‘Een eerlijke blik tolereert geen simplismen’

Van Oekraïne tot Gaza, conflicten zijn geen sprookjes met helden en schurken, schrijft MO*hoofdredacteur Jago Kosolosky in zijn voorwoord voor het winternummer van MO*. ‘Slachtoffers verworden even snel tot daders als daders tot slachtoffers. Een eerlijke blik op heden én verleden tolereert geen simplismen.’

Het Amerikaanse leger draaide onlangs, na meer dan een eeuw, de veroordelingen van 110 Afro-Amerikaanse soldaten terug. Ze hadden destijds geen eerlijk proces gekregen voor de krijgsraad. Negentien van hen werden geëxecuteerd.

De veroordelingen volgden na rellen in Houston, de grootste stad van Texas, in de zomer van 1917. Die rellen ontstonden na maanden van racistische beledigingen en aanvallen aan het adres van de soldaten van een bataljon Buffalo soldiers. Een honderdtal andere zwarte soldaten schoot hen te hulp en marcheerde vervolgens de stad in, waarna dodelijk geweld losbarstte.

Het vergt moed de complexe werkelijkheid van gisteren en vandaag in de ogen te kijken. Van Oekraïne tot Gaza, conflicten zijn geen sprookjes met helden en schurken.

Wellicht doen de Buffalo soldiers alleen een belletje rinkelen dankzij Bob Marley. Het waren zwarte soldaten die in het Amerikaanse leger dienden onder het bevel van witte officieren. Volgens de legende kregen ze hun geuzennaam van de oorspronkelijke bewoners van Noord-Amerika.

De Buffalo soldiers speelden een even belangrijke als bloederige rol in de westwaartse uitbreiding van de Verenigde Staten, ten koste van onder andere de Apache, Comanche en Kiowa. Tijdens het verdedigen van hun voorouderlijke grondgebied zouden die zo onder de indruk geweest zijn van de strijdlust en moed van de zwarte soldaten dat ze de zwarte soldaten vergeleken met bizons.

Dat de Buffalo soldiers de oorspronkelijke bewoners verdreven en vermoordden in naam van een staat die hen niet eens erkende als volwaardig burger, is meer dan bedenkelijk. Tijdens de Amerikaanse Burgeroorlog, enkele decennia eerder, vochten ook al tal van tot slaaf gemaakte mensen mee. Ze deden dat in ruil voor vrijheid die hun wel beloofd, maar al te vaak niet gegeven werd.

Ook toen stonden zwarte Amerikaanse troepen met getrokken wapens tegenover oorspronkelijke bewoners van het continent. Ongeveer 8000 Cherokee, Chickasaw, Choctaw, Creek en Seminole zouden gestreden hebben aan de zijde van de Confederatie, de Zuidelijke Staten die slavernij verdedigden.

Een eerlijke blik op de grijze geschiedenis ontzegt ons het gemak van zwart-witdenken. De zwarte en oorspronkelijke bewoners van het continent met terugwerkende kracht heilig verklaren is even bedrieglijk als het kritiekloos slikken van de ontstaansmythes van een jonge Verenigde Staten.

Vernon Bellecourt van de American Indian Movement verduidelijkte in de jaren ’90 dat de benaming Buffalo soldiers allerminst symbool stond voor respect. De ‘plunderende en moordzuchtige cavalerie-eenheden’ kregen die naam simpelweg vanwege hun donkere huid en kroeshaar.

Het vergt moed de complexe werkelijkheid van gisteren en vandaag in de ogen te kijken. Van Oekraïne tot Gaza, conflicten zijn geen sprookjes met helden en schurken. Slachtoffers verworden even snel tot daders als daders tot slachtoffers. Een eerlijke blik op heden én verleden tolereert geen simplismen.

Bij MO* streven we zo’n blik na, terwijl we moedige, menselijke en mondiale verhalen blijven vertellen. We laten ons leiden door onze kernwaarden van waardigheid, rechtvaardigheid, solidariteit en duurzaamheid. Met het nieuwe jasje waar ons magazine in zit, doen we dat aantrekkelijker dan ooit.

Deze analyse werd geschreven voor het winternummer van MO*magazine. Vind je dit artikel waardevol? Word dan proMO* voor slechts 4,60 euro per maand en help ons dit journalistieke project mogelijk maken, zonder betaalmuur, voor iedereen. Als proMO* ontvang je het magazine in je brievenbus én geniet je tal van andere voordelen.