“‘Werk(loos) in Afrika’

Pacôme en Nadia, mijn ‘personal coaches’

© Mien De Graeve​

Een urenlange regenbui in het midden van het droog seizoen: dat was de bezegeling - recht uit de hemel - van eindelijk goed nieuws. Dikke warme druppels luidden het einde in van weken vol verveling, en de schaamte daarover, in een land en een continent waar het werk en de uitdagingen op elke straathoek liggen te wachten.

In het begin was mijn zelfgekozen werkloze staat nochtans een zegen. Er was eindelijk tijd voor wat slaap, voor boeken verslinden - net als vroeger, voor het systematisch aanpakken van een lijstje zorgen en problemen, voor de kinderen ook, die een gat in de lucht sprongen: mama heeft haar restaurant gesloten, dus daar komen de verhaaltjes voor het slapengaan, de uurtjes boetseren of puzzels maken samen, de soep ‘zoals in België’, de muffins met chocolade en de zelfgemaakte pizza.

Halfleeg

Toen maakte de aangename “winter” hier bruusk plaats voor de drukkende hitte die nog zeker drie maanden gaat duren. Toen viel de stroom weer om de haverklap uit, en wel bij voorkeur als er gekookt, gewassen of geslapen moet worden. Toen had ik ineens weer de buik vol van altijd en overal de nassara te zijn. Bovendien was ik plots ook nog ‘degene die vroeger Le Foyer openhield’ en ik leerde veel over mezelf tijdens gesprekken met volslagen onbekenden, in een mix van waarheden, verdichting, en manifeste onwaarheden.

Mijn verbazing over al dat geroddel sloeg snel om in beklemming. Mijn glas was de voorbije weken duidelijk meer halfleeg dan halfvol. Ik wist wel dat er weer iets op mijn weg zou komen maar het leek eeuwen te duren voor het zo ver was. En dus raapte ik elke ochtend mijn moed en ideeën bijeen, en deed ik dingen die in het beste geval mezelf én anderen gelukkig maakten.

Mogelijke levens

Ik beet me vast in de ondersteuning van en de marketing voor de bio-markt die ik indertijd in Le Foyer opstartte en die intussen al op drie locaties doorgaat elke week. Ik deed hetzelfde voor mijn oud-barman Michel en zijn restaurantje Segtaaba. Ik hielp mensen bij van alles en nog wat dat geschreven, vertaald of bedacht moet worden. Ik genoot van het samenzijn met vrienden op bezoek en van het kijken naar hoe onze kinderen het leven met twee handjes vastgrijpen, beslist en onbezorgd. En als ’s avonds voor de zoveelste keer de stroom uitviel, dan ging ik met manlief een glas drinken in de maquis om de hoek, en praatten we in het donker over de mogelijke levens die achter elk van mijn brieven aan werkgevers verscholen gingen. Soms zeiden we ook helemaal niets. Blij om wat geweest is, benieuwd naar wat nog zou komen.

Enko Education

Dat wat komt, heet Enko Education. Op 5 maart ga ik voor hen aan de slag als School Launcher. Vandaag is er niets meer dan de toelating van het ministerie van Onderwijs, om een nieuwe school op te starten in Burkina Faso. Op 1 september 2018 moet de Enko International School van Ouagadougou zijn deuren openen, met leerkrachten en leerlingen, en met alles er op en er aan. Ik krijg zes maanden om die klus te klaren en ik heb er ongelooflijk veel zin in!

Enko Education is een pan-Afrikaans netwerk van internationale middelbare scholen, die de Afrikaanse studenten voorbereiden op het prestigieuze International Baccalaureate en zo ook op doorstroming naar de beste universiteiten van het continent en de wereld. Afrikanen zijn zwaar ondervertegenwoordigd in de universiteitswereld, met alle gevolgen van dien voor de doorstroom van kennis en competenties.

Enko wil de Afrikaanse studenten meer kansen geven, door de kwaliteit van het onderwijs op te krikken en door hen intensief te begeleiden bij de keuze van hun universitair parcours. Focus op meertaligheid, nieuwe technologieën, en wereldburgerschap, voor en vooral ook door Afrikanen, dat moet daar allemaal aan bijdragen.

Afrotopia

Na vijf en een half jaar Burkina Faso en even lang analyseren vanaf de zijlijn, is er weinig pertinenter dan het vraagstuk van degelijk onderwijs. De sector kreunt onder het gebrek aan aandacht en aan middelen, de toekomst van de natie lijkt soms wel het laatste waar die natie zich zorgen om maakt.

Wat Enko Education aanbiedt, is geen sociaal werk. Het is geen antwoord op de noden van die duizenden kinderen die de klasbanken en een overwerkte leraar met zestig tot honderd anderen moeten delen. Het is wél een investering in de klasse jonge ruimdenkende en creatieve intellectuelen die nodig zal zijn om het tij te doen keren, om ervoor te zorgen dat beter onderwijs over afzienbare tijd voor iedereen mogelijk is, om zelfbewust het Afrotopia van Felwine Sarr waar te maken. Vrij vertaald: ‘Afrika moet op zoek naar een absolute intellectuele soevereiniteit. Het moet zich een nieuwe plaats veroveren in de wereld, vertrekkend van een project en een visie die eigen zijn aan zichzelf, het moet (weer) meester worden van zijn politieke ruimte, zijn economische rijkdom, zijn culturele ijkpunten.’

De uitdaging die ik wou, ligt nu dus voor me. Ik ben blij, en ook heel benieuwd naar hoe ze mijn leven hier alweer een nieuwe wending gaat geven. Mijn personal coaches zitten alvast elke ochtend om kwart over zes bij mij aan het ontbijt, met een verslag van wat er die nacht allemaal is gedroomd, en met een hele toekomst in de maak.