“‘Boliviaans smeedwerk’

1. De uitslag van het referendum was veel positiever voor de regering dan wat de cijfers, die op de avond van het referendum de wereld werden ingestuurd, aangaven. Naarmate de gegevens van de rurale gebieden doorkwamen, steeg het percentage van de ja-stemmen voor de president en zijn vice, op nationaal vlak, van 61 % tot meer den 67 %, terwijl dat van de prefecten, die niet van de regeringspartij zijn, afnam. In Santa Cruz daalde het percentage van prefect Costas tot 59 %, terwijl de ja-stemmen voor Evo als president in datzelfde departament zelfs, zoals nooit tevoren, naar 40% stegen.
 
2. De prefecten van La Paz en Cochabamba, departamenten die met Santa Cruz de ontwikkelingsas van het land vormen, werden door de bevolking naar huis gestuurd. Er zullen dus nieuwe verkiezingen komen en de kans is groot dat de MAS-partij van Evo daarbij de lokale regering overneemt. De andere prefecten werden in hun ambt bevestigd; alleen die van Potosí (van de MAS) overschreed - zoals Evo - de tweederden meerderheid(79%).     
 
3. De situatie van de prefect van Oruro is nog onzeker. Alberto Luis Aguilar (MAS) kreeg amper iets meer dan 50 % ja-stemmen, terwijl Evo in Oruro (zoals in El Alto) 83 % haalde. Er wordt nog volop getwist over de interpretatie van de normen om te beslissen of hij dan niet mag aanblijven.
Wat is er gebeurd?
- Zoals overal kreeg de MAS veel meer steun op het platteland dan in de stad. De meeste massamedia voerden vanaf het begin een sistematische campagne tegen de regering, ook in Oruro, vooral tegen het lokale bestuur. De stedelingen nemen het niet dat de prefectuur - traditioneel hun machtscentrum - nu steeds vol loopt met mensen in poncho en pollera.
- De prefect maakte een radicale keuze voor de autochtone bevolking en hun organisaties. In zoverre zelfs dat hij niet alleen proyecten opzette VOOR de campo, maar ook de uitvoering van zijn ontwikkelingsbeleid  liet gebeuren DOOR mensen van de rurale gemeenschappen. Het gaat daarbij meestal om jonge afgestudeerden, zonder veel ervaring, met als gevolg dat de verwachte resultaten soms uitbleven. (Als ik hen vroeg hoe ze het stelden op hun werk, kreeg ik meerdere keren als antwoord: “We leren veel bij”).
- Alberto Luis Aguilar is filosoof en antropoloog van vorming, met teoretische visies die niet aanvaard worden door de stedelingen en soms niet begrepen door de rurale bevolking.
De poltieke en technische aanpak liet te wensen over.
- De sociale conflicten met verscheidene doden worden hem in de schoenen geschoven.
(Na het conflict met de mijnwerkers van Huanuni in Caihuasi waarbij twee doden vielen enkele dagen voor het referendum, hebben nochtans daarna zowel mijnwerkers als campesinos de dirigenten afgestraft omdat ze op onverantwoordelijk wijze een gewelddadig conflict hadden veroorzaakt. Maar zoiets komt dan niet meer in het wereldnieuws).
- In de lokale MAS-partij bestaan twee strekkingen, die, in hun radikaalste vorm, zelfs hun steun aan de prefect ontzegden. De ene wil dat de partij socialistischer wordt en de andere wil een meer Indiaanse partij. Komt het dan toch tot verkiezingen voor een nieuwe prefect, dan zal de MAS (als er geen scheuringen komen), zeker winnen. Beiden strekkingen hebben hun kandidaten, maar nu is nog niet duidelijk wie de kandidaat zou leveren. Degelijke beslissing kan alleen Evo nemen.
- Vraag is of die interne spanning, die tegenstelling tussen socialisme en indigenisme, die zich nu in Oruro manifesteert, op de duur ook niet in de hele partij scherper zal worden. Voor het ogenblik is Evo - vakbondsleider van  cocaboeren (Cochabamba) en van Aymara-oorsprong (Oruro)-  de onbetwiste leider, die alles en iedereen samenhoudt. Luis Alberto echter is een mijnwerkerszoon van het Norte de Potosí, die toenadering vond tot de Andeswereld via zijn studies en sociaal werk in kerkverband.
 
4. Gisteren vergaderden de sociale organisaties met de regering in Cochabamba. Men wil hoe dan ook zo rap mogelijk tot een referendum komen over de Grondwet, desnoods via een decreet. Ook wil men verkiezingen uitschrijven voor departamentale raadsleden en subprefecten (en zo vanuit de rurale provincies de prefecten onder controle houden). Bovendien wil men de inkomsten van de gasverkoop breder verdelen (gemeenten, inheemse volkeren) en niet teruggeven wat de prefecten eisen.
Anderzijds kondigt de oppositie, via de regionale organisaties, vanaf morgen tal van radicale acties aan tegen de regering…..
 
Een paar dagen geleden waren we nog maar eens met een twintigtal mensen van CEPA (Centrum voor Ecologie en Andesvolkeren) bijeen om rond dit alles van gedachten te wisselen, onder de leiding van Felipe Coronado (universiteit) en David Lazo (Radio Pio XII). Intussen gaat uiteraard het geplande werk rond milieu en intercultureel samenleven verder. Daarover wellicht de volgende keer.
 
Willens nillens maakt al wat we doen en laten, deel uit van dit smeedwerk van een nieuw Bolivia. Het ijzer staat vuurrood; van alle kanten vallen er klappen, soms zelfs mokerslagen. En nu maar hopen dat daarbij zo weinig mogelijk mensen brandwonden oplopen.