“‘Hoe duurzaam is soja als wetenschappers worden bedreigd en gif op dorpen wordt uitgestrooid? ’

Door vliegtuigen met pesticiden over dorpen en scholen van inheemse volkeren te laten vliegen, wordt getracht hen te verjagen.

CC0

Opnieuw werd een Braziliaanse wetenschapper bedreigd, waardoor ze moest vluchten. Opnieuw werd gif uit vliegtuigen boven inheemse gemeenschappen gedropt. Dus kruipt blogger Luc Vankrunkelsven opnieuw in zijn pen om op een belangrijke nagel te kloppen. ‘De veevoedersector en agro-industrie proberen zich al jaren in te dekken met zogenaamd “maatschappelijk verantwoorde” soja.’

De voorbije jaren kreeg ik van MO* de ruimte om mijn blog ‘onveilig’ te maken met stukken over het overzeese sojaverhaal en onze landbouw- en exportbelangen. Tot wanhoop van de gangbare boerenbonden en de veevoedersector, nu Belgian Feed Association. Vandaag blijf ik op diezelfde nagel kloppen. Waarom?

Onlangs vluchtte een Braziliaanse professor uit São Paulo met haar gezin naar België. Ze ontving doodsbedreigingen omdat ze zich jarenlang verdiepte in de alomtegenwoordige gifkwestie in Brazilië. Ze publiceerde een “Atlas van de pesticiden” en dat gold als een ware oorlogsverklaring voor grootgrondbezitters en de internationale agro-industrie.

Tegelijk kwam een bericht binnen over perverse, moorddadige praktijken. Vliegtuigjes met pesticiden vlogen in deelstaat Maranhão over de dorpen en scholen van inheemse volkeren en traditionele gemeenschappen van kleine boeren.

Op die manier wordt getracht hen te verjagen, zodat de Cerrado (een Braziliaans savanagebied) en de Amazone verder kunnen worden ontbost. Dat zodat er alweer meer monocultuur aan soja kan worden aangelegd, bedoeld voor export naar Europa en China.

Nieuwe vorm van kolonialisme

Het is niet de eerste keer dat een wetenschapper voor zijn/haar onderzoek met de dood wordt bedreigd. En het is niet de eerste keer dat vliegtuigen gif uitstrooien over bevolkingsgroepen.

Wordt het geen tijd om dit een nieuwe vorm van kolonialisme te noemen?

De veevoedersector, waar de soja uit Brazilië voor is bedoeld, probeert zich al jaren in te dekken met zogenaamd ‘duurzame’ of ‘maatschappelijk verantwoorde’ soja. Maar wat moeten we ons voorstellen bij dat ‘maatschappelijk verantwoorde’ als milieu-activisten en inheemse leiders worden vermoord, en volkeren worden vergiftigd en verjaagd? Kan zo’n systeem van 1 miljoen hectare monocultuur wel duurzaam worden genoemd?

Boeren met kleine familiebedrijven worden er niet beter van, noch hier in België, noch in Brazilië. Wie er wel miljarden aan verdient, zijn de chemiesector, met Bayer en BASF op kop, en de op export gerichte agro-industrie, die sterke tentakels heeft in Latijns-Amerika en Europa.

Wordt het geen tijd om dit een nieuwe vorm van kolonialisme te noemen? Deze feiten spelen zich af op hetzelfde moment dat de Europese Unie het handelsakkoord met Mercosur wil afsluiten. Met andere woorden: een akkoord met landen als het Brazilië van de extreem-rechtste president Jair Messias Bolosonaro, die in sneltempo de Cerrado en de Amazone laat vernietigen.

Anderhalf keer de oppervlakte van Duitsland is al omgetoverd in sojavlaktes.

Anderhalf keer de oppervlakte van Duitsland is al omgetoverd in sojavlaktes. 30 procent van het gif komt bovendien uit Duitsland. Veel van die soorten gif zijn in de Europese Unie verboden, maar mogen hier wel geproduceerd en geëxporteerd worden. En worden dan gebruikt om in Brazilië volkeren te verjagen.

Roundup Ready Soja

Het gif keert via de soja, en andere landbouwproducten zoals appelsienen, terug op het bord van de Europese consument. De normen van residu’s van pesticiden die in Brazilië in producten mogen gevonden worden zijn 50 keer hoger dan in Europa. In Paraguay, een ander lid van Mercosur, zijn die normen zelfs 100 keer hoger.

Maar liefst 95 procent van de soja die in de VS en Argentinië wordt geteeld, is ggo-soja van Monsanto/Bayer die bestand is tegen de pesticide Roundup Ready. In Brazilië en de andere Mercosurlanden is het niet beter, al kan het van deelstaat tot deelstaat verschillen.

Europa voert de ggo-soja sinds 1996 massaal in als diervoeder in de intensieve veeteelt. In diverse rapporten wordt de conclusie getrokken dat het telen van deze ggo-soja met grote hoeveelheden Roundup Ready de gezondheid van mensen en dieren aantast, het gebruik van onkruidverdelgers verhoogt en bovendieen onkruid tegen dergelijke middelen resistent maakt.

Glyfosaat, het omstreden bestandmiddel in Roundup, is veel schadelijker dan tot nu toe werd aangenomen. Het wordt in verband gebracht met miskramen, geboortedefecten en kanker bij mensen, zelfs met doses die lager liggen dan gangbaar is in de landbouw.

De Argentijnse professor Andrés Carrasco toonde aan dat glyfosaat misvormingen veroorzaakt in de embryo’s van kikkers en kippen. Hij merkt op dat vergelijkbare effecten gevonden worden bij mensen in gebieden waar veel glyfosaat gespoten wordt. Getuigenissen van de plattelandsbevolking in de sojagebieden bevestigen dat. De Braziliaanse professor Wanderlei Antonio Pignati van de federale universiteit in Mato Grosso kwam tot dezelfde bevindingen.

Bodemleven

Maar niet alleen mensen worden bedreigd. The Guardian publiceerde recent een studie van de Verenigde Naties waarin gesteld wordt dat het bodemleven door het overvloedig toedienen van pesticiden meer vernietigd wordt dan voorheen werd gedacht. De biodiversiteit bovengronds en ondergronds wordt permanent aangevallen en vernietigd.

Als we nu nog de exportdwang van varkens- en kippenvlees durven afbouwen, is eindelijk opnieuw een meer agro-ecologische landbouw mogelijk.

Gelukkig beginnen overheden in Europa in te zetten op het herintroduceren van eiwitten op eigen bodem. Deels is dat omdat de sojaprijs hoog zal blijven, omdat China een steeds grotere afnemer van soja wordt; deels omdat we onze landbouw willen verduurzamen en minder afhankelijk willen worden van overzeese soja.

Als we nu nog de exportdwang van varkens- en kippenvlees durven afbouwen, is eindelijk opnieuw een meer agro-ecologische landbouw mogelijk. Milieu, boer en boerin, consumenten en volkeren in het globale zuiden kunnen er dan beter van worden.