Industriële hart van Honduras heeft hoogste moordcijfer ter wereld

In het hoogste deel van de stad, in de Merendónbergen, wonen de rijkste mensen van het land, eigenaars van banken, televisiezenders, voetbalploegen en kledingmerken. Vanuit hun ommuurde paleisjes met privébewakers kijken ze uit over de rest van San Pedro Sula, een vallei van bijna 800 vierkante kilometer.

‘Voor hen bestaat San Pedro Sula niet’, zegt een vrijwilliger van Radio Progreso, de radiozender van het gelijknamige stadsdeel.

Een derde van alle moorden

In Latijns-Amerika woont 8 procent van de wereldbevolking maar toch is het goed voor een derde van alle moorden ter wereld.

Centraal-Amerika, vooral Honduras, spant de kroon. San Pedro Sula zag het aantal moorden vorig jaar dalen tot 885. Maar met 111 moorden per 100.000 inwoners – San Pedro Sula telt net geen 800.000 inwoners – heeft het nog altijd een van de hoogste moordcijfers ter wereld. Alleen het Venezolaanse Caracas doet slechter met 119 moorden per 100.000 inwoners.

Orkaan Mitch

San Pedro Sula is de industriële motor van Honduras. Het is verantwoordelijk voor bijna twee derde van het bruto binnenlands product.

De meeste inwoners in de vallei leven in armoede

Maar de meeste inwoners in de vallei leven in armoede. Ze zijn van het platteland hiernaartoe gekomen, na de verwoestende passage van orkaan Mitch in 1998, of ze zijn teruggestuurd uit de Verenigde Staten. De enige kans op een baan zijn de lageloonfabrieken die voor rijke landen produceren.

In amper twintig jaar groeide de stad van 270 (in 1992) naar 700 wijken (in 2013). Die explosieve groei is een van de verklaringen voor het geweld.

Misdaadbendes

Exacte bevolkingscijfers ontbreken. In Chamelecón en Rivera Hernández, twee van de dichtst bevolkte wijken, is al tien jaar geen telling meer gebeurd omdat niemand de wijken in durft te gaan.

Misdaadbendes regeren in San Pedro Sula. Ze leven vooral van drugshandel. Volgens officiële schattingen passeert hier 80 procent van alle drugs die naar het noorden gaat.

San Pedro Sula is interessant door zijn strategische ligging, op 100 kilometer van de grens met Guatemala en op 50 kilometer van Puerto Cortés, de belangrijkste haven van de Caraïben. Er zijn ook goede verbindingen met Tegucigalpa en met La Ceiba, de derde stad van het land.

Ook alle migranten die naar de VS trekken, komen langs San Pedro Sula.

Dien geen klacht in

Vorige week circuleerde op de sociale media een foto van een gedrukte kaart die inwoners van de wijk Reparto Lempira hadden ontvangen. ‘Bende 18 geeft u 24 uur de tijd om op te hoepelen uit deze zone anders vallen er doden … We geven u 24 uur om te verhuizen, bel niet naar de politie, dien geen klacht in, of u zal het zich beklagen.’

‘Bende 18 geeft u 24 uur de tijd om op te hoepelen uit deze zone anders vallen er doden …’

De ontvangers van de kaart gingen ervandoor. In een stad met zo’n hoog moordcijfer neemt iedereen dergelijke bedreigingen ernstig.

Marta, verpleegster in het Rivasziekenhuis, wijt het brutale geweld aan een combinatie van factoren: industrialisering, lage lonen, geen uitzicht op een beter leven, een enorme concentratie van mensen in de wijken aan de rand, en de misdaad als enige voorbeeld van autoriteit voor de jongeren. Bovendien mag elke Hondurees tot vijf vuurwapens bezitten.

Ondertussen heeft het ziekenhuis waar ze werkt, amper middelen. “Wie zich hier wil laten opereren, moet zelf zijn anesthesie meebrengen, en zelfs verband – stel je voor”, zegt Marta boos.

Oorlog tegen drugs

Families van slachtoffers, burgerorganisaties en sociale bewegingen proberen het debat over het geweld op gang te brengen via een Karavaan voor de Vrede, het Leven en de Rechtvaardigheid. Ze vragen op de eerste plaats aan de overheid een einde te maken aan de militaire oorlog tegen drugs, omdat die volgens hen aan de basis ligt van de hoge geweldcijfers in Centraal-Amerika en Mexico.

De karavaan startte op 28 maart in de Hondurese hoofdstad Tegucigalpa en trekt dezer dagen door El Salvador, Guatemala en Mexico. Hij eindigt op 19 april in New York, waar de Algemene Vergadering een bijzondere zitting over drugsbeleid houdt.