Welke belangen spelen hier mee?
“‘Is de handelsovereenkomst tussen EU en Mercosur een ramp?’
Twintig jaar onderhandelden de Europese Unie en de Mercosur-landen vruchteloos over een handelsovereenkomst. En plots, enkele maanden nadat de extreemrechtse president Bolsonaro in Brazilië aan de macht kwam, was er dan toch een akkoord. Veel cynischer kan het niet worden, vindt Wereldblogger Luc Vankrunkelsven. Welke belangen spelen hier mee?
public domain (CC0)
Al twintig jaar werd er tussen de Europese Unie en de vier landen van de Mercosur (Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay) onderhandeld over een grote en erg omstreden handelsovereenkomst. En plots, enkele maanden nadat de extreemrechtse president Jair Bolsonaro aan de macht kwam, was er dan toch een akkoord. Veel cynischer kan het niet worden. Welke belangen spelen hier mee? Waarom deze stroomversnelling?
Je kan niet anders dan je afvragen welke belangen er meespelen in de onderhandelingen tussen de EU en Mercosur, als je ziet hoe binnenlandse en buitenlandse machinaties Lula da Silva verhinderden om president te worden.
Het ratificeringsproces is nog niet rond. Het Europees Parlement en alle parlementen van de EU en van de vier Mercosur-landen moeten de handelsovereenkomst nog goedkeuren. Duitsland was en is één van de grote favorieten van deze deal. Uitgerekend nu, tot eind december 2020, is Duitsland voorzitter van de EU.
Eerst wou de Duitse kanselier Angela Merkel de ratificering doorduwen, maar nu begint ze onder druk van maatschappelijke bewegingen toch te twijfelen over de opportuniteit. Vanaf 1 januari 2021 is Portugal voorzitter van de EU en Portugal wil deze overeenkomst maar al te graag rond krijgen.
De weg naar de deal
Er is in de overeenkomst geen mogelijkheid om juridische stappen te ondernemen tegenover Brazilië en zijn flagrante vernietiging van de Braziliaanse ecosystemen
De eerste landen die begonnen te wankelen, waren Ierland en Oostenrijk. Gaandeweg ook Frankrijk en zelfs Nederland. Vlaanderen blijft de deal nog uitstekend vinden, maar het Brussels en Waals gewest geven tegengas.
Ondertussen blijft de Europese Commissie vast houden aan ‘haar deal’, ook al is de overeenkomst totaal in strijd met andere opties van dezelfde EU-Commissie, zoals bv. haar voornemen om overzeese ontbossing in dienst van Europa tegen te gaan.
Zo is er in de overeenkomst geen mogelijkheid om juridische stappen te ondernemen tegenover Brazilië en zijn flagrante vernietiging van de ecosystemen Amazone, Cerrado en Pantanal, goed omschreven in een artikel van De Standaard, verschenen op 1 december.
Ook de nevenschade is zeer groot
Het gaat trouwens niet alleen om de ecosystemen, maar ook om de culturen van traditionele volkeren, die deze gebieden onderhouden en beschermen.
Vanwege deze destructieve handelsovereenkomst komen we sinds een jaar samen met een Belgische ‘Stop EU-Mercosur-coalitie’ met 11.11.11, CNCD, Broederlijk Delen, Wervel en vele andere organisaties. [[*]](#meer weten)
We ondernamen al diverse acties, zoals onlangs nog aan de Europese ministerraad in Brussel. De directe aanleiding: de EU-ministerraad van Buitenlandse Zaken, o.a. over deze kwestie op maandag 9 november.
Laat ons de Cerrado beschermen
Internationale vrijhandelsakkoorden en de wereldwijde honger naar vlees en soja maken de regio kwetsbaar.
Door een internationaal netwerk uit te bouwen van academici, verbonden met activisten willen we onze strijd voor het behoud van de Cerrado versterken. De academici worden uitgedaagd om de Cerrado mee op te nemen in onderzoek en studiewerk aan universiteiten in Europa, Brazilië, Canada, e.a.
In Brazilië is studie dikwijls verbonden met bewegingen en ngo’s die de Cerrado, Amazone en Pantanal tegen de totale vernietiging proberen te beschermen. De Europese universiteiten kunnen bij hen op dat punt heel wat inspiratie opdoen.
Actieve burgerbewegingen proberen al jaren de Cerrado te beschermen tegen de totale vernietiging door de agro-industrie.
Wervel wil in dit samenwerkingsverband de Braziliaanse Cerrado op de kaart zetten. Daarom lanceren we in januari een Cerrado-manifest. Het is een participatief project. Je kan in december nog commentaren of aanvullingen geven op het document.
De Cerrado is niet alleen een symbool voor de problemen van de agro-industrie, het is ook een thuis voor mensen, dieren en kleinschalige landbouw. Internationale vrijhandelsakkoorden en de wereldwijde honger naar vlees en soja maken de regio kwetsbaar. Met het Cerrado-manifest wil Wervel Europeanen en Brazilianen bij elkaar brengen.
Een van de eerste resultaten is het doctoraat van Natalia de Mello, dat ze op 4 december aan de KU Leuven verdedigde.
[*] Voor wie meer te weten wil komen, enkele tips:
De Belgische ‘Stop EU-Mercosur-coalitie’ organiseerde eind november een webinar over het akkoord tussen de Europese Unie en Mercosur. Tijdens het webinar werden de belangrijkste elementen uit dit dossier voorgesteld en besproken. Meer informatie en de volledige tekst is beschikbaar op de website van 11.11.11.
Luc Vankrunkelsven, Een wereld van verdoken slavernij. Impressies onderweg, uitgeverij Dabar-Luyten, Heeswijk (NL), 2020, 276 p. ISBN 9789064164460, te bestellen bij de auteur tegen 19 euro + 5 euro verzendkosten.
Zie ook het Wervel-webinar, een gesprek tussen Alma De Walsche (MO*) en auteur Luc Vankrunkelsven, n.a.v. het boek ‘Een wereld van verdoken slavernij’, met heel wat achtergrondinformatie.