11 procent van de wereld heeft honger, 13 procent volwassenen is obees

Honger en ondervoeding zijn aanzienlijk erger op plaatsen waar conflict heerst en waar organisaties zwak staan. Van de 815 miljoen mensen met honger leeft 489 miljoen in conflictgebied.

UNAMID / Albert Gonzalez Farran (CC BY-NC-ND 2.0)​

‘Na decennia van verbetering is de honger in de wereld opnieuw toegenomen. In 2016 leden 815 miljoen mensen honger, dat is 11 procent van de wereldbevolking’, waarschuwt het rapport.

Honger en ondervoeding zijn aanzienlijk erger op plaatsen waar conflict heerst en waar organisaties zwak staan. Van de 815 miljoen mensen met honger leeft 489 miljoen in conflictgebied.

In Azië lijden 520 miljoen mensen honger (11,7 procent van de totale bevolking), in Afrika 243 miljoen (20 procent en bijna 34 procent voor Oost-Afrika) en in Latijns-Amerika en de Caraïben 42 miljoen (6,6 procent).

Alle verschillende vormen van ondervoeding vormen een bedreiging voor de gezondheid van miljoenen mensen wereldwijd.

38 miljoen meer op een jaar tijd

De toename van honger, 38 miljoen meer mensen dan vorig jaar, is volgens de studie grotendeels te wijten aan de toename van gewelddadige conflicten en aan gebeurtenissen die gerelateerd zijn aan het klimaat.

‘Voedselonzekerheid en ondervoeding in conflictgebieden mogen geen business as usual zijn’, stelt de nieuwe editie van The State of Food Security and Nutrition in the World 2017.

Dit vereist een conflictgevoelige aanpak, onmiddellijke humanitaire hulp en langdurige vrede, stelt het rapport, dat werd samengesteld door de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO), het Internationaal Fonds voor Landbouwontwikkeling (IFAD) en het VN Wereld Voedselprogramma (WFP) in samenwerking met het kinderfonds van de VN (Unicef) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO).

Onder- én overgewicht

De gevolgen van honger zijn onthutsend: ongeveer 155 miljoen kinderen van minder dan vijf jaar zijn te klein voor hun leeftijd en 52 miljoen kinderen zijn te licht voor hun lengte.

Vandaag zijn wereldwijd 641 miljoen mensen obees

Ondertussen waarschuwt het rapport ook voor de ongeveer 41 miljoen kinderen die vandaag aan overgewicht lijden. Ook onder volwassenen is de toename van obesitas zorgwekkend. Vandaag zijn wereldwijd 641 miljoen mensen obees, 13 procent van alle volwassenen op de planeet.

Deze trends zijn niet zozeer een gevolg van conflicten en klimaatverandering, maar van veranderende voedingsgewoonten en economische achteruitgang.

Chronische ondervoeding neemt weer toe

In 2016 klom het aantal chronisch ondervoede mensen in de wereld naar 815 miljoen. Een stijging ten opzichte van 2015 (777 miljoen), maar nog steeds een daling ten opzichte van het jaar 2000, toen chronische ondervoeding 900 miljoen mensen trof.

‘De voedselzekerheid is er erg aan toe in grote delen van Afrika ten zuiden van de Sahara, Zuidoost-Azië en West-Azië en de achteruitgang geldt vooral in conflictgebied en streken waar onrust heerst in combinatie met droogte en overstromingen.’

De toename van honger in de wereld vertaalt zich op dit moment nog niet in toegenomen groeiachterstand van jonge kinderen, maar het rapport meldt wel dat er ook wat dit betreft opnieuw vertraging te melden is in bepaalde regio’s in de wereld.

Globaal gezien daalde groeiachterstand van 29,5 procent naar 22,9 procent tussen 2005 en 2016. Dat neemt niet weg dat nog steeds 155 miljoen kinderen wereldwijd te klein zijn voor hun leeftijd.

Nieuwe instrumenten tegen honger

Een andere opmerkelijke bevinding is dat minder gunstige situaties op het vlak van voedselzekerheid ook in meer vreedzame gebieden zijn waargenomen. Met name gebieden waar er sprake is van economische vertraging en minder buitenlandse valuta en fiscale inkomsten, blijken als resultaat minder toegang te krijgen tot voedselimport. De gezinnen krijgen daar te maken met een stijging van de voedselprijzen.

‘We waren in staat om Zuid-Soedan te behoeden van een hongersnood op drie maanden tijd, en Somalië op zes maanden tijd. We maken ons echter geen illusies dat alle langdurige crises onmiddellijk kunnen worden opgelost.’

‘Het beëindigen van honger en alle vormen van ondervoeding is een ambitieus doel, maar we geloven er sterk in. Als we onze gemeenschappelijke inspanningen versterken en de onderliggende oorzaken aanpakken, kunnen we de toekomst van veel meer mensen en samenlevingen verbeteren’, stellen de auteurs.

‘De negatieve trend kan weer omgedraaid worden als we allemaal samenwerken in de landen die worden getroffen door conflicten en klimaatverandering, en doorgaan met onze focus op noodgevallen en humanitaire problemen’, zegt FAO-directeur-generaal Graziano da Silva. ‘Er zijn nu nieuwe instrumenten beschikbaar, zoals geldbonnen en programma’s rond voedsel voor werk. Ook al vielen er slachtoffers, toch waren we in staat om Zuid-Soedan te behoeden van een hongersnood op drie maanden tijd, en Somalië op zes maanden tijd. We maken ons echter geen illusies dat alle langdurige crises onmiddellijk kunnen worden opgelost.’

Volgens IFAD-voorzitter Gilbert Houngbo ‘moeten we niet wachten tot de conflicten voorbij zijn om op te treden. Langetermijninvestering is de kern van de oplossing, niet alleen vanuit een landbouwperspectief, maar ook op vlak van bestuur. Investeren in landbouw betekent ook investeren in technologie, de bestrijding van voedselverliezen en het creëren van een betere toegang tot markten.’