Net nu de wereld opgeschrikt wordt door de militaire slagkracht van ISIS in Irak, laat Jordanië de "Peetvader van de jihad”, Abu Muhammad al-Maqdisi, vrij uit de Jordaanse gevangenis waar hij een vijf jaar lange straf uitgezeten heeft. Onmiddellijk ontmoette hij Dr. Munif Samara, waarmee MO* vorige week nog een exclusief gesprek publiceerde. Al-Maqdisi is de grootste nog levende jihad-ideoloog. Hij heeft een immense invloed gehad op de hedendaagse jihadbeweging en op de hele islamitische wereld.
Het was Al-Maqdisi die alle moslims begin jaren ’90 opriep tot verzet tegen alle “ongelovige” dictaturen in de regio om de islamitische wereld te verenigen in een nieuw kalifaat. Democratie mag volgens hem niet worden ingevoerd in de islamitische wereld. Alleen de islamitische wetgeving mag in islamitische landen gelden, en leiders die ervan afwijken zijn “ongelovig”. Tegen hen is jihad verplicht. Die overtuiging mobiliseert twintig jaar later nog steeds -of steeds meer- strijders van over de hele wereld.
In het interview dat we hadden met dr. Munif Samara, zegt die: ‘De VS en Israël hebben ervoor gezorgd dat een groep moslimgeleerden, zogezegd salafisten, zich verbonden aan de Arabische dictaturen en dus het onrechtvaardige status-quo aanvaardden. Wij laten ons niet tegenhouden door die geleerden van de sultans, die onder het koloniale systeem werken. De belangrijkste jihad-ideoloog Abu Muhammad al-Maqdisi legitimeerde jihad tegen alle regimes in de Arabische wereld, en toen begon Bin Laden de Arabische leiders wel zwaar te bekritiseren.’
Na de Amerikaanse inval in Irak en de opkomst van al-Qaeda in Irak onder leiding van Abu Musab al-Zarqawi, de leerling van Al-Maqdisi, ontstond de hedendaagse split in de jihadbeweging. Al-Maqdisi was echter diep teleurgesteld in Al-Zarqawi. Al-Qaeda in Irak evolueerde uiteindelijk tot ISIS.
“Onstuimige jongeren”
Een maand geleden stuurde Al-Maqdisi vanuit de gevangenis een verklaring de wereld in. Hij noemde de aanpak van ISIS roekeloos, leugenachtig, afwijkend, ongepast, bedrieglijk, bloeddorstig, oppervlakkig en zondig. Hij riep alle ISIS-leden op de rangen van al-Qaeda in Syrië te vervoegen, namelijk Jabhat al-Nusra.
‘ISIS is roekeloos, leugenachtig, afwijkend, ongepast, bedrieglijk, bloeddorstig, oppervlakkig en zondig’
Al-Maqdisi hanteert de pure jihad-ideologie, die gruwelijkheden mijdt, en terroristische aanslagen op burgerdoelwitten en aanslagen in het Westen meestal afkeurt. Hij is een felle criticus van de “extremisten” die het imago van de jihad besmeuren omdat ze te veel mensen “ongelovig” verklaren en zich zelfs tegen andere moslims keren. Hij noemt die extremisten “onstuimige jongeren zonder kennis die jihad verwarren met bomgordels en zelfmoordaanslagen”.
De vraag is welke invloed Al-Maqdisi zal hebben op de verdeelde jihadbeweging. Misschien kan hij in vrijheid voor meer discipline zorgen en bijdragen tot een isolatie van ISIS.
Pieter Stockmans en Montasser AlDe’emeh schrijven over Al-Maqdisi in hun MO*-dossier “Syriëstrijders”. Fotograaf Xander Stockmans maakte een fotoreportage over Hayy Ja’far, de wijk van de Jordaanse stad Russeifa waar Al-Maqdisi vandaan komt. Vele Jordaanse jihadisten die naar Syrië trokken, zijn afkomstig uit deze wijk. Van hieruit vertrok een honderdtal jongeren, vooral Jordaniërs van de Bani Hassan stam en Palestijnen. Nooit eerder leverde deze wijk zoveel strijders tegelijk aan de jihadbeweging als vandaag in Syrië. Je kan de fotoreportage hier bekijken (klik op foto’s voor uitleg).