“‘Bahrein: de revolutie overleefde’
‘Bahrein, ah, de speeltuin van Saoedi-Arabië’, reageerde een vriend die er een decennium geleden even was gepasseerd tijdens zijn vele werkgerelateerde reizen naar Saoedi-Arabië. ‘Alles wat bij de Saoedi’s niet mag, is toegelaten in Bahrein.’ Afgaande op het visuele plaatje - de vele pretparken, de shopping malls, de make-over-klinieken en de torenhoge reclameborden langs de weg van de luchthaven naar het hotel in West-Manama – is “light living” tien jaar later hier nog altijd een gewaardeerd begrip.
Het grote aantal hotels en toeristische compounds is verbazend, want veel volk laat zich niet zien. ‘Dat is anders tijdens de weekends en de vakantiedagen, dan komen de Saoedi’s hier alcohol drinken en de waterpijp roken’, vertelt Hussain die me op mijn eerste dag in het golfstaatje meeneemt op een snelle rondrit door de hoofdstad Manama en de omringende dorpen en wijken. Een rondrit die contrasten toont: tussen de bouwsels die zijn opgetrokken met oliedollars en de arme wijken, tussen plezierige verzetjes van buitenlanders en de strijd om democratisering van de Bahreini’s.
Bahrein is een eilandje –ongeveer 750 vierkante kilometer groot- in de Perzische Golf, verbonden met grote broer Saoedi-Arabië via een twaalf kilometer lange brug overzee. De cijfers over de bevolking lopen uiteen: van 750.000 tot iets meer dan een miljoen inwoners. Volgens schattingen is 70 procent Bahreini, de overige dertig procent zijn buitenlanders: Pakistanen, Indiërs, Filipino’s, Syriërs, Jemenieten… Velen zijn werkzaam in de toeristische sector en de industrie maar een groot deel van hen zou gerekruteerd zijn in hun thuisland om –in ruil voor een salaris, een auto, een huis- deel uit te maken van de Bahreinse veiligheidstroepen. Het repressieve optreden van die laatste maakt de kloof tussen binnen- en buitenlanders –die tot voor kort onbestaande was- alvast wat groter, hoor ik van verschillende kanten.
Lente in Bahrein?
Op het eerste gezicht lijken de sporen van de Arabische Lente hier ver weg maar schijn bedriegt. Nadat koning Khalifa de hulp inriep van de Saoedi’s en de Verenigde Arabische Emiraten, werd de revolutie op 14 maart bloedig neergedrukt. Balans: 42 doden, heel wat gewonden, en heel wat mensen die zonder proces werden opgepakt, inclusief de dokters die gewonde demonstranten hielpen.
Vandaag verschijnen ook een aantal journalisten van Al-Wasat, de enige oppositiekrant in Bahrein, voor de rechtbank. Ze worden -omwille van berichtgeving over de revolutie en de slachtoffers- beschuldigd van het verspreiden van foute informatie en het ondermijnen van het imago van Bahrein. Het lijkt in schril contrast te staan met het opheffen van de staat van beleg en de zogenaamde oproep tot een dialoog door Khalifa.
Pearl Roundabout
Pearl Roundabout, het centrale punt in Bahrein, waar de demonstraties plaatsvinden, is vandaag niet meer toegankelijk. Het monument werd in maart door de overheid neergehaald en sindsdien wordt de hele straat afgezet en bewaakt door tanks, troepen en camera’s.
De laatste poging om een grote demonstratie op te zetten, werd op 23 september nog met veel machtsvertoon door de veiligheidstroepen neergeslagen. Vorige week werd een jongen door een politiekogel doodgeschoten tijdens een demonstratie, het 42ste slachtoffer. Toch lijkt de revolutie van Bahrein niet dood. Er wordt nog steeds vergaderd, in de dorpen bijeengekomen om van gedachten te wisselen, activisten zijn actiever dan ooit via sociale media en er is veel bereidwilligheid en nood om met de buitenlandse pers te praten. Tenminste, dat vertellen activisten. ‘De eisen die we in het begin hadden, hebben we veranderd. We zijn niet langer tevreden met een grondwettelijke hervorming, nu de Khalifa-clan onschuldige demonstranten vermoordt. De Bahreini’s willen Khalifa weg.’
Op vrijdag staat, naast een aantal ontmoetingen, ook een grote avonddemonstratie in een nabijgelegen dorp op mijn programma. De vraag is of we de plaats zullen kunnen bereiken, de veiligheidstroepen zijn naar verluidt in staat van paraatheid en extra roadblocks en checkpoints worden morgenvroeg opgesteld.