“‘De bikkelharde strijd om olieproductie in de Amazone’
Van een valse start gesproken: het Kichwa-volk van de Tijgerrivier schort het consultatieproces in olieblok 192 op. Ze veroordelen de verdeel-en heerstechnieken van Pluspetrol en eisen een spoedvergadering met Perupetro en de Voorzitter van de Ministerraad.
Ik droom slangen. In de Kichwa-cultuur betekent dat nakend verraad en gevaar.
Die dag belt Walker. Hij is bang. Hij kan zijn hotelkamer niet uit want die wordt bewaakt door huurmoordenaars. Walker is de halfbroer van m’n echtgenoot en afkomstig uit de inheemse gemeenschap Nuevo Andoas.
Hij is met zijn drieëntwintig jaar naar alle waarschijnlijkheid een van de jongste administratieve beheerders van Loreto.
Walker werkt voor een van de gemeenschapsbedrijven van olieblok 192 in zijn thuisgemeenschap midden in de Amazone, dicht bij de grens tussen Ecuador en Peru. Hij beheert een half miljoen euro.
Strategisch of niet, in Andoas, het kloppend hart van meer dan vijfenveertig jaar ongeremde olieproductie, is geen bank. De meer dan tien gemeenschapsbedrijfjes die in de zone actief zijn, moeten daarom steeds naar Iquitos voor hun financiele verrichtingen.
Gemeenschapsbedrijven
De eerste gemeeschapsbedrijfjes dateren van 2008 en zijn in het leven geroepen met kapitaal van Pluspetrol. Ze vormen volgens de officiële website van het bedrijf het speerpunt van hun sociale politiek in de zone.
De kapitaalhouders zijn de dorpsbewoners zelf die een raad van bestuur aanstellen. Die beslist over de dagelijkse werking, zoals het aanwerven van professionele ingenieurs, administratieve beheerders et cetera en vormt een organisatie parallel aan de oorspronkelijke gemeenschapsstructuur.
De bedrijfjes leveren hand-en spandiensten aan Pluspetrol: onderhoud van de pijpleidingen, van de wegen, opkuiswerk in geval van olie lekken en nog veel meer.
Masato drinken is een traditioneel gebruik van de Quechua.
© Sarah Kerremans
Deze sociale politiek van Pluspetrol verdient een ernstige doorlichting naar zijn werkelijke economische en socio culturele bijdrage.
Deze sociale politiek van Pluspetrol verdient een ernstige doorlichting naar zijn werkelijk economische en socio-culturele bidjrage voor de inheemse gemeenschappen in olieblok 192.
Is er sprake van waardig werk, wat is de invloed op de traditionele manier van leven, op de rolverdelingen binnen de inheemse gezinnen, op het consumptiegedrag, op het alcoholverbruik, op de toekomstverwachtingen van jonge inheemsen, hun plannen om te gaan studeren of werken?
Wat vaststaat: de bedrijfjes zorgen voor interne conflicten en ze trekken bovendien de aandacht van criminele bendes in Iquitos, deze arme junglestad in crisis. Zo werden in het laatste jaar talloze overvallen gepleegd op vertegenwoordigers van de gemeenschapsbedrijven, sommige met de nodige portie geweld.
Zo raakte in maart een andere bewoner van Andoas, hoofd van een van de gemeenschapsbedrijfjes, op weg naar het vliegveld levensgevaarlijk gewond tijdens een brutale overval. Een omstaander kwam om door een verdwaalde kogel.
Jose treedt op als bemiddelaar voor zijn broer Walker. Van zijn tijd in de gevangenis – hij werd in 2008 meer dan acht maanden opgesloten na een vreedzaam protest in Andoas – kent Jose mensen uit het criminele milieu. Ze stellen zich na uren onderhandelen tevreden met een afkoopsom. Wanneer Jose me dit ‘s avonds laat opbiecht, voel ik bijna letterlijk hoe de slangen ons in de gaten houden en binnensluipen.
Verdeel en heers
Opnieuw droom ik slangen.
Opnieuw droom ik slangen.
Die dag tijdens de eerste bijeenkomst van het reeds lang aangekondigde consultatieproces, eisen de inheemse organisaties van olieblok 192 respect van Perupetro.
Ze eisen respect voor hun legitimiteit en willen een nieuwe datum om samen van start te staan. Perupetro gaat akkoord.
Maar twee dagen later gaat Perupetro aan tafel zitten met een inheemse federatie, recent in Pastaza opgericht, zonder de nieuwe datum in acht te nemen.
Quechua volk verenigd in Topal nabij Andoas in 2012.
© Sarah Kerremans
Het Kichwa-volk van de Tijgerrivier vreest dat hen hetzelfde kan overkomen en schort tijdelijk het consultatieproces op. Ze verwerpen publiekelijk de verdeel-en heerstechnieken van Pluspetrol en eisen een spoedvergadering met de Voorzitter van de Ministerraad en Perupetro.
Verraad en gevaar. Men speelt hier hoog spel. De inzet? Dertig jaar olieproductie in de Amazone.
Het Kichwa-volk schort het consultatieproces op.
© Sarah Kerremans