“‘Beste Nur, het ga je goed’

De persoon op deze foto is niet de persoon die in het artikel staat. Deze foto is louter illustratief.

Lukas_Rychvalsky / Pixabay

De Somalische vluchteling Nur keert terug naar zijn thuisland. Hij wil niet echt vertrekken, maar de omstandigheden dwingen hem ertoe. Het lukt immers niet om de juiste verblijfsdocumenten te krijgen. De besluiteloosheid en onzekerheid maken hem gek. Hij vertelt hier zijn verhaal.

I
k was enorm geschrokken toen ik het nieuws te horen kreeg. Nur, de Somalische vluchteling, keert terug naar zijn thuisland. “Vrijwillig”, weliswaar. Meteen dacht ik terug aan ons laatste gesprek. Terugkeren was toen geen optie. ‘Als ik terug zou moeten denk ik echt dat het beter is om voor een trein te springen’. Ik kon het niet geloven. Er moest iets gebeurd zijn dat zijn gedachte heeft veranderd, maar wat.

Hij kwam in België aan in november, 2014. In afwachting van de beslissing besloot hij niet bij de pakken te blijven zitten. Zijn inburgeringscontract rondde hij succesvol af. Hij behaalde de nodige certificaten om aan de slag te gaan als schilder op hoogte. Twee maanden lang maakte hij deel uit van de beroepsbevolking. Helaas zag hij in januari, 2018, zijn asielaanvraag geweigerd worden. Sindsdien (over)leeft hij illegaal in België.

Twee dagen voor zijn vertrek spraken we een laatste keer af. Ik was enorm onder de indruk. Zelfs nu was hij zijn positieve zelf. Zo is Nur, gewoon niet klein te krijgen. Hier laat ik hem nog een laatste keer aan het woord.

***

Dit is geen leven

Ik weet niet goed wat ik moet zeggen, ik wil niet terug maar ik heb geen andere keuze. Op 12 november 2014, ben ik aangekomen in Brussel. Vandaag zijn we februari 2020, en ik sta nog altijd nergens. Zes jaar lang heb ik verschillende pogingen ondernomen om wettelijke verblijfsdocumenten te bekomen. Het heeft vier jaar geduurd vooraleer mijn eerste asielaanvraag werd geweigerd.

Ik heb echt mijn best gedaan om een bijdrage te leveren aan jullie samenleving

Ik had ook kunnen kiezen om niets te doen en te profiteren van het systeem. Achteraf bekeken was dat misschien beter geweest. Nu komt de teleurstelling eens zo hard aan. Ik heb echt mijn best gedaan om een bijdrage te leveren aan jullie samenleving. Het doet ongelooflijk pijn als dan je statuut wordt ontnomen en je als een hond op straat wordt gezet. Verblijfsdocumenten zijn blijkbaar belangrijker dan de personen om wie het werkelijk gaat.

Op 18 september 2018, had ik een tweede keer asiel aangevraagd. Twee weken later was ik al op de hoogte van het besluit. Ook nu ben je niet welkom in België. De motivatie achter deze beslissing was dat ik niet kon bewijzen uit de desbetreffende regio afkomstig te zijn.

Ik besloot nog een laatste poging te ondernemen. Ik nam een advocaat onder de arm en deed een aanvraag tot regularisatie. Ik en mijn advocaat waren erin geslaagd om mijn geboorteakte te laten overkomen. Eindelijk had ik terug een sprankeltje hoop. Dit document zal bewijzen dat ik de waarheid spreek. Op 20 januari was het zover, mijn laatste allesbepalende interview. Vijf dagen later stortte mijn wereld voor de derde keer in elkaar. Het besluit: mijn verhaal, ongeloofwaardig; mijn geboorteakte, vervalst. Dit was voor mij de druppel die de emmer deed overlopen.

De onvermijdelijke beslissing

Het heeft geen zin om in een land te blijven waar je niet welkom bent. Wat ik niet begrijp is dat de overheid wacht tot ik zelf de beslissing neem om terug te keren. Moest ik er nu voor gekozen hebben om toch in België te blijven zou niemand hierom geven. Ik zou gewoon op straat terecht komen en elke dag moeten vechten voor mijn leven. Nochtans had ik begrepen dat volgens het Dublinverdrag België verantwoordelijk is voor mij. Waarom neemt niemand die verantwoordelijkheid en zetten ze mij gewoon op straat? Daarom keer ik terug. Ik wil terug dirigent zijn van mijn eigen leven. De besluiteloosheid en onzekerheid maken me gek.

Het heeft geen zin om in een land te blijven waar je niet welkom bent

Na het nemen van deze beslissing kreeg ik meteen al de informatie met betrekking tot vrijwillige terugkeer naar Somalië. Toen ik de brochure van IOM voor ogen kreeg kon ik het gewoon niet geloven. Vrijwillige terugkeer stond in koeien van letters op de eerste pagina vermeld. Ik keer helemaal niet vrijwillig terug. Ik keer terug omdat ik geen keuze heb. Mijn broer zei onlangs dat er af en toe nog aanslagen gepleegd worden in de regio waar ik vandaan kom. Klinkt dit als een plek waar je vrijwillig naar zou terugkeren?

Desondanks is het toch beter zo. Nu heb ik tenminste het gevoel dat ik leef. Ik kan terug mijn eigen beslissingen maken en dat geeft me energie. Ik ga terug mijn leven leiden en niet lijdend leven. Het is beter om terug te keren en in een keer te sterven dan hier te blijven en elke dag een beetje dood te gaan.

Ik zie wel wat komt

Mijn plan is om tijdelijk bij mijn broer te gaan wonen in mijn geboortestad. Ik kijk er heel erg naar uit om hem terug te zien. Het is namelijk al zes jaar geleden dat we elkaar echt hebben kunnen spreken. Van de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) zal ik ook nog ondersteuning krijgen. Ze betalen mijn vliegticket en zullen me ook nog 250 euro cash geven bij vertrek op de luchthaven. Een symbolische dankjewel om het grondgebied te verlaten.

Ze hebben me ook gezegd dat ik integratiesteun zal krijgen van zodra ik in Somalië ben. Dit geld ga ik goed kunnen gebruiken. Vroeger ben ik altijd lid geweest van een circusschool. Het was ook altijd al mijn droom geweest om professioneel acrobaat te worden. Misschien kan ik met dit geld wel zelf een circusschool oprichten. In mijn geboortestad zijn er veel weeskinderen door de oorlog. Ik hoop op deze manier iets voor hen te kunnen betekenen. Niemand zou mogen meemaken wat ik heb doorstaan.

Tijd om mijn leven terug in handen te nemen.

***

Het ga je goed

We drinken onze koffies leeg en wandelen naar de tramhalte. De roltrap brengt ons tot beneden. Nur moet lachen en zegt: ‘Dit moment is zo symbolisch. Mijn leven is een opeenvolging van ups en downs. Ik voel me zo verdrietig op dit moment en kijk waar we ons nu bevinden. Onder de grond. Ik hoop echt dat ik de juiste beslissing heb gemaakt.’ We pakken elkaar een laatste keer vast en nemen afscheid. Een moeilijk, maar mooi moment.

Het ga je goed, beste Nur.