Van hitte tot vergrijzing: globale trends zetten toekomst van kinderen op het spel

Niet toevallig op 20 november - de Internationale Dag van de Rechten van het Kind - presenteert Unicef een rapport over de situatie van kinderen in de wereld vandaag. Het schetst daarin hoe drie grote globale trends – demografische veranderingen, klimaatrampen en technologische ontwikkeling – het leven van kinderen in 2050 en daarna kunnen beïnvloeden.

‘Kinderen worden geconfronteerd met steeds meer crisissen, van klimaatrampen tot online gevaren, en die zullen de komende jaren alleen maar verergeren’, meent Unicef-directeur Catherine Russell. ‘De keuzes van wereldleiders vandaag bepalen de wereld die kinderen zullen erven. Er is nood aan actie. Decennia van vooruitgang, vooral voor meisjes, staan op het spel.’

Betere overlevingskansen

Volgens Unicef zullen klimaatrampen in het decennium na 2050 verergeren. De impact van deze risico's zal afhangen van factoren zoals leeftijd, gezondheid, sociaaleconomische situatie en toegang tot basisvoorzieningen. Kinderen die aan de hitte kunnen ontsnappen en toegang hebben tot gezondheidszorg, onderwijs en zuiver drinkwater hebben betere overlevingskansen, aldus de organisatie.

Tegen 2050 zullen Afrika ten zuiden van de Sahara en Zuid-Azië het grootste aantal kinderen ter wereld tellen, staat in het rapport. Tegelijk zal de vergrijzing van de wereldbevolking leiden tot een afname van het aandeel van kinderen in alle regio's. Gevolg: sommige landen moeten de voorzieningen voor kinderen uitbreiden, terwijl andere landen juist moeten inspelen op de groeiende behoeften van een vergrijzende bevolking.

Kleinere genderkloof in onderwijs

Het rapport benadrukt dat nieuwe technologieën, zoals AI, zowel kansen als risico’s bieden voor kinderen. Vele jongeren in lage- en middeninkomenslanden hebben moeite om digitale vaardigheden te ontwikkelen. Dat zal  hun vermogen beïnvloeden om digitale tools effectief en verantwoordelijk te gebruiken, zowel in hun opleiding als in hun toekomstige professionele leven. Deze obstakels zijn vaak gerelateerd aan sociaaleconomische factoren, gender, taal en toegankelijkheid.

Maar er is ook positief nieuws. De toegang tot onderwijs zal verbeteren, met bijna 96% van de kinderen wereldwijd die in 2050 ten minste basisonderwijs zullen genieten. In de jaren 2000 was dat nog 80%. Met verhoogde investeringen in onderwijs, gezondheidszorg en een strengere milieubescherming zouden de resultaten voor kinderen aanzienlijk verbeteren, met bijvoorbeeld een kleinere kloof tussen mannen en vrouwen in onderwijs.

Kinderrechten als leidraad

35 jaar geleden werd het VN-Verdrag inzake de Rechten van het Kind aangenomen. Het verdrag erkent de onvervreemdbare rechten van kinderen en verplicht staten deze te beschermen. Toch worden kinderen wereldwijd nog geconfronteerd met uitdagingen zoals armoede, geweld, ongelijkheid, gezondheidscrises, de leercrisis en de klimaatcrisis.

‘De rechten van het kind moeten onze leidraad blijven in het navigeren door de wereldwijde uitdagingen. Door deze rechten te waarborgen, kunnen we een toekomst creëren die prioriteit geeft aan veiligheid, gelijkheid en kansen voor ieder kind’, besluit Philippe Henon, woordvoerder van Unicef België.