Neem afscheid van het Europese vluchtelingenbeleid zoals je het kent

Een Hongaarse politiewagen patrouilleert bij de Servische grens.

(CC BY 2.0)​

Sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog werden nooit zoveel mensen van huis en haard verdreven als vandaag. Hun lot is politiek zo omstreden dat een akkoord tussen alle naties van de wereld zelfs na maanden van intensieve onderhandelingen in New York vrijwel geen enkele bindende verplichting bevat.

Belgische diplomaten, gefrustreerd over de chaotische onderhandelingen, zeggen dat er nooit meer een bindend verdrag komt over vluchtelingen. ‘Vandaag is de situatie anders dan in de jaren ’50, toen na WOII het VN-Vluchtelingenverdrag werd aangenomen. Nu is er een oneindig aanbod aan conflicten en vluchtelingenstromen. Als wereldleiders het einde niet zien, willen ze zich niet tot engagementen binden.’

Link

Lees het voorstel van de Europese Commissie: ‘Towards a reform of the Common European Asylum System and Enhancing Legal Avenues to Europe’

De vraag is of ordelijke migratie wel mogelijk is in een tijd waarin 21 miljoen vluchtelingen wachten op een toekomst.

Het is niemand opgevallen, maar op 6 april 2016 stelde de Europese Commissie grootschalige, zelfs historische hervormingen van het Gemeenschappelijke Europese Asielsysteem voor. En de Commissie wil wél bindende afspraken maken: de hervormingen zouden voor het eerst in de vorm van direct toepasbare verordeningen komen. De voorstellen moeten orde brengen in het Europese vluchtelingenbeleid.

De vraag is of dat wel realistisch is in een tijd waarin 21 miljoen vluchtelingen wachten op een toekomst.

Wat op tafel ligt, moet het kader worden voor de komende decennia. Er verschijnen zaken die we tot nog toe niet kenden, of dingen die de uitzondering waren en nu de norm worden.

Twee hoekstenen zullen het beleid beheersen: zoveel mogelijk asielzoekers buiten Europa houden (de externe dimensie), en zij die toch nog binnen geraken eerlijker verdelen over de lidstaten (de interne dimensie). Extern moeten de muren opgetrokken worden, intern mogen geen muren opgetrokken worden.

Externe dimensie: zoveel mogelijk asielzoekers buiten Europa houden

De zogenaamde “externalisering” van het Europese vluchtelingenbeleid verloopt via akkoorden met “partnerlanden” die “veilig” verklaard of gemaakt worden. En die de grensbewakers van de EU worden, in samenwerking met de nieuwe Europese Grens- en Kustwacht. Asielzoekers die via zo’n land naar de EU komen, worden ervan beschuldigd aan “asielshoppen” te doen en een “secundaire beweging” te hebben gemaakt. Hun asielaanvragen in de EU worden afgewezen. Alleen als de EU de asielzoekers zélf gaat halen in die partnerlanden – officiële “hervestiging” – kunnen asielzoekers nog naar de EU komen.

Een patrouilleboot van de Turkse kustwacht

(CC BY 3.0)​

De inspiratie is het EU-Turkije akkoord

Link

Lees de evaluatie van het EU-Turkije akkoord door de Europese Commissie.

Volgens de Europese Commissie bereikt het akkoord zijn doel: een sterke afname van het aantal mensen die de zee oversteken en verdrinken. De Commissie trekt die conclusie uit de volgende cijfers. De maand voor het akkoord staken 1740 migranten de zee over. Sinds 1 mei 2016 slechts gemiddeld 47 per maand. Voor het akkoord, in januari 2016, verdronken 89 mensen. De eerste drie maanden na het akkoord slechts zeven.

Maar die daling begon na de piek van oktober 2015, voor er sprake was van het akkoord en van de sluiting van de Balkanroute. De daling werd niet sterker na het akkoord. Het is dus niet zeker dat een verdere daling iets met het akkoord te maken heeft.

Deze vier elementen van het EU-Turkije akkoord worden ook de hoekstenen van de externe dimensie van het Europese vluchtelingenbeleid: grenzen bewaken, terugsturen, veilige landen zoeken, hervestigen.

Grenzen bewaken

Sinds het akkoord steunde de EU de Turkse kustwacht met 34 miljoen euro. Regionale bevelhebbers van de Turkse en Griekse kustwachten overlegden in mei 2016 en patrouilleren sindsdien de zee om mensen te verhinderen over te steken. Elke dag onderscheppen ze boten, maar de aantallen zijn beheersbaar geworden. Frontex en de NAVO patrouilleren om de betrappingskans te verhogen en informatie te verzamelen over smokkelaarstactieken.

Terugsturen

‘Velen dachten dat wij massaal asielzoekers naar Turkije zouden terugsturen zonder hun asielaanvragen te onderzoeken. Dat is nooit waar geweest.’

De boodschap van het EU-Turkije akkoord: neem het risico niet, want je kan toch legaal en veilig komen via hervestiging. Als je toch komt, word je terug gestuurd omdat Turkije een “veilig derde land” is.

Er werden nog maar 493 mensen van Griekenland naar Turkije terug gestuurd. Zij zouden geen asiel hebben aangevraagd. De meesten vragen asiel aan en gaan door de Griekse asielprocedure. ‘Velen dachten dat wij massaal asielzoekers naar Turkije zouden terugsturen zonder hun asielaanvragen te onderzoeken. Dat is nooit waar geweest’, zegt Spyridon Voulgaris, de vertegenwoordiger van de Griekse regering bij de EU rond justitie en binnenlandse zaken.

‘In de hot spots onderzoeken we elke asielaanvraag afzonderlijk en daarom duurt het ook wel even. We doen ons best om die procedure te versnellen, zodat we de afgewezen asielzoekers sneller kunnen terugsturen.’

Griekenland krijgt 56 miljoen euro Europese steun om hun asielprocedure te versnellen, bovenop de 509 miljoen euro die het al krijgt van 2014 tot 2020.

Van de 1429 asielaanvragen wees de Griekse asielinstantie er slechts 267 af. De meeste van die afwijzingen werden dan nog eens vernietigd in beroep. In slechts twee gevallen werd de afwijzing bevestigd in beroep. Tot nu toe werden dus zo goed als geen asielaanvragen in Griekenland afgewezen.

Dat is niet naar de zin van de Europese Commissie, die wil dat de Griekse asielinstantie alle asielzoekers die uit Turkije komen afwijst, omdat Turkije een “veilig derde land” is en asielzoekers daar een tijdelijke bescherming krijgen.

Dat klopt in ieder geval niet voor de 31 Syriërs die al werden terug gestuurd (zij trokken hun asielaanvraag in). ‘Geen van die Syriërs heeft nu bescherming in Turkije; na zes maanden’, zegt Vincent Cochetel van het Europese bureau van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR.

Dat komt omdat Turkije geen veilig land is.

Veilig land worden

Een schending van het Vluchtelingenverdrag wordt het model voor soortgelijke akkoorden met Tunesië, Marokko en Egypte.

Deze maatregelen moeten van Turkije een “veilig land” maken: een belofte van de Turkse overheid om geen teruggestuurde asielzoekers meer naar Syrië te deporteren, een toelating voor UNHCR om deportatiecentra te controleren, een soort asielprocedure, een gebrekkige richtlijn die vluchtelingen toegang moet bieden tot werk, elektronische kaarten waarop geld voor basisnoden zou worden gestort, toegang tot onderwijs met de steun van de Wereldbank tegen de zomer van 2016. Dit staat nog allemaal in de kinderschoenen.

Dus zal de Europese Commissie wachten tot alles in orde is? Neen. De Commissie schrijft dat Turkije “alle noodzakelijke juridische en praktische maatregelen heeft genomen om beschouwd te worden als veilig derde land”. In werkelijkheid wil de Commissie tijdens het proces van de opbouw van de asielprocedure in Turkije al asielzoekers in de EU afwijzen en terugsturen naar Turkije. Dat is een schending van het VN-Vluchtelingenverdrag.

Deze schending van het Vluchtelingenverdrag wordt het model voor gelijkaardige akkoorden met Tunesië, Marokko en Egypte.

De minister van Integratie van Noorwegen – geen EU-lidstaat – was in New York de enige die eiste dat landen waar veel vluchtelingen zijn het VN-Vluchtelingenverdrag moeten toepassen. Dat was een verwijzing naar Turkije en een indicatie dat Turkije niet “veilig” zal zijn voordat het land het Vluchtelingenverdrag toepast.

Hervestigen

EU-lidstaten zullen enkel Syriërs uit Turkije overnemen als andere Syriërs stoppen met de illegale overtochten.

Dit is nog eens de boodschap van het EU-Turkije akkoord: neem het risico van de oversteek niet, want je kan toch legaal en veilig komen via hervestiging. Voor elke Syriër die van Griekenland naar Turkije zou worden teruggestuurd, zou er één legaal naar de EU kunnen komen via hervestiging. Drie maanden na het akkoord werden nog maar 511 Syriërs hervestigd van Turkije naar Zweden, Duitsland, Nederland, Luxemburg, Italië, Litouwen en Portugal. Volgens de Turkse vertegenwoordiger in New York zouden dat er inmiddels 1500 zijn. Hij klaagde het trage tempo van de hervestigingen van Turkije naar de EU aan.

Op termijn moeten het er 54.000 worden. Liliane Ploumen, de Nederlandse minister van Ontwikkelingssamenwerking, kondigde in New York aan dat Nederland de komende jaren 4000 Syriërs uit Turkije zal overnemen.

De hervestiging van Syriërs van Turkije naar de EU is niet verplicht; EU-lidstaten kunnen het op vrijwillige basis doen. Dat maakt dat alles traag verloopt.

EU-lidstaten zullen bovendien enkel – vrijwillig – Syriërs uit Turkije overnemen als andere Syriërs stoppen met de illegale overtochten. Zo straffen EU-lidstaten de ene vluchteling omwille van de daden van de andere.

Alleen nog maar asiel via hervestiging

Theo Francken: ‘Als we alle punten en komma’s van het Vluchtelingenverdrag toepassen, komt er een oneindige groep mensen op ons af.’

Als vertegenwoordiger van de EU-lidstaten zei de Europese president Donald Tusk in New York: ‘In de toekomst zal asiel in de EU enkel nog mogelijk zijn via hervestiging, niet meer via irreguliere binnenkomst.’

Het model is het EU-Turkije akkoord.

‘Ten oosten en ten zuiden van de EU wacht een oneindig aantal mensen uit huidige en toekomstige conflicten om naar de EU te komen’, zegt staatssecretaris voor asiel en migratie Theo Francken. ‘Als we alle punten en komma’s van het Vluchtelingenverdrag toepassen, dan komt er een oneindige groep mensen op ons af. De sociale cohesie kan niet oneindig op de proef gesteld worden. Er moet een moment komen waarop Europa stop kan zeggen. Anders zal extreemrechts de macht overnemen en zal het systeem kapseizen. De publieke opinie in Europa is snel aan het radicaliseren.’

Volgens Francken heeft vluchtelingen opvangen niet enkel te maken met economische, maar ook met sociale draagkracht. Maar het is niet zeker dat xenofobie automatisch toeneemt als er meer vluchtelingen komen. ‘Er is daarvoor immers nog iets anders nodig: politici en media die de angst voor hen aanwakkeren’, zegt Sherine Tadros van Amnesty International.

‘Het klopt niet dat de EU-lidstaten hun economische limiet hebben bereikt, zelfs Duitsland niet. Ze zitten wel aan hun sociale limiet, en dat is omdat invloedrijke politici en anti-immigratiebewegingen het draagvlak ondermijnen en angst tegenover vluchtelingen aanwakkeren. Hoor ik een leider echt over sociale cohesie spreken?’

De Europese Commissie schrijft: ‘De aanpak is erop gericht om irreguliere en gevaarlijke oversteken te stoppen, en die te vervangen door veilige en legale wegen voor vluchtelingen om naar de EU te komen. Deze hervestiging naar de EU voor een kwetsbare minderheid wordt het model voor de toekomst, naast de meerderheid die in de buurlanden van de conflictlanden bescherming moet krijgen.’

Het zou betekenen dat iedereen die niet volgens legale wegen naar Europa zou komen – vandaag de meerderheid van de erkende vluchtelingen – geen asiel meer zou kunnen aanvragen. De Europese Commissie voegt wel toe: ‘Mensen zullen blijven aankomen aan de buitengrenzen van de EU. Zij die asiel aanvragen, moeten toegang krijgen tot een asielprocedure.’

Maar ze zouden wel allemaal afgewezen worden.

Ontradingscampagne van de Australische regering

Staatssecretaris voor asiel en migratie Theo Francken waarschuwt immers: ‘Als we hen toch binnen laten, geraak je er niet meer van af. Als een Afrikaan op de Middellandse Zee vanuit Libië oversteekt, dan zal Italië hem opnemen. Terugsturen gaat niet altijd. Zelf krijg ik niemand terug gestuurd naar Iran, Irak of Algerije. Ik krijg nooit een antwoord op de vraag: wat doe je met de economische migranten op die boten? De bedoeling is dat die niet meer oversteken, we moeten iedereen terugsturen die nog een boot neemt.’

De Hongaarse premier Viktor Orban gaf onlangs een antwoord: opsluiten in kampen op afgelegen eilanden, zoals Australië doet.

Het voorstel van de Europese Commissie ligt dichtbij de Australische oplossing: zij die illegaal naar de EU komen ergens wegstoppen, vervolgens een beperkter aantal officieel naar de EU brengen. Zo willen sommige leiders orde scheppen in de migratiestromen. Zij zeggen dat grenzen sluiten belangrijk is om het publieke draagvlak te handhaven om vluchtelingen legaal het land binnen te halen. Australië en Canada behoren tot de toplanden voor hervestiging, hoewel de aantallen beperkt blijven voor een groot land als Australië: ze zullen stijgen van 12.000 tot 19.000 in 2018.

‘Dit is zorgwekkend’, zegt Sherine Tadros. ‘De bevestiging van het Vluchtelingenverdrag in de New York Declaration stelde ons gerust. Een dag later hoorden we Tusk bijna eenzijdig een internationaal verdrag opzeggen.’

Amnesty International eist zelf al jarenlang dat er meer veilige en legale wegen naar de EU komen. Die eis wordt nu gebruikt door de EU om te zeggen dat er legale routes komen – hoe dan ook aan een traag tempo – om een belangrijker doel te kunnen bereiken: alle illegale wegen sluiten en vluchtelingen die deze wegen nog nemen, terugduwen.

Zolang het voorstel van de Europese Commissie niet in de praktijk kan worden omgezet, vervult Griekenland de rol voor de EU wat de eilanden zijn voor Australië: een gevangenisland. Daar worden ze nu allemaal tegen gehouden.

Hervestigen

Er zou een duurzaam EU hervestigingsprogramma komen in de plaats van de programma’s van de lidstaten. Jaarlijks zal een hervestigingsplan aanduiden hoeveel vluchtelingen dat jaar hervestigd moeten worden door de EU-lidstaten. Maar er komt geen verplichting. De EU-lidstaten beslissen zelf hoeveel vluchtelingen ze elk jaar zullen overnemen.

‘We doen nu al wat we kunnen’, zegt staatssecretaris Francken. ‘Alleen draait de administratieve molen traag. De selectieprocedure, de dossiers onderzoeken, screenen op veiligheid. Ik besliste wel om zelf het tempo te verlagen, want de instroom via illegale wegen was al hoog genoeg. Nu de asielcrisis is gaan liggen, kunnen we het tempo van de hervestigingen weer verhogen. Dat is gewoon gezond verstand.’

‘Canada zit in een luxepositie’, zegt Francken. ‘Doordat ze weinig vluchtelingen via illegale wegen zien toekomen, kunnen ze altijd positief communiceren over de vluchtelingen die ze zelf gaan halen en hervestigen in Canada. Zo kan ik ook ruimhartig zijn.’

In New York bulkte de speech van de Canadese premier Justin Trudeau van de inspirerende verhalen en mooie woorden over vluchtelingen, maar kwam er geen staalharde informatie over bijkomende engagementen.

Concept veilige derde land uitbreiden

De Europese Commissie wil de lidstaten verplichten om alle asielaanvragen van asielzoekers die via een land zijn gekomen dat op een lijst van veilige landen staat, af te wijzen.

Het concept van het “veilige derde land” van het EU-Turkije akkoord wordt een centraal concept in het Europese vluchtelingenbeleid. De Europese Commissie wil de lidstaten verplichten om alle asielaanvragen van asielzoekers die via een land zijn gekomen dat op een Europese lijst van veilige landen staat, af te wijzen. Want in de landen op die lijst zou asiel al mogelijk zijn, en daarom zou asiel in de EU dus niet nodig zijn.

De Europese Commissie beweert dat dit in overeenstemming is met het VN-Vluchtelingenverdrag. Dat klopt niet.

Het Vluchtelingenverdrag zegt dat je een asielaanvraag mag afwijzen als de persoon via een “veilige derde land” is gekomen als die persoon in dat land al erkend is als vluchteling. Niet als die persoon nog nergens anders een asielprocedure heeft doorlopen, en zeker niet als het land waardoor die persoon naar de EU kwam niet eens een asielprocedure heeft.

Terugkeer

De Europese Commissie stelt voor om een database te maken waarin nog meer persoonlijke gegevens van asielzoekers verzameld kunnen worden, zoals ook foto’s. Zo is het makkelijker om hen terug te sturen. Lidstaten zullen die gegevens ook kunnen gebruiken om te besluiten dat een asielzoeker zou kunnen verdwijnen en hem daarom opsluiten.

Slotsom?

Het model voor deze hervorming, het EU-Turkije akkoord, sputtert zelf nog. Het terugsturen verloopt traag omdat de Griekse asielinstanties Turkije niet als “veilig land” kunnen beschouwen. En ook het hervestigen verloopt traag omdat dit een louter vrijwillig engagement van lidstaten is. Toch is het EU-Turkije akkoord het model voor de externe dimensie van het nieuwe Europese vluchtelingenbeleid.

Interne dimensie: zij die toch nog binnen geraken eerlijker verdelen over de lidstaten

De interne dimensie: migranten en asielzoekers die toch nog de EU binnenraken via illegale wegen en niet terug gestuurd kunnen worden, moeten asiel vragen in de EU-lidstaat waar ze de EU zijn binnengekomen. Anders worden ze er ook van beschuldigd aan “asielshoppen” te doen. Pas als die lidstaat een bepaald aantal asielzoekers opvangt, zouden de bijkomende asielzoekers eerlijk verdeeld worden over andere EU-lidstaten. Een bindend spreidingsplan.

Vluchtelingen gestrand in Griekenland

(CC BY-NC 2.0)​

De inspiratie voor de interne dimensie vormen de twee ad-hoc relocatiebeslissingen om 160.000 gestrande asielzoekers uit Griekenland en Italië naar andere EU-lidstaten over te brengen

Theo Francken: ‘België is begonnen met de relocatie. Tot nu toe kwamen 150 vluchtelingen van Griekenland naar ons land.’

Op 27 mei 2015 stelde de Commissie voor om 40.000 asielzoekers vanuit Griekenland en Italië over te brengen naar andere EU-lidstaten. Dat was een officiële afwijking van de tot dan toe officiële regel dat asielzoekers moeten blijven in het land waar ze de EU binnenkomen. Op 9 september 2015 kwamen daar nog eens 120.000 asielzoekers bij. Op 22 september 2015 gingen de lidstaten akkoord na een meerderheidsstemming.

Hongarije en Slowakije dienden een rechtszaak in tegen de beslissing bij het Hof van Justitie van de EU. ‘België is in deze rechtszaak tussengekomen als één van de partijen ter verdediging van de relocatiebeslissing’, zegt staatssecretaris voor asiel en migratie Theo Francken. ‘Op elke Europese vergadering verdedig ik de relocatiebeslissing. Maar wat Orban doet, moet hij zelf weten.’

Deze activistische EU-lidstaat spaart kosten noch moeite om dit nieuwe model van de Europese Commissie te torpederen. Op zondag 2 oktober 2016 organiseerde Hongarije een referendum tegen een bindend Europees spreidingsplan.

Laat dat nu net één van de hoekstenen zijn van het nieuwe gemeenschappelijke Europese asielsysteem.

De Hongaarse regering voerde maandenlang campagne om burgers ervan te overtuigen neen te stemmen en gebruikte grote propagandaborden in het straatbeeld en brochures waarin ze de kaart van desinformatie en angst trokken. De opkomst was te laag om geldig te worden verklaard.

Maar ook de lidstaten die wel akkoord gingen, zijn traag in de uitvoering.

‘Een jaar later zijn nog altijd maar een paar honderden overgebracht van Griekenland naar andere EU-lidstaten’, zegt Sherine Tadros van Amnesty International. De Griekse premier Alexis Tsipras en de Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken Angelino Alfano pleitten in New York voor een grotere inspanning van andere lidstaten: ‘Wij zijn trots dat we zoveel levens redden. Maar eens de asielzoekers aan land zijn, is een gedeelde verantwoordelijkheid nodig.’

Een recent rapport van Amnesty International toont dat de meerderheid van de gestrande asielzoekers in Griekenland afkomstig zijn uit Syrië, Afghanistan en Irak. ‘In vele kampen is er amper water en elektriciteit’, zegt Sherine Tadros. ‘Zwangere vrouwen slapen er al maanden op de grond. Elke dag zijn er zelfmoordpogingen. Niet de vluchtelingen zelf zijn de crisis, maar het gebrek aan politieke wil in de lidstaten. Want met politieke wil is dit morgen opgelost.’

De Belgische staatssecretaris voor asiel en migratie Theo Francken met zijn Europese ambtsgenoot Dimitris Avramopoulos bij de VN in New York

twitter.com/FranckenTheo​

‘In 1956 werden op 10 weken tijd 100.000 Hongaarse vluchtelingen overgebracht naar EU-lidstaten’, zegt ook Vincent Cochetel van het Europese bureau van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. ‘En toen had je ook mensen die beweerden dat die Hongaarse vluchtelingen gevaarlijk waren.’

‘Griekenland heeft nog niet de capaciteit om dat allemaal te organiseren’, zegt staatssecretaris voor asiel en migratie Theo Francken. ‘Het duurt even voor al die mensen door de procedure gaan en wij willen hen ook screenen. België is wel al begonnen met relocatie van vluchtelingen uit Griekenland. Tot nu toe kwamen 150 vluchtelingen van Griekenland naar België.’

Er zijn slechts 30 advocaten voor 50.000 asielzoekers die allemaal door een procedure moeten gaan om gehoord te worden. Ze worden amper voorbereid. Zelfs NGO’s op het terrein zijn verward. Vorige week staakten de ambtenaren in de hot spots omwille van de moeilijke werkomstandigheden.

Europees spreidingsplan als hoeksteen van het vluchtelingenbeleid

Elke asielzoeker dient zijn asielaanvraag in “bij de Europese Unie” in plaats van in één van de lidstaten.

De relocatie van 120.000 asielzoekers uit Griekenland wordt het model voor de interne dimensie van het nieuwe Europese vluchtelingenbeleid. De Commissie schetst het ideale scenario.

Elke asielzoeker dient zijn asielaanvraag in “bij de Europese Unie”, in plaats van in één van de lidstaten. In de stoutste dromen van de Commissie zouden de plaatsen waar asiel wordt aangevraagd – de hot spots – niet op EU-grondgebied liggen, maar in de partnerlanden aan de grens zoals Turkije, Egypte, Tunesië, Marokko. Zelfs de interne dimensie zou extern worden.

Alle nationale asielinstanties worden afgeschaft en gaan op in één Europese asielinstantie: het European Union Agency for Asylum. Dat agentschap beslist en verdeelt de erkende vluchtelingen over de lidstaten volgens een mathematische verdeelsleutel. De Commissie zegt dat dit scenario moeilijk realiseerbaar is. Maar wel iets dat er sterk op lijkt.

Het European Union Agency for Asylum (EUAA) zou er komen. EUAA registreert elke asielaanvraag die ingediend wordt in de EU, zoals in het ideaalscenario. De asielzoeker moet wel blijven in het eerste land waar hij de EU binnenkomt, dus vaak Griekenland en Italië.

Maar er komt een “corrigerend eerlijkheidsmechanisme”. Van zodra het eerste land meer dan 150% van zijn “eerlijk deel” van asielzoekers opvangt – dat deel wordt berekend via de grootte van de economie, bevolkingsaantal en werkloosheidsgraad – zet EUAA het mechanisme in gang: elke asielzoeker boven dat eerlijk deel wordt overgebracht naar een andere EU-lidstaat.

Met de huidige toestroom van vluchtelingen in Griekenland en Italië, zou dat mechanisme voor de toewijzing van asielzoekers aan lidstaten constant actief zijn.

Aan welke lidstaten? Als er een land is waar de asielzoeker om bepaalde redenen beter zou integreren, dan wordt het die lidstaat. Als die aangeduide lidstaat weigert, moet die een “solidariteitsbijdrage” van €250.000 per geweigerde asielzoeker betalen.

Als de asielzoeker achteraf toch naar een andere lidstaat gaat dan de aangeduide lidstaat, zou hij in die andere lidstaat geen recht op opvang hebben en zou hij worden terug gestuurd en een versnelde procedure doorlopen met veel minder rechten en mogelijkheid tot opsluiting.

Een “eerlijkheids-mechanisme” zal een correctie aanbrengen op het principe dat asielzoekers moeten blijven in de eerste lidstaat waar ze de EU binnenkomen.

Met dit nieuwe systeem wil de Commissie ook dat lidstaten opnieuw beginnen met terugsturen naar Griekenland. Dat is verboden sinds 2011, na een veroordeling van Griekenland door het Europees Hof voor de Rechten van de Mens.

Zullen asielzoekers niet willen blijven gaan naar de lidstaten waar de asielprocedure van de beste kwaliteit is, of waar de erkenningsgraad voor hun nationaliteit het hoogst is? Ja, en dat is begrijpelijk.

Daarom zal EUAA er op toezien dat alle lidstaten dezelfde beschermingsstandaard hanteren. EEAA kan ook crisisteams sturen om het eerste land te helpen met de behandeling van asielaanvragen, net zoals de nieuwe Europese Grens- en Kustwacht kan helpen de grenzen te bewaken.

De lidstaten zullen de richtlijnen van EUAA verplicht moeten opvolgen, zodat de volgende situatie vermeden wordt: in Duitsland een erkenningsgraad van 75% en in Hongarije van 0%.

Slotsom?

Het model voor deze hervorming, de twee ad-hoc relocatiebeslissingen, zijn zelf een fiasco. Overbrengen vanuit Griekenland verloopt traag, omdat Griekenland niet de middelen heeft om het te organiseren, omdat de administratieve procedures van andere lidstaten erg bureaucratisch zijn, en omdat er weinig politieke wil is om het tempo op te drijven. Hongarije en andere Oost-Europese lidstaten doen alles om een bindend spreidingsplan tegen te werken.

Maar de geesten rijpen verder voor een nieuw Europees vluchtelingenbeleid. De EU struikelt van de ene crisis in de andere, van rechtszaak naar referendum, en van symboolakkoord naar een nieuw kader voor de komende decennia. Of dat kader echt duurzame oplossingen biedt op de lange termijn, dat is een heel andere vraag.