Wetenschappers waarschuwen voor onvoorspelbare nieuwe fase van de klimaatcrisis
De staat van ons klimaat: 7 op de 10 indicatoren staan op rood
Een groep wetenschappers waarschuwt voor een ‘kritische en onvoorspelbare nieuwe fase van de klimaatcrisis’. Van de 35 vitale functies van de planeet die de onderzoekers bestuderen, hebben er vorig jaar 25 nieuwe records bereikt.
‘Een groot deel van wat het leven op onze planeet ondersteunt, is in gevaar’, zegt William Ripple, hoogleraar aan de Oregon State University College of Forestry. ‘Ecologische overshoot, wat wil zeggen dat we meer opsouperen dan de aarde kan geven, heeft geleid tot een klimaatbedreiging die groter is dan alles wat zelfs onze prehistorische verwanten hebben gezien.’
Van de 35 planetaire ‘markers’ die de wetenschappers gebruiken om de klimaatverandering jaarlijks te volgen, bevinden er zich 25 op een recordniveau. Zo werden de drie warmste dagen ooit in juli 2024 opgetekend, was de uitstoot uit fossiele brandstoffen nog nooit zo hoog, en lopen er meer mensen en herkauwers rond op de planeet dan ooit tevoren.
Hernieuwbare energie
De menselijke bevolking groeit met zo’n 200.000 mensen per dag en het aantal runderen, schapen en geiten - die methaan produceren en een hoge ecologische voetafdruk hebben - stijgt met ongeveer 170.000 per dag.
Niet alleen het jaarlijkse verbruik van fossiele brandstoffen steeg in 2023 met 1,5%, ook het gebruik van hernieuwbare energie nam toe: zonne- en windenergie samen stegen met 15% ten opzichte van 2022. Maar dat lag vooral aan de toegenomen vraag - het is dus niet zo dat ze fossiele brandstoffen per se vervangen.
Methaanuitstoot
Het rapport laat ook zien dat het jaarlijkse verlies aan bosbedekking wereldwijd is gestegen van 22,8 miljoen hectare in 2022 naar 28,3 miljoen hectare in 2023. Op basis van de wereldwijde gemiddelden voor het lopende jaar bevinden de concentraties van kooldioxide en methaan in de atmosfeer zich op recordhoogte.
‘Ondanks zes rapporten van het IPCC, honderden andere rapporten, tienduizenden wetenschappelijke artikelen en 28 jaarlijkse VN-klimaatconferenties, heeft de wereld maar weinig vooruitgang geboekt.’
‘De groei van methaanemissies is versneld, wat zeer verontrustend is’, zegt Christopher Wolf, onderzoeker bij Terrestrial Ecosystems Research Associates in Corvallis in Oregon.
Hij stipt nog aan dat de zuurtegraad en warmte-inhoud van de oceanen, net als de zeespiegel, alle records breken en de ijsmassa’s op Groenland en Antarctica zich op een historisch dieptepunt bevinden.
Klimaatdoden
‘Sinds de publicatie van ons 2023-rapport hebben er meerdere klimaatrampen plaatsgevonden, waaronder hittegolven in Azië die aan meer dan duizend mensen het leven hebben gekost en in delen van India tot temperaturen van 50 graden Celsius hebben geleid’, aldus Ripple.
‘De klimaatverandering heeft al miljoenen mensen op de vlucht gejaagd, met het potentieel om honderden miljoenen of zelfs miljarden mensen op de vlucht te drijven. Dat zou waarschijnlijk leiden tot grotere geopolitieke instabiliteit, mogelijk zelfs tot gedeeltelijke maatschappelijke ineenstorting.’
Morele kracht
De wetenschappers willen met het rapport ‘duidelijke, op bewijs gebaseerde inzichten te verschaffen die inspireren tot geïnformeerde en doortastende reacties van burgers tot onderzoekers en wereldleiders’.
‘Ondanks zes rapporten van het IPCC, honderden andere rapporten, tienduizenden wetenschappelijke artikelen en 28 jaarlijkse VN-klimaatconferenties, heeft de wereld maar weinig vooruitgang geboekt’, stelt Wolf.
‘De toekomst van de mensheid hangt af van creativiteit, morele kracht en doorzettingsvermogen. Als we willen dat toekomstige generaties de wereld erven die ze verdienen, dan moet er beslissende actie worden ondernomen, en snel.’
Niets missen?
Abonneer je op (één van) onze nieuwsbrieven.
