Maleisië “ruilt” vluchtelingen voor asielzoekers met Australië
Laurie Gadeyne
03 augustus 2011
Elk jaar zullen honderd bootvluchtelingen die aankomen op de Australische kust gerepatrieerd worden naar Maleisië, en dat vier jaar lang. In ruil daarvoor zendt Maleisië 4000 vluchtelingen naar Australië. Omwille van de slechte reputatie van Maleisië inzake asielbeleid, vrezen mensenrechtenorganisaties voor de rechten van de asielzoekers.
De overeenkomst werd op maandag 25 juli ondertekend door de Maleisische minister van Binnenlandse Zaken, Hishammudin Hussein, en de Australische minister van Immigratie, Chris Bowen. De eerste asielzoekers zullen deze of volgende week een vliegtuig naar Maleisië nemen. Ze zullen eerst in een “transitcentrum” verblijven voor ze toegang krijgen tot Maleisië. De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR en de intergouvernementele organisatie International Organisation for Migration zal de uitvoering van de overeenkomst begeleiden.
Volgens de Australische minister van Binnenlandse Zaken Brendan O’Connor ontmoedigt de wet nu al vluchtelingen om naar Australië te emigreren. ‘Toen we de wet aankondigden op 7 mei, merkten we al een daling in het aantal vluchtelingen. Ongeveer 500 vluchtelingen registreerden zich toen, in vergelijking met 1700 in diezelfde periode vorig jaar’, vertelt O’Connor aan de Amerikaanse zender ABC TV.
De Australische overheid zal van de eerste repatriëring van asielzoekers een youtube-filmpje maken om nieuwe asielzoekers af te schrikken. De filmpjes zijn in eerste plaats gericht tot diaspora in Australië om te verhinderen dat ze vrienden en familie aanmoedigen de oversteek naar Australië te wagen, aldus Sandi Logan, de woordvoerder van de Australische immigratiedienst, aan het persagentschap Reuters.
‘De asielzoekers riskeren langdurige detentie, mishandeling en andere mensenrechtenschendingen.’
Vijandig beleid
Volgens de UNHCR zijn er voldoende richtlijnen die de rechten van asielzoekers in Maleisië beschermen, zoals het recht op onderwijs, gezondheidzorg en werk. Mensenrechtenorganisaties vrezen echter voor een slechte behandeling van asielzoekers, dat het VN-verdrag over de opvang van vluchtelingen noch de VN-conventie tegen foltering ondertekende. ‘De 800 asielzoekers riskeren langdurige detentie, mishandeling en andere mensenrechtenschendingen’, vertelt Bill Frelick van Human Rights Watch op de website van deze organisatie. Volgens Human Right Watch voert de Maleisische overheid een vijandig beleid tegen asielzoekers en immigranten. Zo krijgen sommige nieuwkomers stokslagen, mogen ze geen job uitoefenen en de kinderen mogen niet naar school.
‘Hervestigingsprogramma’s voor vluchtelingen is een uitstekende oplossing en regionale samenwerking is essentieel voor de bescherming van vluchtelingen. Maar dat mag niet ten koste gaan van de rechten van honderden asielzoekers’, aldus Frelick op de Human Rights Watch-website.
Volgens cijfers van het UNHCR ontvingen Maleisië en Australia in 2010 respectievelijk 11.339 en 8.250 asielzoekers. Ter vergelijking, België ontving er datzelfde jaar 19.941. Een asielzoeker is iemand die bij de overheid een aanvraag indient om als vluchteling erkend te worden en een vaste verblijfvergunning te krijgen. Als de overheid die vraag afwijst, krijgt de asielzoeker het bevel het land te verlaten. Doet hij dat niet dan verblijft hij illegaal in het land.