“‘Corrigerende verkrachting en haatmisdaad’

Naar schatting worden er per dag zo’n 150 vrouwen verkracht in Zuid-Afrika. Deze cijfers zijn schrijnend, maar volgens de oprichtster van Luleki Sizwe, Ndumie Funda, niet accuraat en ze denk dat de werkelijke cijfers veel hoger liggen. Volgens haar worden er wekelijks 10 lesbische vrouwen verkracht in Kaapstad alleen al. Ndumie heeft weet van 35 lesbische vrouwen die de afgelopen tien jaar overleden aan de gevolgen van hun verkrachting. Dit soort verkrachtingen wordt ‘corrective rape’ genoemd.

Luleka en Nosizwe

‘Corrective rape’ is het verkrachten van lesbische vrouwen en homoseksuele mannen door heteromannen. In Zuid-Afrika geloven velen dat het de ‘zieke’ mannen en vrouwen helpt om hen opnieuw op het rechte pad te krijgen. Heteromannen geloven dat het hun plicht is als man, dat het God is die hen deze taak heeft opgedragen. Het team van Luleki Sizwe wilt dit probleem in Zuid-Afrika aanpakken en vecht voor de rechten van lesbiennes en homoseksuelen.

Ndumie vertelt me dat er een betekenis schuilt achter de naam ‘Luleki Sizwe’. Het eerst deel van de naam is afgeleid van de vrouw Luleka Makiwante. Ze was een lesbische vrouw die zich niet schaamde voor haar geaardheid en ze praatte er erg openlijk over. Ze vocht samen met Ndumie voor de rechten van lesbische vrouwen. Op een dag werd Luleka verkracht door haar eigen neef. Hij deed dit naar eigen zeggen ‘to prove that she was a woman, not a man’. Luleka bleef niet alleen achter met een psychologische trauma en een gebroken persoonlijkheid maar ook met HIV. Door de verkrachting had de HIV-positieve neef de ziekte doorgegeven aan Luleka. Ze overleed in 2005.

Het tweede deel van de naam is afkomstig van Nosizwe Nomsa Bizana. Ook zij was een lesbische vrouw en werd verkracht omwille van haar geaardheid. Ze werd door vijf mannen aangerand en in elkaar geslagen. Na haar verkrachting verdween de levenslust van deze vrouw. Ze was stiller en trok zich terug. Ze durfde haar verhaal niet aan de community te vertellen en al zeker niet tegen haar familie of partner. Het duurde maanden voordat ze eindelijk vertelde wat er gebeurd was. In 2007 stierf ze aan een hersenvliesontsteking.

Een rondleiding van verkrachtingsplaatsen

De eerste plek waar we stoppen is aan een groot voetbalveld met daarnaast een gymcentrum. Hier gaf Shile Sikoji regelmatig voetballessen aan jongere kinderen. Ze was slechts 19 toen ze in november 2012 overleed als gevolg van een hate crime. Shile was lesbisch en was een lid van Luleki Sizwe. Ze was met haar vriendin iets gaan drinken en ’s avonds wandelden ze samen naar huis.

Op straat kwamen ze vijf mannen tegen die vroegen waarom ze zich als mannen gedroegen. Shile antwoordde dat ze lesbiennes waren en wilde doorlopen. Eén van de mannen trok een kleine speer en stak Shile in de borst. Haar vriendin werd in haar arm gestoken. Het duurde twee uur voordat een ambulance eindelijk arriveerde. Intussen lag Shile bloedend op straat terwijl haar vriendin om hulp riep. Iedereen negeerde hen en liet het negentienjarige meisje voor dood achter. Uiteindelijk overleed ze in het ziekenhuis aan haar verwondingen.

De volgende stop is een stenen muurtje. Hier werd een ander lid van Luleki Sizwe verkracht. Een jonge lesbische vrouw was op weg van haar werk naar huis. Plots werd ze aangevallen door een groep van drie mannen. Een van de mannen brak een glazen fles in twee stukken. Hij pakte het glazen stompje en ramde dit in de vagina van de jonge vrouw, terwijl zijn twee handlangers haar vast hielden. De vrouw schreeuwde het uit van de pijn en riep om hulp. Verschillende voorbijgangers aanschouwden het spektakel, maar liepen gewoon verder. Als ik voor het muurtje sta en naar het verhaal van Ndumie luister, loopt een koude rilling over mijn rug. Ik voel tranen in mijn ogen opwellen. Wat gaf deze mannen het recht om voor god te spelen en een vrouw te vermoorden omwille van haar geaardheid? Verdrietig loop ik terug naar de auto om verder te rijden naar de volgende plek.

De laatste plek van de rondleiding is een kruispunt. Hier werd de 23-jarige Nxolo Nkosana op 10 mei het slachtoffer van een hate crime. Samen met enkele vriendinnen en haar partner wandelde Nxolo naar huis. Plots werd Nxolo langs achter aangevallen door twee mannen en door één van hen twee keer in haar rug gestoken. Haar aanvaller herkende ze als een man die bij haar in de buurt woonde. Terwijl hij haar neerstak zei hij ‘You fucking lesbian, you fucking tomboy’. Als Nxolo op de grond valt, steekt de handlanger haar nog twee keer in haar rug. Snel hielpen Nxolos vriendinnen haar recht en liepen naar het dichtstbijzijnde huis. De tweede aanvaller liep hen achterna maar vluchtte toen de bewoners van het huis de vrouwen binnenlieten. Nxolo is nog steeds bang om het huis te verlaten maar overleefde de aanval. Met de hulp van Ndumie legde Nxolo klacht neer bij de politie. Helaas lopen haar aanvallers nog steeds vrij rond.

Toekomstplannen

Ndumie zegt dat Luleki Sizwe nog een lange weg te gaan heeft maar de organisatie heeft al erg veel bereikt. Steeds meer mensen beginnen in te zien dat het niet correct is mannen en vrouwen aan te randen of aan te vallen omwille van hun seksuele geaardheid. Ndumie zegt dat ze die gewaarwording nog verder wil verspreiden. Ze wil lesbische vrouwen en homoseksuele mannen blijven opvangen en hen hulp en raad bieden. Ook wil Ndumie dat de bevolking beseft dat vele slachtoffer die een aanval overleven vaak alsnog sterven aan HIV van hun aanranders.

De dappere vrouw is zelfs in gesprek met een minister om haar ervan te overtuigen dat ook lesbische vrouwen en homoseksuele mannen rechten hebben. En dat het dringend tijd wordt dat corrigerende verkrachting en hate crimes afgestraft worden. De tijd van negeren is voorbij zegt Ndumie Funda vastberaden.

Deze productie kwam tot stand in het kader van het journalistieke trainingsprogramma Beyond Your World van Thomas More Mechelen. Beyond Your World wordt financieel mogelijk gemaakt door de Europese Commissie.