Kleine eilandstaten stappen over op innovatieve landbouw om lokale voedselproductie te stimuleren

Landbouw op Mangaia Island, Cookeilanden. De plaatselijke autoriteiten en ontwikkelingsorganisaties beseffen dat ideeën voor meer veerkracht en herstel in de toekomst nodig zijn voor hun voortbestaan, zeker nu men ook hier het tweede jaar van de pandemie is ingegaan.

© Ministerie van Landbouw, Cookeilanden

De Cookeilanden zijn een archipel van vijftien eilanden in de zuidelijke Stille Oceaan, ten noordoosten van Nieuw-Zeeland. Net als andere kleine eilandstaten (SIDS) hebben ze beperkte landbouwgrond en zijn de watervoorraden eindig. De laatste decennia kon de eilandgroep zelf niet voldoende voedsel produceren voor haar inwoners, waardoor de import van levensmiddelen noodzakelijkerwijze toenam.

Hydrocultuur op zonne-energie

De plaatselijke autoriteiten en ontwikkelingsorganisaties beseffen dat ideeën voor meer veerkracht en herstel in de toekomst nodig zijn voor hun voortbestaan, zeker nu men ook hier het tweede jaar van de pandemie is ingegaan.

Iemand die meezoekt naar mogelijkheden voor meer veerkracht is boer en ondernemer Piri Maao, die op het paradijselijke eiland Rarotonga woont. In april van dit jaar ontving hij van de regering een SMART AgriTech-subsidie om een op zonne-energie aangedreven hydrocultuurkas te bouwen. Die stelt hem in staat om het hele jaar door groenten te telen.

‘Door te telen in een kas elimineer je problemen zoals regen en wind, waar ik momenteel vaak mee te maken heb bij de klassieke landbouw. In een kas is er ook minder gebruik van pesticiden nodig, terwijl horren helpen om grote insecten, zoals motten en kevers, weg te houden. Het systeem draait op zonne-energie en is dus duurzaam. Bovendien blijven de bedrijfskosten laag’, zegt Maao.

Langetermijnvisie

De regering van de Cookeilanden lanceerde SMART AgriTech in juli 2020. Het is een antwoord op de pandemie én een langetermijnvisie op landbouw en voedselvoorziening tegelijk.

‘Door de AgriTech-subsidies krijgen ondernemers de kans om nieuwe ideeën na te streven; ideeën die een bedrijf of de landbouwsector kunnen transformeren door innovatie en productiviteitsverbeteringen’, zegt Mark Brown, de premier van de Cookeilanden. ‘Ze worden gestimuleerd om in te spelen op kansen die worden aangedreven door innovatie of die voldoen aan nieuwe marktbehoeften, zoeken manieren voor het beter faciliteren van contacten tussen producenten, verwerkers en marketeers.

‘Ook moedigen we ondernemers aan om de ecologische voetafdruk van de landbouw te verkleinen door nieuwe technologie en efficiëntere processen, waardoor de gevolgen van klimaatverandering worden verzacht’, vult Brown aan.

Sluiting van de grenzen

De coronapandemie benadrukt de noodzaak van het land om minder afhankelijk te zijn van voedselimport en meer in te zetten op lokale oogst.

Rarotonga is een van de vijftien eilanden die deel uitmaken van de Cookeilanden en ligt ten zuiden van Hawaï en ten zuidoosten van Samoa. Het eiland telt ongeveer 17.500 mensen die tot voor de COVID-19-pandemie economisch voor het grootste deel afhankelijk waren van het toerisme, goed voor ongeveer 67 procent van het BBP.

De sluiting van de nationale grenzen en de snelle achteruitgang van het toerisme in de nasleep van COVID-19 hebben geleid tot een daling van de lokale inkomens en de bestaansmiddelen. De gezondheidscrisis benadrukt de noodzaak van het land om minder afhankelijk te zijn van voedselimport en meer in te zetten op lokale oogst.

‘Op het moment dat we onze grenzen hebben gesloten, kelderde de verkoop van lokale producten als gevolg van de krimp van de toeristische sector’, zegt Temarama Anguna-Kamana, hoofd van het ministerie van Landbouw van de Cookeilanden. ‘Voedselzekerheid is een prioriteit voor ons dus pleiten we voor eigen voorzieningen om onze bevolking te voeden voor we op zoek gaan naar exportmogelijkheden’, zegt ze.

Voedselzekerheid

Maao begon enkele jaren geleden aan zijn concept voor een kas. Voor hij doorging met het zakelijke plan, deed hij marktonderzoek om te bewijzen dat er een aanzienlijke lokale vraag naar zijn producten was.

Aqua- en hydrocultuur bevatten volgens de FAO ‘alle dimensies voor voedselzekerheid’.

Hydrocultuur is een vorm van tuinbouw waarbij gewassen worden gekweekt in een binnenomgeving met de wortels ondergedompeld in een voedingsrijke waterige substantie. Een groot voordeel van deze techniek is dat er geen aarde wordt gebruikt en het gebruik van land en water wordt geminimaliseerd. Op Rarotonga is de landbouw goed voor 40 procent van al het watergebruik. Op zichzelf staande hydrocultuursystemen, die ook bij de gezinnen zelf kunnen worden ontwikkeld, maken een ononderbroken productie beter mogelijk.

Ook de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO) pleit ‘rekening houdende met de kracht en de isolerende effecten van COVID-19’, voor de ontwikkeling van aqua- en hydrocultuur. Deze systemen bevatten volgens de FAO ‘alle dimensies voor voedselzekerheid’.

Druppelbemesting

Maao ontwikkelt een druppelbemesting-systeem, waarbij de irrigatie van planten in de kas vanuit een tank met een voedzame oplossing automatisch wordt gestart op de optimale momenten van de dag. In eerste instantie gaat hij rode, gele en oranje paprika telen, al is de ondernemer van plan om in de nabije toekomst ook andere gewassen te telen. De kas van Maao bevindt zich momenteel nog in de bouwfase. ‘We verwachten dat alles tegen eind volgende maand voltooid en, afhankelijk van het weer, volledig operationeel is’, zegt hij.

Maao legt uit dat zijn project, dat hij samen met zijn vrouw en zoon ontwikkelt, inspeelt op de voedselzekerheidsbehoefte van zijn land door ‘de lokale productie te verhogen, de beschikbaarheid van gezonde groenten lokaal en consequent te verhogen en de import ervan te verminderen’.

Het bevorderen van innovatie op alle niveaus van de landbouwindustrie is ook het thema van het SIDS Solutions Forum. Deze virtuele internationale conferentie werd mede georganiseerd door de FAO en de regering van Fiji. Deelnemende landen zijn Antigua en Barbuda, de Seychellen, Madagaskar, Barbados, Fiji, Samoa, de Cookeilanden, Tonga en Vanuatu.

Het evenement brengt de nationale leiders, ontwikkelingsorganisaties, experts, de particuliere sector en boeren van kleine eilandnaties over de hele wereld samen om te discussiëren over digitalisering en innovatie voor duurzame landbouw, voedsel, voeding, milieu en gezondheid.