Onderzoekers slaan alarm over glyfosaat in sojateelt

“De vervormingen die we zagen waren consistent en systematisch”, zegt professor Andrés Carrasco, directeur van het Laboratorium voor Moleculaire Embryologie aan de Universiteit van Buenos Aires en hoofdonderzoeker van de Nationale Raad voor Wetenschappelijk en Technisch Onderzoek (CONICET). De embryo’s hebben onder meer een kleinere kop, genetische veranderingen in het centrale zenuwstelsel en meer sterfte onder de cellen die de schedel vormen.
De studie is nog niet volledig afgerond, maar de onderzoekers vonden de data zo onrustwekkend dat ze besloten de voorlopige resultaten nu al te publiceren.

Roundup

Glyfosaat is het actieve ingrediënt van Roundup, een onkruidverdelger van de Amerikaanse biotechgigant Monsanto die ook Roundup Ready Soja ontwikkelde, een genetisch gewijzigde sojavariëteit die hoge doses van het product kan weerstaan.
Volgens Monsanto’s woordvoerster Fernanda Pérez Cometto is het product veilig, en “bevestigen verschillende studies dat het onschadelijk is voor mens, dier en milieu”. Het bedrijf wil niet reageren op de resultaten voor de studie gepubliceerd is, zegt ze. “Het is essentieel om te weten welke methodologie gebruik is, en daarom hebben we het labo een kopie van de studie gevraagd”, zegt ze. “Vanzelfsprekend is het een stof die correct gebruikt moet worden, net als insectenverdelger of bleekmiddelen. Je kunt niet verwachten dat je een glas onkruidverdelger drinkt en geen effect voelt”.

Methode

Carrasco legt uit dat in een eerste fase van de studie de embryo’s ondergedompeld werden in een oplossing van het product in water, in een verdunning die 1.500 keer groter was dan wat momenteel gebruikt wordt op de genetisch gewijzigde soja in Argentinië. De embryo’s ontwikkelden vervormingen aan het hoofd.
In een tweede fase werden embryocellen geïnjecteerd met glyfosaat zonder de toevoegingen van de overige bestanddelen van het commerciële product, opgelost in water. De impact was nog negatiever, waarmee bewezen werd dat de actieve stof voor de vervormingen verantwoordelijk is, en niet de additieven.
“Men kan er vanuit gaan dat wat met amfibieën gebeurt ook met mensen kan gebeuren”, zegt Carrasco, die samen met zijn team vijftien maanden aan de studie heeft gewerkt. “Het is duidelijk dat glyfosaat niet onschadelijk is en dat het niet afbreekt, maar zich opstapelt in cellen.”

Controversieel

Het is niet de eerste keer dat glyfosaat in opspraak komt. Het middel wordt ook door de Colombiaanse overheid gebruikt om illegale cocaplantages mee te besproeien. De schadelijke effecten op mensen, vee en gewassen over de grens met Ecuador leidden tot formele klachten van de Ecuadoraanse regering.
In Argentinië wordt elk jaar ongeveer tweehonderd miljoen liter glyfosaat gebruikt. Milieubewegingen en sociale organisaties klagen al jaren dat er rond de velden een scherpe stijging merkbaar is van het aantal gevallen van kanker, geboorteafwijkingen, lupus en long en huidaandoeningen.
De organisatie Grupo de Reflexión Rural (GRR) lanceerde in 2006 al de campagne “Stop het Sproeien” in de provincies waar het meeste soja aangeplant wordt en publiceerde eerder dit jaar een rapport met getuigenissen van lokale artsen, deskundigen en omwonenden.
De Argentijnse president Cristina Fernández heeft een commissie opgericht die de risico’s van glyfosaat voor mens en milieu moet onderzoeken.