Groepssparen is vrouwenwerk
Jamiyya, het microspaarsysteem dat bijzonder populair is in landen zoals Egypte en Marokko, kent ook aanhangers in Europa. Voor een tiental werknemers van een Brussels rusthuis is het in ieder geval het beste systeem om een keer om de tien of twaalf maanden –afhankelijk van het aantal deelnemers– een bedrag ter beschikking te hebben dat ze anders nooit zouden bijeenkrijgen. In het klassiek Arabisch betekent jamiyya ‘vereniging’ maar in de volksmond heeft het de specifieke betekenis van groepssparen. Het gaat om een rotatiespaarsysteem waarbij de leden die zich aansluiten maandelijks een afgesproken bedrag neertellen. Het verzamelde bedrag wordt dan beurtelings geïnd. Jamiyya is met andere woorden voor de kleine spaarder wat een microkrediet is voor de kleine ondernemer. Vaststelling is bovendien dat het systeem vooral aanslaat bij vrouwen.
‘We zijn vorig jaar begonnen met een jamiyya’, zegt Rhita (46), die het systeem op haar werkplaats heeft geïntroduceerd. ‘We waren toen met twaalf en de bijdrage was 150 euro per persoon. Dat betekent dat op het einde van de rit ieder van ons een bedrag van 1500 euro heeft gespaard.’ Wie het bedrag eerst krijgt, wordt in groep beslist. ‘Wie het geld het eerst nodig heeft, komt eerst aan de beurt’, zegt Rhita. ‘De ene wil het bedrag voor een studerend kind gebruiken. De andere voor de trouw van een dochter. Nog een derde wil het voor vakantie.’ De manier om het bedrag te spenderen mag dan al verschillen, de redenen om in het systeem te stappen zijn vrijwel identiek. ‘We hebben allemaal één of meer kredieten bij de bank. Een centje opzijzetten is dus moeilijk, tenzij je aan een dergelijk systeem meedoet. Bovendien betaal je hier geen interest op. Je bent dan bij wijze van spreken verplicht om dit bedrag af te geven’, zegt Rhita.
Rhita kent het systeem van toen ze in een kapsalon in Marokko werkte. In het rusthuis waar ze nu aan de slag is, zijn het niet alleen migranten die eraan meedoen. ‘Ook autochtone Belgen, onderhoudspersoneel en verpleegsters in ons rusthuis sparen mee’, zegt ze. ‘En ondanks de kopzorgen die zo’n systeem met zich meebrengt –als verantwoordelijke moet je zorgen dat iedereen op tijd zijn bijdrage betaalt– is het voor mij een plezier om te doen.’ (Samira Bendadi)