“‘Het netwerk van de enigmatische Ekim Alptekin’

Aanleiding was een incident tijdens het recente bezoek van de Turkse president Erdogan aan Washington. Zijn beveiligers en medestanders maakten zich daar schuldig aan de mishandeling van een groep luide, doch vreedzame demonstranten. Erdogan was ter plaatse aanwezig. Een analyse van video-opnamen leidde tot de veronderstelling dat hij opdracht gaf tot het geweld. Vast staat dat hij geen opdracht gaf om het te staken.

Ambassadeur Kilic verweet de Amerikaanse autoriteiten geen einde te hebben gemaakt aan wat hij een illegale demonstratie noemde. Shannon noemde het gewelddadige gedrag van Erdogan body guards ‘betreurenswaardig’ en herinnerde Kilic er nadrukkelijk aan dat demonstreren een in de Amerikaanse grondwet verankerd recht is.

Het incident in Washington leidde tot verontwaardiging binnen de Amerikaanse politiek, waar nu breed wordt aangedrongen op maatregelen. Deze week beslist de buitenlandcommissie van het Huis van Afgevaardigden (HFAC) over een resolutie. Wordt die aangenomen dan kunnen Erdogans beveiligers worden aangeklaagd. Tot de initiatiefnemers behoren de voorzitter van het HFAC, de republikein Ed Royce, en de tweede man van de commissie, de democraat Eliot Engel.

Royce en Engel zijn bestuursleden van de Nowruz Commission, een op steun aan kinderen uit Centraal Azië - met name uit Iran - gerichte liefdadigheidsorganisatie. Het zou interessant zijn om te horen hoe twee andere bestuursleden van de Nowruz Commission erover denken dat zij zich tegen Erdogan te keren.

Flynn

Zoals Bijan R. Kian. Hij is een directielid van de Flynn Intel Group (FIG), een particuliere inlichtingenonderneming die is opgericht door Michael Flynn, de voormalige veiligheidsadviseur van de Amerikaanse president Donald Trump. Flynn werd een paar weken na zijn benoeming tot ontslag gedwongen toen bleek dat hij gelogen had over gesprekken die hij voerde met de Russische ambassadeur.

Eerder ging Flynn/FIG een contract aan met de in Nederland gevestigde onderneming Inovo b.v. van de Turkse Nederlander Ekim Alptekin. Hij wilde dat Flynn een rapport opstelde over de activiteiten in de VS van Fethullah Gülen, de controversiële imam die volgens Erdogan vorig jaar opdracht gaf tot de mislukte staatsgreep in Turkije.

Alptekin, die eerder werkzaam was voor het HFAC van Royce en Engel, behoort eveneens tot het bestuur van de Nowruz Commission.

Ekim Alptekin

AmericanTurkish/Twitter​

Toespraak

Alptekin hield in zijn hoedanigheid van voorzitter van de aan de Turkse overheid verbonden Turks-Amerikaanse handelsorganisatie TAIK eveneens een toespraak op het ATC-congres. Daar zei hij onder andere het volgende:

‘Een van onze grootste problemen is religieus extremisme. Fethullah Gülen en zijn volgers vertegenwoordigen de gevaarlijkste vorm die het aan kan nemen. Zoals u via de media hebt kunnen vernemen nam ik in 2016, voorafgaand aan de [Amerikaanse presidents]verkiezingen, de Flynn Intel Group in de arm. Met een man [ als Flynn] die me kan laten begrijpen waar de Turks-Amerikaanse betrekkingen zich bevinden, in welke richting die gaan en wat de hindernissen in dit verband zijn. Een van de grootste hindernissen bestaat waarschijnlijk uit de activiteiten van de Gülenisten op Amerikaanse bodem. Mijn doel was opdracht te geven tot een onafhankelijk onderzoek en het vaststellen van objectieve feiten waardoor de ondernemersgemeenschap het effect van deze activiteiten op de Turks-Amerikaanse betrekkingen kan doorgronden en er op kan anticiperen. Dit is erg belangrijk omdat wij Turken bijna vier jaar waar het voor Fethullah Gülens terreurorganisatie om draait. Door de jaren zijn [hierover] veel artikelen en boeken geschreven, maar de schrijvers zijn vermoord, of op basis van valse beschuldigingen in gevangenissen terechtgekomen.’

Ahmet Sik

Suggereerde Alptekin met de laatste zin dat hij geen andere keuze had dan een beroep te doen op Flynn, omdat andere specialisten vermoord zijn of gevangen zitten? De enige criticus van Gülen die zich momenteel in een Turkse gevangenis bevindt is de journalist Ahmet Sik. Hij werd in 2011 gearresteerd in opdracht van met Gülen sympathiserende aanklagers. Een jaar later kwam hij op vrije voeten.

Vorig jaar werd Sik nogmaals gearresteerd. Dit keer echter vanwege zijn kritiek op Erdogan en diens Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP). Daarbij wordt hij er nota bene zonder enige vorm van bewijs van beschuldigd dat hij voor de Gülen-beweging werkte!

The Hill

Wanneer Alptekin een gedegen onderzoek wilde doen naar de activiteiten van de Gülen-beweging had hij lokale deskundigen kunnen benaderen. Daarvan zijn er in de VS diverse die beter op de hoogte zijn dan Flynn. Ook over de verhoudingen in Turkije en het Midden-Oosten. Flynn sloeg wat dat betreft een pijnlijke flater toen op de dag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen een artikel van hem verscheen in de krant The Hill. Daarin vergeleek Flynn de Gülen-beweging met de Moslim Broederschap. Dat zal verkeerd zijn gevallen bij de als medestander van de Moslim Broederschap bekendstaande Erdogan. Alptekin haastte zich vervolgens om te verklaren dat hij niets met dit artikel te maken had.

ABC News vroeg Alptekin of hij een dagvaarding had ontvangen in verband met het onderzoek naar de contacten van Flynn met Rusland.

Verder werden we weinig wijzer van Alptekins toespraak bij de ATC. Zo werd er geen nieuw licht geworpen op de bron van het geld dat hij Flynn betaalde voor zijn werkzaamheden. Eerder zei Alptekin dat de Israëlische gasonderneming Ratio betaald had voor het door Flynn op te stellen rapport over Gülen. Ratio ontkende dat echter.

ABC News vroeg Alptekin of hij een dagvaarding had ontvangen in verband met het onderzoek naar de contacten van Flynn met Rusland. Geen vreemde vraag, want onlangs werd bekend dat de Amerikaanse aanklager Brandon Van Grack in verband met dat onderzoek ook Alptekins doopceel wil lichten.

Alptekin weigerde de vraag van ABC News te beantwoorden.

European Council on Foreign Relations

De lijst van organisaties waar Ekim Alptekin aan is verbonden is erg lang. Eén daarvan is de European Council on Foreign Relations (ECFR), een ‘pan-Europese’ denktank. Bij de ECFR komen we ook Alptekin voormalige echtgenote tegen, de journaliste Asli Aydintasbas. Zij is daar “senior policy fellow”. Een andere opvallende naam op de ledenlijst van de ECFR is de Nederlandse Europarlementariër Marietje Schaake, omdat zij samen met Alptekin de Inovo b.v. oprichtte. Verder vinden we Erdogans woordvoerder Ibrahim Kalin op de ledenlijst van de ECFR.

Onder de financiers van ECFR bevindt zich Unikredit. Deze Italiaanse bank is ook in Turkije actief. Unikredit heeft een belang van 50 procent in Koc Financial Services (KFS), dat voor 81,8 procent eigenaar is van Yapi Kredi, de vierde bank van Turkije.

De andere financier van de ECFR is George Soros. Met andere woorden, de ECFR is van de vele aan deze uit Hongarije afkomstige miljardair en filantroop verbonden organisaties.

Congres van de American Turkish Council (ATC)

AmericanTurkish/Twitter​

Soros en Gülen

Wat Alptekins lidmaatschap van de ECFR - maar dat van Ibrahim Kalin niet minder -  opmerkelijk maakt is dat Soros zich tegenwoordig niet op grote populariteit kan rekenen bij de AKP.

In de jaren waarin de AKP nog een pro-westerse koers volgde had Erdogan geen probleem met Soros, die hij het World Economic Forum van 2003 in Davos ontmoette. Erdogan keerde zich pas tegen Soros nadat Fethullah Gülen van zijn bondgenoot tot aartsvijand was getransformeerd. De connectie tussen Soros en Gülen was daar debet aan.

De door Erdogan veronderstelde connectie tussen Soros en Gülen is niet uit de lucht gegrepen. Zo financierde Tuskon, de ondertussen in Turkije opgeheven ondernemersorganisatie in Turkije van de Gülen-beweging, in 2013 een rapport van het door Soros opgerichte Center for American Progress (CAP).

Türgen

Een land waar Gülen en Soros elkaar vinden in hun streven naar invloed is Albanië. Dat valt op in de context van dit artikel, want Ekim Alptekin is in Turkije honorair consul van Albanië.

Erdogan wil de regering in Tirana tot afstand van Gülen bewegen. Aldus dient wellicht de donatie van ruim $300.000 begrepen te worden die de Albanische gemeenschap in de VS van de Turkse liefdadigheids/onderwijsinstelling Türgen ontving.

Türgen is de Amerikaanse tak van twee aan de AKP gelieerde organisaties. De eerste is het door Erdogans zoon Bilal wordt bestierd Türgev, dat een donatie ontving van Reza Zarrab, de Iraanse Turk die momenteel in de VS terechtstaat op beschuldiging van de boycot tegen Iran en eind 2013 de centrale figuur was in een door Gülens aanklagers onthulde corruptieschandaal rond de AKP.

De andere organisatie binnen Türgen is Ensar. Deze onderwijsinstelling kwam in Turkije in opspraak wegens seksueel misbruik van kinderen.

Türgen staat in de VS onder leiding van Hilal Mutlu, een neef van Erdogan. Toen Erdogans body guards en medestanders in Washington demonstranten mishandelden stond hij aan de zijlijn toe te kijken. En om de cirkel weer rond te maken: in oktober vorig jaar sprak Mutlu met de door Alptekin gefinancierde Michael Flynn.

Recep Tayyip Erdogan

unaoc (CC BY-NC-ND 2.0)​

Mabel van Oranje

Terug naar de ECFR. Raakvlakken tussen Soros en Gülen zijn ook daar herkenbaar. Een van de voorzitters van deze denktank is Mabel van Oranje, de aan Soros’ Open society Foundations verbonden schoonzuster van de Nederlandse koning Willem-Alexander. Diens broer Constantijn is overigens eveneens lid van de ECFR.

Toen Mabel in 2003 in opspraak raakte vanwege contacten met de maffiabaas Klaas Bruinsma, stuurden vrienden die banden hebben met door Soros gefinancierde organisaties, zoals met de International Crisis Group, een brief naar De Volkskrant om haar te steunen.

Onder die vrienden bevond zich Morton Abramowitz, de voormalige Amerikaanse ambassadeur in Turkije. Toen Gülen in 2008 zijn green card dreigde kwijt te raken in de VS pleitte Abramowitz bij de Amerikaanse autoriteiten in het voordeel van de imam.

Beschuldigingen tegen Soros

Sinds het oorlog is tussen Erdogan en Gülen krijgt Soros tal van beschuldigingen uit de AKP-hoek over zich heen. Zo noemden regeringsgezinde Turkse kranten hem met terugwerkende kracht het brein achter het protest in 2013 tegen de afbraak van Istanbuls Gezi Park. Eind vorig jaar schoof Erdogan hem het waardeverlies van de Turkse Lira in de schoenen.

Sinds het oorlog is tussen Erdogan en Gülen krijgt Soros tal van beschuldigingen uit de AKP-hoek over zich heen. Eind vorig jaar schoof Erdogan hem het waardeverlies van de Turkse Lira in de schoenen.

Recentelijk werd Soros genoemd in een tweet waarmee Melih Gökcek, de AKP-burgemeester van Ankara, reageerde op de protesten tegen vermeende fraude bij het referendum van 16 maart. Volgens Gökcek riep Soros leden van de Republikeinse Volkspartij (CHP) en medestanders van de Koerdische PKK op de straat op te gaan.

Gökcek voegde hieraan toe dat de leider van de Vaderslandspartij (VP), Dogu Perincek, begrepen had dat Soros achter dit protest schuilging. Daarom nam Perincek volgens Gökcek niet aan het protest deel.

Perinceks VP stond een paar jaar geleden nog bekend als de Turkse Arbeiderspartij (IP). Aanvankelijk ging marxisme hier gecombineerd met het Turkse nationalisme en secularisme dat geënt is op het gedachtegoed van Mustafa Kemal Atatürk, de stichter van de Turkse Republiek. Het marxisme is in de loop der tijd echter in de schaduw van nationalisme en secularisme komen te staan voor Perincek.

Het strikte kemalistische secularisme van Perincek impliceert uiteraard een grote tegenstelling met de islamitische Erdogan, maar beide vinden elkaar in antiwesterse standpunten en haat ten aanzien van Gülen, Soros en de PKK. Daardoor is ondanks de tegenstelling toch een basis tot samenwerking ontstaan.

Strijdkrachten

Na de mislukte staatsgreep van vorig jaar werd Erdogan gedwongen om een deel van de uit de strijdkrachten verdreven Gülen-volgelingen door medestanders van Perincek te vervangen. Erdogan moest wel, hij vertrouwde niemand anders. De invloed van de opportunistische Perincek binnen het militaire apparaat van Turkije groeide als gevolg.

De Turkse strijdkrachten kregen daardoor een Russisch element, want Perincek is pro-Russisch georiënteerd. Hij verschilt met de Russen van mening over de aan de PKK gelieerde militaire vleugel (YPG) van de Koerdische Democratische Volkspartij (PYD) in Syrië, maar daar tegenover staat dat hij de Turkse afdeling beheert van de Euroaziatische beweging van de Russische ultranationalist Alexander Dugin. Over Dugin wordt aangenomen dat hij veel invloed heeft op de Russische president Poetin.

Laat er geen misverstand over ontstaan: ondanks de ontstane samenwerking binnen de strijdkrachten blijft Perincek een groot tegenstander van Erdogan. Eerder dit jaar werd zelfs gesuggereerd dat hij een staatsgreep in Turkije voorbereidde. Sinds Erdogans aanvankelijke enthousiasme voor Trump getemperd raakte, en hij de blik weer meer op Rusland vestigde, zijn geruchten daarover echter verstomd geraakt.

Familie

Ekim Alptekin

taikofficial/Twitter​

We komen Perincek ook tegen in de familieachtergrond van Ekim Alptekin. Zijn vader, Sevinc Alptekin, was lid van Perinceks partij. Hij kwam na de staatsgreep van 1980 in Turkije als vluchteling naar Nederland. Een oom van Alptekin, de advocaat Sami Alptekin, was bevriend met de zeven aan Perinceks partij verbonden studenten die in 1978 door fascistische Grijze Wolven werden vermoord; het zogenaamde ‘bloedbad van Bahcelievler’.

Tijdens interviews zegt Alptekin dat zijn ouders onderwijzer waren, maar over hun ideologie heeft hij het nooit. Desalniettemin maakt dit aspect van de familie Alptekin het enigszins ironisch dat hij tijdens zijn toespraak bij de ATC het verwijt aan de Amerikanen richtte dat zij in Syrië de voorkeur geven een ‘marxistische terreurgroep’ (lees: YPG/PYD) boven Turkije bij de aanstaande strijd tegen de Islamitische Staat (IS) in het Syrische Raqqa.

Zoals gesteld is er in tegenstelling tot begin jaren tachtig echter niet veel marxisme meer herkenbaar in Perinceks VP. Maar hetzelfde geldt voor de PKK en YPG/PYD. Ook daar is de nadruk op nationalisme komen te liggen. Alptekins verwijzing naar marxisme kwam daardoor een beetje over als ouderwetse Koude Oorlog retoriek. Los daarvan is wat hij bij de ATC over YPG/PYD zei niet alleen in lijn met het standpunt van de AKP, maar ook met dan van Perinceks VP.

Economieminister

Tenslotte: vorige maand kwam Recep Ercin, een journalist van de aan Perinceks VP verbonden krant Aydinlik, met interessante informatie over Alptekin. Volgens hem wordt hij genoemd als opvolger van economieminister Nihat Zeybekci. Voorafgaand aan het referendum van 16 april zou Alptekin verklaard hebben dat hij voor die post beschikbaar is.

Ekim Alptekin wordt genoemd als opvolger van economieminister Nihat Zeybekci.

Zou me wat zijn, een in Nederland opgegroeide Turk met een Nederlandse paspoort, uit een extreem seculier milieu, die in geen enkel interview affiniteit met de islam toonde, maar toch minister wordt van een regering met een sterk islamistische grondslag.

Laten we het bericht van Recep Erin echter maar voor kennisgeving aannemen, om af te wachten wat er gaat gebeuren wanneer het tot de verwachte herstructurering van de regering komt.

Een ding staat vast: over Ekim Alptekin is het laatste woord nog lang niet gesproken…