Oorlog in Irak doet fundamentalisme bloeien

Mikey Weinstein, de oprichter van de Military Religious Freedom Foundation, verdedigt de scheiding tussen kerk en staat binnen het Amerikaanse leger. Weinstein verzet zich vooral tegen de invloed van ‘dominionisten’ die zo’n 12,8 procent van het Amerikaanse publiek vertegenwoordigen. In elk van de 737 militaire installaties zijn de dominionisten aanwezig die een drievoudig doel hebben dat ze belangrijker vinden dan hun eed om de Amerikaanse grondwet te beschermen.
Het eerste doel, waarvoor ze onomwonden uitkomen op hun website, is een ‘spiritueel getransformeerd Amerikaans leger’, met - op de tweede plaats - ‘ambassadeurs van Christus in uniform’ die - ten derde - ‘hun krachten krijgen van de Heilige Geest.’
Weinstein probeert mensen binnen het leger er op attent te maken dat er in hun eenheid aan fundamentalistische zieltjeswinnerij wordt gedaan. ‘In de praktijk is het zo dat fundamentalistische christenen de andere christenen onder zware druk zetten’, zegt hij.

Religieuze staat

In Irak krijgen Islamitische geestelijken steeds meer voet aan huis. Irak was onder Saddam Hoessein grotendeels seculier, aangezien de voormalige dictator bang was dat religieuze bewegingen en hun leiders zijn macht zouden ondermijnen. Na de Amerikaanse invasie van Irak ontstond een machtsvacuüm dat werd opgevuld door religieuze leiders, die zorgden voor basisvoorzieningen die de staat niet langer kon bieden.
‘Ondanks De internationale coalitie heeft de geestelijken aan de macht gebracht en zij zullen het land naar nog meer sektarisch geweld en een donker tijdperk zonder vrijheid leiden’, zegt dr. Shakir Hamdan uit Bagdad, expert op het gebied van islamitische kwesties.

Geen dialoog

Een groep Iraanse geestelijken heeft een tegenbezoek aan de Verenigde Staten afgezegd omdat vier leden van de delegatie geen visum kregen.
In februari van dit jaar brachten vertegenwoordigers van verschillende christelijke kerken, methodisten, anglicanen, baptisten, rooms-katholieken, evangelischen, quakers en mennonieten, een bezoek aan Iran. Ze spraken er met religieuze, culturele en politieke leiders, waaronder de Iraanse president Mahmoud Ahmedinejad.
De weigering om de religieuze leiders een visum te geven ‘illustreert de huidige strategie van de regering, die aanstuurt op confrontatie in plaats van op dialoog’, zegt Joe Volk van het Friends Committee on National Legislation, een organisatie van protestantse Quakers.
‘Amerikanen en Iraniërs die elkaar de hand schudden en met elkaar praten om uit te zoeken waar hun gemeenschappelijke belangen liggen, passen blijkbaar niet in het beeld dat de regering van president Bush wil geven van de Iraniërs’, meent Mary Ellen McNish, secretaris-generaal van het American Friends Service Committee.

Niet erg groen

Als levensbeschouwingen een rol moeten spelen om mensen ertoe te bewegen zich milieubewuster te gedragen, dan hebben de bestaande grote levensbeschouwelijke stromingen nog heel wat werk voor de boeg. Dat bleek zondag tijdens een gesprek over levensbeschouwing en milieuzorg in de Sint-Baafsabdij, het oudste gebouw van Gent.
Vertegenwoordigers uit katholieke, islamitische en humanistische hoek illustreerden duidelijk dat hun respectievelijke levensbeschouwelijke stromingen nog niet erg veel aan de groene weg hebben getimmerd. Ook al bestaat daartoe wel een potentieel. Jef Felix bracht vanuit katholieke hoek het meest concrete voorbeelden van hoe aan groen gedrag wordt gewerkt en de islam bleek als woestijngodsdienst in principe misschien wel het best uitgerust om te inspireren tot groen gedrag.
Maar een groene lezing van koran of bijbel weegt momenteel niet erg zwaar: andere lezingen, waaronder fundamentalistische, wegen sterker door. Rik Pïnxten, voorzitter van Humanistisch Verbond en professor in de antropologie, had weinig te melden over zijn eigen vereniging maar vroeg zich wel af de boekgodsdiensten wel in staat zijn te dienen als fundament voor groen gedrag.