“‘Hands off, pants on!’

Mihai Surdu/unsplash (CC0)​

Een internationale norm over (seksueel) geweld op en rond het werk? Iedereen op de Internationale Arbeidsconferentie in Genève wil het. Regeringen, werkgevers en werknemers: #Iwant! Maar waarom lopen die onderhandelingen niet zo vlot als verhoopt.

“Geweld achter gesloten deuren”

Het is voor iedereen duidelijk voor wie we een nieuwe internationale arbeidsnorm onderhandelen. Voorbeelden van geweld en pesten in de werksfeer zijn afgelopen jaar plots in huiskamers wereldwijd ter sprake gekomen. #metoo! heeft de wereld wakker geschud.  Voorheen onuitgesproken en al te veel getolereerde misbruiken hebben terecht de media beheerst.

Dat merk je ook op de Arbeidsconferentie. Vanuit de overvolle overheids-, werkgevers- en werknemersbanken wordt de hashtag veelvuldig gebruikt. Voor de meer dan 200 vrouwen en de (jammer genoeg) enkele zeldzame mannen die hier de belangen van de werknemers verdedigen, geeft de hashtag hen een luidere stem. En het doorzettingsvermogen om voor een krachtig instrument te gaan. De vele vrouwen weten heel goed waarom ze hier zitten. Vertelt Christy Mary  van de National Domestic Workers Movement, de beweging van huispersoneel in India, opgericht door de Belgische zuster Jeanne Devos. ‘In India neemt het geweld tegen vrouwen toe de laatste jaren. Dat is in de werkplaats niet anders, en zeker niet voor huisarbeidsters die achter gesloten deuren werken’, zo getuigt Christy. ‘Vandaag heeft India geen wet die vrouwen beschermt tegen geweld op de werkvloer. Een bindende internationale norm zou ons helpen om de overheid onder druk te zetten die ook na te leven.’

Intimidatie of een complimentje?

Iedereen had verwacht dat het moeilijk zou gaan. De werkgevers staan immers niet te springen voor bijkomende regulering. En al zeker niet als ze verantwoordelijk zouden worden gehouden voor geweld en intimidatie die zich niet strikt op de werkvloer afspeelt, maar ook in werk-gerelateerde activiteiten daarbuiten. De verplaatsing van en naar het werk, bedrijfsfeestjes, of intimidaties van klanten en anderen. En dan het debat over wat geweld en intimidatie allemaal omvat. Het zoeken naar een definitie – het eerste artikel van een mogelijke nieuwe arbeidsnorm – heeft de conferentie de volle vier dagen (en nachten!) bezig gehouden.

Of willen we echt iedereen straffen die een collega een compliment toewerpt over een mooi kleedje, zo klinkt het vanuit de werkgeversbank.

Kan een complimentje er dan niet meer af? Of willen we echt iedereen straffen die een collega een compliment toewerpt over een mooi kleedje, zo klinkt het vanuit de werkgeversbank. Zij die zonder zonden zijn, werpe de eerste steen… #Ihave!

Waar het ook op uitdraait, voor de werknemersgroep is het belangrijk dat het zowel om fysieke als om psychologische en seksuele vormen van geweld en intimidatie gaat, alsook geweld of pesterijen van seksistische aard gericht tegen vrouwen, homo’s, transgenders of wie dan ook.

Een nachtelijke stemming

Toch had niemand verwacht dat het zó moeilijk zou gaan. Na een week onderhandelen – er ligt een tekst voor van 37 artikels – gaat het na dag vijf nog steeds over de eerste drie artikels: de definities van geweld en intimidatie in de werksfeer en reikwijdte van een mogelijke nieuwe arbeidsnorm. De werkgeversgroep speelt het uitermate slim. Ze laten geen gelegenheid voorbij om te benadrukken hoe belangrijk ze dit vinden, maar gooien nu en dan een knuppel in het hoenderhok. Voldoende om al de 187 aanwezige overheden naarstig hun nationale wetten of praktijk te doen nakijken en een rondje interventies en discussie op te starten tot laat in de avond. Voor de werknemersgroep zit er niets anders op dan de hakken stevig in het zand te zetten.

België is voorstander van een bindend instrument, en doet er alles aan om ook in eigen land gender-gerelateerd geweld aan te pakken.

Zoals het er nu naar uitziet zal het op één van die late avonden onvermijdelijk uitdraaien op een stemming. Willen we een bindende regelgeving of enkel een meer vrijblijvende aanbeveling? Voor de vakbonden en de vele ngo’s die hier aanwezig zijn, waaronder Wereldsolidariteit met verschillende partners, is het lobbyen geblazen om zoveel mogelijk overheden aan onze kant te krijgen.

Aan België zal het alleszins niet liggen, zo benadrukte Minister van Werk Kris Peeters gisteren in de plenaire zitting van de Conferentie. België is voorstander van een bindend instrument, en doet er alles aan om ook in eigen land gender-gerelateerd geweld aan te pakken.