“‘‘Mijn kinderen hebben hier een kans op een betere toekomst’’

Konstanze Straub

© Konstanze Straub

De Chileense advocate Konstanze Straub verhuisde bijna 4 jaar geleden met haar kinderen en Belgische man naar België. Zoals voor velen die migreren, was het voor haar even zoeken in een nieuw land met een nieuwe taal, schrijft ze in deze blog. Ondertussen is ze onderwijsambassadeur bij FMDO, een koepelorganisatie van verenigingen van mensen met een migratieachtergrond, en lid van de Brugse theatergroep Mozaïek.

Bijna vier jaar geleden verhuisde ik met mijn man, dochtertje en twee zoons naar België. Het bedrijf van mijn man ging een partnership aan met een bedrijf in Brugge en ik wilde dat mijn kinderen een stuk van de wereld zagen; een nieuwe cultuur en taal leerden. Eerst woonden we in het centrum van Brugge, maar daarna verhuisden we naar het iets rustigere Sint-Kruis.

In het begin was dat even aanpassen. Ik had bijna 38 jaar in Chili gewoond. Tot mijn 24ste in de hoofdstad Santiago waar ik rechten studeerde. Daarna in het meer zuidelijke Puerto Varas waar ik mijn master afwerkte en nadien als advocate werkte. Mijn man ontmoette ik in Santiago en ook onze drie kinderen werden in Chili geboren.

U vraagt zich nu waarschijnlijk af waarom mijn naam dan erg Duits klinkt? Ik heb deze geërfd van mijn voorouders die vanaf het midden van de 19e eeuw naar Chili immigreerden. Veel Duitsers vertrokken toen naar Zuid-Amerika door politieke en economische onvrede in hun land na een mislukte Duitse revolutie in 1848. Ook mijn voorouders bouwden in Chili een nieuw bestaan op. Ik geloof dat ik tot de vijfde generatie Duitse Chilenen behoor. Al ben ik wel de eerste generatie die terugkeert naar Europa.

‘Ik hou wel van de stipte Belgen.’

In het begin, toen mijn man hier in Brugge het bedrijf leidde en mijn kinderen naar school gingen, kon ik door de taalbarrière niet meteen aan het werk als advocate. Maar ik hield me wel bezig. Ik volgde Nederlandse les en via de school waar mijn kinderen gingen en ging sporten. Zo leerde ik vrij snel nieuwe mensen kennen. En ik sloot me aan bij de theatergroep Mozaïek, een Brugse theatergroep voor anderstaligen die Nederlands leren.

Via de school kwam ik iets later ook in contact met FMDO en werd ik onderwijsambassadeur. Als onderwijsambassadeur kennen we de drempels die anderstalige ouders ervaren binnen het Vlaams onderwijssysteem en proberen we (na een opleiding bij FMDO) onze kennis en ervaring over onderwijs in Vlaanderen in onze eigen taal aan hen door te geven.

Ik vond het heel interessant om bij te leren over het Vlaamse onderwijs omdat ook mijn kinderen hier nu naar school gingen. Wat me meteen opviel was hoe gestructureerd alles hier is. De scholen zijn hier veel beter georganiseerd dan in Chili. In Chili komt iedereen bijvoorbeeld altijd te laat, en is er veel minder expertise in het onderwijs. Ik hou wel van de stipte Belgen.

Ons plan was eigenlijk om hier drie jaar te blijven en daarna weer terug te keren naar Chili. Maar onze familieleden die eerst heel graag wilden dat we snel terugkwamen, raden ons dat ondertussen af. De politieke situatie in Chili is sinds 2019 enorm turbulent waardoor het er niet zo veilig is. Er zijn veel gewelddadige protesten geweest van Chilenen die sociale hervormingen willen en de ongelijkheid aankaarten.

Veel Chileense overheidsdiensten — het onderwijs, de gezondheidszorg en de pensioenen — zijn geprivatiseerd. De kosten liggen hierdoor hoog, maar de kwaliteit is niet zo geweldig. Sinds kort is er een nieuwe president, Gabriel Boric, die deze problemen wil aanpakken. Maar links en rechts staan op dit moment nog steeds lijnrecht tegenover elkaar waardoor het er erg onrustig blijft.

‘Mijn kinderen kunnen hier naar school fietsen, in Chili laat het onveilig verkeer dat echt niet toe’

De protesten doofden door de coronacrisis enigszins uit, maar er zijn nog steeds problemen en er is weinig vertrouwen in de regering. Zo laat het publieke transport te wensen over en zit het verkeer door de chaos vaak muurvast. Toen we toekwamen in Brugge waren we dus heel verrast wanneer de treinen en bussen effectief toekwamen op het voorspelde uur. Tijdens de pandemie werden de scholen in Chili een jaar lang gesloten en hadden kinderen die geen toegang hebben tot internet een jaar lang geen les. Dat zie ik in een goed georganiseerd België echt niet snel gebeuren.

Het zou goed zijn dat mijn kinderen de Belgische nationaliteit krijgen. Ik wil leven in een land waar mijn kinderen kunnen dromen. Waar ze dankzij goed onderwijs en goeie gezondheidszorg kans hebben op een beter toekomst. Hier zullen ze gemakkelijker een zelfstandig leven kunnen opbouwen. Mijn kinderen kunnen hier bijvoorbeeld naar school fietsen, in Chili laat het onveilig verkeer dat echt niet toe.

Konstanze Straub met haar kinderen

© Konstanze Straub

Ondertussen gaan ze hier al drie jaar naar school en spreken vloeiend Nederlands. Ze corrigeren mij vaak en lachen wanneer ik een foutje maak. Zij leren veel sneller dan ik en integreren zich zonder problemen.

‘Mijn droom is om het onderwijs in Chili te verbeteren.’

Natuurlijk mis ik soms de spontaniteit en de gastvrijheid van de Chilenen. Daar krijg je dagelijks familie over de vloer die blijft eten of drinken zonder dat dat op voorhand is afgesproken. Dat zie je hier veel minder. Hier ga je wel eens op restaurant met vrienden of familie maar wordt er veel minder thuis samengekomen. Ook mijn broers en zussen mis ik natuurlijk.

Ik heb hier veel tijd om na te denken over de toekomst. Ik ben tot het besef gekomen dat ik graag mensen wil helpen en in de sociale sector aan de slag wil gaan. Door de taalbarrière is dat nu nog moeilijk. Daarom ben ik via de VDAB aan een éénjarige opleiding begonnen voor kinderbegeleidster. Ik hoop via die weg een stap dichter te komen bij een job in het sociaal werk. Verder wil ik in de toekomst naast Nederlands ook Frans leren.

Mijn grote droom is om ooit terug te keren naar Chili en het onderwijs daar te verbeteren. Ik wil streven naar beter onderwijs en betere opvang voor alle kinderen daar. Ik deed al heel wat ervaring en inzicht op over het onderwijs in België dankzij mijn rol als onderwijsambassadeur. Nu wil ik mij nog meer informeren en later met al deze info en structuurkennis terugkeren en het systeem beter maken. Al blijf ik nog wel enkele jaren in België wonen met mijn gezin.

Op 6 en 7 mei kun je mij trouwens aan het werk zien met de theatergroep Mozaïek. We brengen het stuk ‘Antigone’ in de Biekorf in Brugge. Iedereen is welkom!