“‘‘Het leven is ingewikkeld, hoe simpel je het ook leeft'’

Een zwart rijtuig getrokken door een even donker zwart paard beweegt zich over de autobaan. Een man met een baard en hoed bestuurt het paard terwijl een vrouw ingeduffeld naast hem zit met een kind tussen hen in.

Een beeld dat zo uit de middeleeuwen lijkt te komen, maar de voorbijvliegende auto’s verraden dat dit wel degelijk het heden is. De Amish zijn een gekend begrip voor de inwoners van North Country, niemand kijkt hier nog verbaasd op wanneer ze een Amish rijtuig inhalen. Op meerdere plaatsen in de steden zie je parkeerplaatsen gereserveerd voor paard en kar.

Ongeveer 13.000 Amish wonen in de staat New York, hiermee zag de staat een grote groei in zijn populatie in de laatste vijf jaar. Heel wat Amish gezinnen wonen in North Country door de overvloed aan beschikbaar land voor landbouw. Hun werk op de boerderij brengt hen dichter bij de natuur en op die manier ook dichter bij God, want de natuur is eigendom van de Heer. Door alle zorg die zij bieden aan land, kan je hen ook wel beschrijven als de stewards van het land.

Beluister hier het interview met experte Karen Johnson-Weiner

De Amish gemeenschap kan je ook beschrijven als een andere wereld. Hun buren mogen dan English – een term zijn voor niet-Amish – zijn, toch zijn er amper gelijkenissen tussen de twee bevolkingsgroepen en leven ze ook zo gescheiden mogelijk.

Binnen de gemeenschap wordt er een vorm van Duits gesproken, al beheersen de meeste gezinnen in Noord-Amerika ook wel het Engels. Een Amish gezin leeft volgens regels en principes van God. Ze leven een zo simpel mogelijk leven om niet te veel afgeleid te zijn van hun liefde voor hun God.

‘Als je een familie hebt met twaalf kinderen zonder elektriciteit of een wasmachine, dan is je leven alles behalve simpel.’

Toch zou Amish expert Karen Johnson-Weiner hun levensstijl niet als simpel durven beschrijven: ‘Als je een familie hebt met twaalf kinderen zonder elektriciteit of een wasmachine, dan is je leven alles behalve simpel.’

Door de verschillende gemeenschappen binnen de Amish cultuur is het onmogelijk om één beeld te vormen. ‘Amish willen vooral gescheiden zijn van de rest van de wereld en dat betekent echt heel veel verschillende dingen in verschillende Amish gemeenschappen.’ De gemeenschappen verschillen zo van elkaar dat een samensmelting zo goed als onmogelijk is. ‘Leden uit dezelfde gemeenschap kunnen met elkaar trouwen. Als ze uit twee verschillende gemeenschappen komen en andere principes uitoefenen, kunnen ze dat niet.’

Een simpel leven betekent een leven zonder luxe met de juiste discipline, gebaseerd op de ongeschreven regels van het Ordung. Het Ordung kan vergeleken worden met een soort van handboek, ondanks dat het geen fysiek item is. Het bepaalt de kleur van de kar, de manier van kleden, de vorm van scholing en de stijl van leven. ‘Heel wat Amish gezinnen hebben geen verwarming of elektriciteit, ze zijn gelimiteerd in het gebruik van auto’s.’

Ondanks alles zie je verschillende gemeenschappen toch ook evolueren. Zo gebruiken bepaalde groepen bijvoorbeeld het internet voor het vergemakkelijken van het werk.

Brood en water

Een simpeler leven wil daarom niet zeggen dat de Amish overleven op brood en water. Zij genieten ook van een Big Mac een pizza van Pizza Hut.

Heel wat Amerikanen stellen zich toch vragen bij de voedingsgewoonten van de Amish. Zij zien fast food immers als een luxe, maar Karen weerlegt dat idee. ‘Er is niets mis met naar Pizza Hut of gelijkaardige plaatsen te gaan. Amish stellen zichzelf de vraag hoe iets hun leven, de gemeenschap of de kerk kan beïnvloeden. Sommige dingen zoals bijvoorbeeld pizza hebben geen enkele invloed op de gemeenschap. Maar een auto zou mensen de kans geven om de gemeenschap te verlaten, wat een grotere impact zou hebben op hun manier van leven. Pizza Hut geeft hen iets om te eten, meer niet.’

‘Heel wat Amish gezinnen hebben geen verwarming of elektriciteit, ze zijn gelimiteerd in het gebruik van auto’s.’ | Ted van Pelt (CC BY 2.0)​

Alles voor God

Het leven van een gezin speelt zich voornamelijk af in de huizen van de leden. Kinderen zien het levenslicht thuis om op latere leeftijd zich ook hier te laten dopen. Koppels worden gehuwd in de woonkamer en overledenen worden er voor de laatste keer gegroet. De volledige cirkel van het leven speelt zich af in het huis.

Het grootste deel van hun leven spenderen ze samen in de keuken waar als gezin koken, eten en alle andere dagelijkse activiteiten uitvoeren. Door een gebrek aan verwarming is dit ook één van de enige manieren om zichzelf en elkaar warm te houden tijdens de koude winterdagen.

Spiegels en foto’s zijn er niet te vinden, want dat staat voor zelfreflectie en dat brengt een trots met zich mee en dat betekent dat je meer bezig bent met jezelf dan met God. Kinderen mogen spelen met poppen, maar bijna nooit zullen die poppen ogen of een gezicht hebben. Enkel noodzakelijk meubilair zoals stoelen en tafels, een kookplaat en misschien een opbergkast sieren het huis.

‘Als je jouw belofte breekt, dan breek je een belofte aan God.’

Hun leven reflecteert de liefde voor God en bewijst dat zij zonder luxe kunnen overleven. Heel wat Amish wonen op een boerderij zonder elektriciteit of een telefoon ter beschikking. Ook een koelkast is luxe en is dus niet aanwezig bij een typisch gezin. Al zijn er wel enkele gezinnen die hier een uitzondering op maken door gebruik te maken van een koelkast in het huis van de English. Als je tijdens een dag met veel sneeuw door de straten rijdt zie je op sommige plaatsen natte kleren op de waslijn hangen, terwijl de vallende sneeuw de kleren voorziet van een witte laag. De seizoenen hebben weinig invloed op het dagelijkse leven de Amish. Het werk moet gedaan worden en het leven moet geleefd worden. Alle taken moeten ook zo veel mogelijk uitgevoerd worden bij zonlicht, want kaarsen zijn de enige lichtbron.

Meestal wonen de Amish in een groot huis zodat de volledige benedenverdieping dienst kan doen als ontvangstruimte. Een kerk als gebouw bestaat niet binnen de gemeenschap maar toch zijn de Amish heel gelovig. Hun misviering vindt om de zoveel weken plaats in het huis van een lid. In de weken dat er geen viering voorzien is, wordt er verwacht dat ze elkaar gaan bezoeken. Op deze manier kunnen ze stiekem controleren of er niemand de regels van het Ordung verbreekt. De kans dat zoiets gebeurt is echter heel klein.

In alles wat je in je leven doet, de kleding die je draagt of de meubels in je huis, is er een reflectie van de discipline van God. Het is een soort ongeschreven regel. Een Amish gaat niet ineens een sofa in huis halen, want dat zou tegen hun geloof zijn.’ Toch is de gemeenschap niet perfect: ook hier bestaat de kans dat iemand zich laat verleiden door hebzucht. Wanneer dit gebeurt, wordt het gezien als het verbreken van de regels die de persoon accepteerde bij het doopsel. ‘Als je jouw belofte breekt, dan breek je een belofte aan God. De anderen hebben dan geen andere optie meer dan die persoon te verbannen uit de gemeenschap en te mijden. Als ze dit niet doen verbreken ook zij hun beloftes, en je wil echt geen belofte aan God verbreken.’

Aangezien je binnen de gemeenschap op latere leeftijd zelf kiest voor de kerk, wordt er verwacht dat je de regels strikt naleeft. Tijdens een misviering mogen de oudste leden het huis als eerste betreden, nadien volgen de jongeren en als laatste de ongehuwden en vrijgezellen. Vrouwen en mannen zitten tijdens de volledige dienst gescheiden van elkaar. Ook hun misviering is simpel, geen ingewikkelde muziek of spontane gebeden. Het leven van de Amish staat werkelijk in het teken van God.

Karen Johson-Weiner kwam in contact met de Amish door haar interesse voor taal. ‘Ik was echt vrij verbaasd dat er hier mensen nog een vorm van Duits spraken. ’ Ze deed heel wat onderzoek naar de taal en haar interesse groeide nog meer toen ze op zoek ging naar een picknick tafel. ‘Heel wat mensen zeiden ons dat we eens moesten langsgaan bij de Amish. We gingen langs bij een jong koppel met een baby. Zij droeg een simpele blauwe jurk en ik droeg een overdreven kleurrijke jurk. Ik wou meer weten over hun taal en hun cultuur.’