EU stapt uit omstreden ECT-verdrag

De Europese lidstaten scharen zich achter het voorstel van de Europese Commissie om uit het controversiële Energiehandvestverdrag (ECT) te stappen, dat fossiele investeringen beschermt.

Het ECT-verdrag werd in de jaren 1990 opgesteld om Europese energiebedrijven met activa in fossiele brandstoffen in voormalige Sovjetstaten te beschermen. Maar het is steeds meer een middel geworden voor de fossiele industrie om klimaatmaatregelen aan te vechten voor de rechtbank.

Binnen de EU klonken de stemmen dan ook steeds luider om zich terug te trekken uit het verdrag. Verschillende lidstaten kondigden aan op eigen houtje uit het verdrag te stappen, en in juli vorig jaar stelde de Europese Commissie voor om dat als blok te doen.

Maar het duurde tot vandaag (donderdag) om daarover een formeel getekend compromis te bereiken met de lidstaten. Enkel het Europees Parlement moet nu nog stemmen, maar dat wordt als een formaliteit beschouwd.

Mijlpaal

‘We zeggen al lang dat het ECT niet meer dan een klimaatdodend verdrag geworden is, dat de bedoeling heeft om Europa vast te klinken aan fossiele brandstoffen’, zegt Paul de Clerck van Friends of the Earth Europe. ‘Na jaren van campagnevoeren zijn we blij vast te stellen dat de EU dat nu ook beseft. We roepen de leden van het Europees parlement nu op om de deal te bezegelen en dit monsterlijke verdrag te laten waar het hoort: in het verleden.’

‘De EU moet nu snel handelen om de terugtrekking te formaliseren, voor de verkiezingen in juni.’

Ook Audrey Changoe van Climate Action Network (CAN) spreekt van een mijlpaal. ‘In een tijd van globale klimaatcrisis mag er geen ruimte meer zijn voor een gevaarlijk verdrag dat de fossiele bedrijven de mogelijkheid geeft om regeringen aan te klagen voor hun klimaatactie en zo een eerlijke energietransitie te verhinderen. De EU moet nu snel handelen om de terugtrekking te formaliseren, voor de verkiezingen in juni.’

Steeds meer rechtszaken

Uit onderzoek van het Internationaal Instituut voor Duurzame Ontwikkeling (IISD) blijkt dat het aantal rechtszaken van fossiele brandstofbedrijven tegen milieumaatregelen toeneemt. En het risico op juridische stappen kan ertoe leiden dat regeringen maatregelen uitstellen, zoals de uitfasering van olie- en gasproductie, zeggen experts.

Zo ontving het Britse energiebedrijf Rockhopper vorig jaar meer dan 235 miljoen euro na een ECT-rechtszaak over het Italiaanse verbod van Italië op offshore olieboringen. Door dat verbod viel het plan van Rockhopper voor een nieuw olieveld in het water.

In een Canadese studie wordt geschat dat mogelijke juridische claims van fossiele investeerders die klimaatbeleid aanvechten, kunnen oplopen tot 340 miljard dollar.