Steeds groter mannenoverschot in Vietnam

“Als je zonen hebt en die krijgen kinderen, dan zetten ze de familienaam voort”, zegt Ngo Thi Thanh Nhan (32) terwijl ze haar dochtertje, nauwelijks een maand oud, in haar armen wiegt. “Mensen willen jongens. Als ze zwanger zijn van een meisje: abortus. Die mentaliteit moet veranderen.”
In Vietnam, waar gezinnen slechts twee kinderen mogen hebben, is de geslachtsratio gestaag gestegen de laatste jaren, van 105 jongens tegenover 100 meisjes in 1999 tot 112:100 dit jaar. In het noordoosten van het land bedraagt de ratio zelfs 120:100.
Volgens een recent rapport van het VN-Bevolkingsfonds (UNFPA) is de geslachtsratio “een betrouwbare indicator van de status van vrouwen inzake genderongelijkheid”. De situatie in Vietnam wordt deels toegeschreven aan “confuciaanse waarden” die zonen boven dochters verkiezen. Vietnam is traditioneel een patrilineaire samenleving, waarbij zonen verantwoordelijk zijn voor de zorg voor hun bejaarde ouders, en dochters, die trouwen en het huis verlaten, als outsiders worden beschouwd.
“Als je geen zoon hebt, is het afgelopen met jou, denkt men. Je zal dan geen geluk kennen in je leven”, zegt Nguyen Dang Anh, onderzoeker aan de Vietnamese Academie voor Sociale Wetenschappen.

Niets veranderd

Vietnam heeft de laatste twintig jaar indrukwekkende voortgang geboekt inzake gendergelijkheid maar op sommige terreinen blijft het land achter, zegt Anh. “Als je kijkt naar sommige indicatoren zoals wetgeving en arbeidsmarkt, zit het zeer goed. Maar in het huishouden blijft de besluitvorming erg traditioneel. Er is niets veranderd.”
De regering probeert de geslachtsratio bij te sturen. Volgens de staatsmedia heeft de overheid vorige maand dertigduizend boeken over geslachtsselectie in beslag genomen en zeven websites gesloten die echtparen adviseerden om zonen te krijgen. Artsen werden al met ontslag bedreigd als ze het geslacht van de foetus bekendmaken. Dat is nu al illegaal maar artsen hebben creatieve manieren gevonden om rechtstreekse uitspraken te omzeilen.
Abortus, sinds de jaren 60 legaal in Vietnam, is goedkoop en makkelijk in Vietnam. Het communistische land heeft een van de hoogste abortuscijfers ter wereld en volgens schattingen heeft elke vrouw gemiddeld twee abortussen in haar leven.

Antisociaal gedrag

Het UNFPA waarschuwde in 2007 al dat de Vietnamese wanverhouding tot “hogere niveaus van antisociaal gedrag” kan leiden en uiteindelijk “een bedreiging van de stabiliteit en sociale orde” kan vormen.”
Vicepremier Nguyen Thien Nhan vertelde aan de staatsmedia dat miljoenen Vietnamezen problemen zouden hebben om een vrouw te vinden. Sommigen experts vrezen dat dit de handel in vrouwen kan doen toenemen.
Volgens dr. Anh moeten er niet meer wetten komen voor gendergelijkheid maar moeten de bestaande wetten strikter worden toegepast. “Mensen kunnen het probleem misschien begrijpen maar daardoor veranderen ze hun verdrag nog niet.”