen maar kan nog niet inschatten of het een tijdelijk of blijvend verschijnsel is. ‘Als je zegt dat het voorbijgaand is, loop je het risico het probleem te onderschatten, maar als het voor de lange termijn is, kun je angst verspreiden in gemeenschappen. Nu zou ik zeggen: het is een verandering die moet worden opgevolgd.’
‘Mensen met racistische ideeën en mensen die haatmisdrijven plegen zijn nog altijd een minderheid’
Over de toekomst van Groot-Brittannië als open en diverse samenleving blijft de organisatie optimistisch. SARI denkt dat het referendum de diversiteit van het land zoals het nu is niet zal veranderen en dat de impact meer van economische aard zal zijn. ‘Racisme is niets nieuw en zal er altijd zijn, maar het is en blijft onwettelijk. Mensen hebben het recht om vrij te leven.’
SARI relativeert ook: ‘Mensen met racistische ideeën en mensen die haatmisdrijven plegen zijn nog altijd een minderheid. Het is niet omdat de helft van het land ‘leave’ stemt, dat die helft ook racistisch is.’
Foute interpretatie
Alisdare Hickson (CC BY-NC 2.0)
Stop Hate UK is een organisatie die ook mensen de kans geeft racistische voorvallen te melden. Ook zij ziet een stijging van incidenten sinds het Brexitreferendum. ‘Tot en met 7 juli zagen we een verviervoudiging van het aantal oproepen, het weekend van 9 en 10 juli een verdubbeling. Toch hoeft dit niet te betekenen dat de cijfers dalen. Het belangrijkste is dat we de zaken opvolgen’, aldus Rose Simkins, voorzitster van Stop Hate UK.
Ze relativeert bovendien die cijfers. ‘Ze zijn niet altijd representatief. Veel mensen geven misdrijven niet aan. Om te kunnen spreken van een stijging, is een gedetailleerde analyse nodig.’
Simkins verklaart de stijging van het aantal incidenten na het referendum onder andere door een foute interpretatie van informatie. ‘Sommige mensen dachten dat het referendum vooral over immigratie in het algemeen en niet over immigratie binnen de Europese Unie ging. Ook was er een kleine groep die dacht dat na de overwinning van “leave” de zaken direct zouden veranderen. Dat is niet zo. Dat zie je ook aan het soort racistische incidenten. Mensen roepen bijvoorbeeld vaak naar minderheidsgroepen: “wanneer ga je nu weg?” Het hoeven ook geen mensen te zijn die “leave” gestemd hebben die racistische uitspraken doen. Het kunnen ook mensen zijn die helemaal niet gestemd hebben. Eigenlijk weten we nog niet wie ze zijn.’
Stop Hate UK ziet zowel burgers van binnen en buiten de EU die het slachtoffer zijn van racisme. Veel haatmisdrijven zijn specifiek gericht tegen vrouwen en kinderen. ‘Dit is maar een indruk. Om het volledige plaatje te kunnen zien, moeten we exacte cijfers hebben. Alle rassen en godsdiensten, van moslimvrouwen tot zwarte kinderen, zijn het slachtoffer van deze incidenten.’
“Haatactieplan”
Of het om een tijdelijk of blijvend probleem gaat, hangt volgens Simkins af van de overheid en haar maatregelen. ‘Racisme is niets nieuw in de Britse maatschappij, het uiten van standpunten erover wel. Onze leiders zullen bepalen hoe de toekomst er zal uitzien. Ze moeten duidelijk maken dat we racisme niet aanvaarden. Ze hebben een haatactieplan opgesteld. Wij wachten nu af hoe dit plan concreet uitgevoerd zal worden en blijven ondertussen, zeker in deze tijden, voortwerken.’
Toch gelooft Stop Hate UK dat niet alleen de politiek, maar iedereen een rol speelt in het bestrijden van racisme. Simkins legt uit: ‘Iedereen maakt deel uit van de oplossing. De politie moet mensen tot de orde roepen, getuigen moeten haatmisdrijven aangeven, … Het gaat zowel om de gemeenschappen als om de maatschappij in haar geheel.’
Positief blijven
Toch blijft Stop Hate UK optimistisch. Ze ziet in deze crisis enorme kansen. ‘Heel veel mensen willen zich positief inzetten tegen dit racisme. Het aantal burgers dat onze organisatie en anderen met een gelijkaardig doel steunt, neemt toe. In Groot-Brittannië is er altijd racisme geweest, maar niet op deze schaal. Deze crisis kan ervoor zorgen dat het probleem weer hoger op de agenda wordt geplaatst.’
‘Heel veel mensen willen zich positief inzetten tegen dit racisme’
Stop Hate UK kijkt positief naar de toekomst. ‘Met de juiste steun en boodschappen zullen we tonen dat dit soort incidenten niet geaccepteerd worden en dat het referendum daar geen excuus voor biedt. Door het nieuws te verspreiden, zullen misschien meer mensen de stap zetten om haatmisdrijven toch te melden en kunnen veel mensen tonen dat ze dit soort incidenten niet tolereren. Ik hoop echt dat dit het goede in mensen naar boven zal brengen.’
© 2016 - C.H.I.P.S. StampMedia – Charlotte Teunis