Aanval op Libië verzuurt bezoek Obama aan Rousseff
Fabíola Ortiz
22 maart 2011
Het bezoek van de eerste zwarte president van de VS, Barack Obama, aan de eerste vrouwelijke president van Brazilië, Dilma Rousseff, had de verwachting gecreëerd dat de relatie tussen beide landen er flink op vooruit zou gaan. Maar de aanval op Libië heeft de sfeer enigszins verzuurd.
Brazilië, dat een niet-permanente zetel heeft in de VN-Veiligheidsraad, is tegen militaire maatregelen tegen het Libische regime en was een van de vijf landen die zich vorige donderdag onthielden bij stemming over resolutie 1973, de resolutie die een no-flyzone boven Libië instelde.
Het was uitgerekend in Brasilia, bij de start van zijn bezoek aan Brazilië, dat Obama zaterdag de start van de bombardementen aankondigde. Toeval, zegt de Braziliaanse politicoloog van Amerikaanse origine David Fleischer, hoogleraar aan de Universiteit van Brasilia. “Het was het eindpunt van een proces dat al een week aan de gang was.”
Er waren enkele kleinere manifestaties in Brazilië tegen de beslissing om Libië aan te vallen. “Obama respecteerde Brazilië niet: hij kwam hier de oorlog verklaren aan een ander land”, zegt historica Socorro Gomes, voorzitter van het Braziliaanse Centrum voor Solidariteit met de Volken en de Strijd voor de Vrede (Cebrapaz). Cebrapaz riep met enkele tientallen andere organisaties op tot een manifestatie zondag in Rio. Er namen vijfhonderd mensen deel aan de betoging. Gomas ziet bij Obama “in essentie de voortzetting van het beleid van suprematie en militaire macht. We willen duidelijk maken dat er in Brazilië geen consensus is over Obama.”
Hervorming van Veiligheidsraad
Brazilië eist samen met andere opkomende grootmachten een ruime hervorming van de Veiligheidsraad, een hervorming die het land een permanente zetel moet opleveren. In een toespraak tijdens Obama’s bezoek pleitte Rousseff daar nogmaals voor, maar ze verwees niet naar de zaak-Libië.
“We zijn bezorgd over de traagheid van de hervormingen in de multilaterale instellingen, die nog steeds een weerspiegeling zijn van een oude wereld. We werken onvermoeibaar aan de hervorming van het bestuur van de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds. We stimuleren fundamentele veranderingen in het project van mondiaal bestuur: de uitbreiding van de VN-Veiligheidsraad.”
“We zullen ons blijven inspannen om te garanderen dat de nieuwe realiteit van de eenentwintigste eeuw weerspiegeld wordt in de internationale instellingen, ook in de Verenigde Naties, waar Brazilië een zetel wil in de Veiligheidsraad”, antwoordde Obama.
Ethanol
Voor parlementslid Chico Alencar, van de linkse Partido Socialismo y Libertad, een oppositiepartij, was het bezoek van Obama evenmin een succes, ook op commercieel vlak. De Amerikaanse president was wel geïnteresseerd in de olievoorraden van Brazilië maar “zei geen woord over de verminderden van douanebarrières voor onze ethanol.”
De VS boden “met aandrang” F18-gevechtsvliegtuigen aan, “maar we moeten er zelfs niet aan denken dat onze goede vliegtuigen van Embraer op de Amerikaanse markt zouden komen”, aldus Alencar.
Obama kwam zaterdag in Brasilia aan, ging zondag met zijn gezin naar Rio de Janeiro en vertrok gisteren (maandag) naar Chili, de tweede halte op zijn Latijns-Amerikaanse rondreis.
In Brasilia en Rio de Janeiro waren zware veiligheidsmaatregelen getroffen, waardoor de Brazilianen niets te zien kregen van Obama. Een manifestatie met tweehonderd deelnemers vrijdag voor de Amerikaanse ambassade in Rio eindigde met dertien aanhoudingen nadat een van de manifestanten een molotovcocktail had gegooid.
Lees ook Botsende belangen vertroebelen militaire operatie in Libië