“‘De eindsprint is ingezet in Parijs’

8u – Ontbijt

Omdat iedereen de nieuwe onderhandelingstekst afwacht is de Belgische delegatievergadering uitgesteld tot de namiddag. We moeten dus niet om 7u45 op Le Bourget zijn. Voor een keer is er dus zelfs tijd om zittend te ontbijten in plaats van hollend op weg naar de RER. Een leuk begin van de dag…

9u30 – Gespannen drukte in het Belgische delegatiekantoor

Wanneer we toekomen in het Belgisch delegatiekantoor dat we ook mogen gebruiken als uitvalsbasis, heerst er een gespannen drukte. De onderhandelingen zijn in de loop van de nacht afgerond en iedereen wacht nu op de tekst die het Franse voorzitterschap zal voorbereiden samen met een beperkte groep ministers die de onderhandelingen de voorbije dagen hebben geleid. In de loop van de ochtend loopt het bericht binnen dat de bijeenkomst van het Comité de Paris wordt uitgesteld van 12u tot 15u. Dit orgaan is in het leven geroepen door Laurent Fabius, de voorzitter van COP21, en brengt op dagelijkse basis alle delegaties samen om een stand van zaken op te maken van de vele parallelle onderhandelingen. Tijdens de bijeenkomst zal de nieuwe tekst worden vrijgegeven.

Onze studenten hebben echter andere redenen om gespannen te zijn want om 11u30 worden ze geïnterviewd door een journalist van de RTBF. Samen met de studenten van de ULB die ook de onderhandelingen volgen, vertellen ze over hun indrukken van COP21 en wat hun rol als jongere rond klimaatverandering is. Het interview, in hun allerbeste Frans, verloopt goed en zal later deze week worden uitgezonden op La Première.

Wanneer we terug binnenwandelen in het Belgisch ‘kot’ – zoals het delegatiekantoor beter bekendstaat, – loopt iedereen zich warm voor wat zonder twijfel een lange dag wordt. De ene stelt zijn lunch uit om vanavond langer verder te kunnen, een ander gaat de omliggende cafetaria’s plunderen op zoek naar bananen en andere energierijke snacks. Er heerst een wat surreële sfeer.

15u – Eindelijk…

De ministers en delegatiehoofden van alle landen druppelen de grote plenaire zaal Le Seine binnen om te luisteren naar wat Fabius te vertellen heeft. Gevolgd door een hele horde camera’s en fotografen bestijgt hij het podium en opent de zitting. Hij kondigt aan dat er een nieuw ontwerpakkoord klaar is waarin de vooruitgang van de voorbije dagen is neergeschreven. De ontwerptekst is weer heel wat korter geworden, over heel wat onderdelen lijkt consensus te bestaan. Maar Fabius aarzelt ook niet om erop te wijzen dat rond de politiek meest gevoelige issues nog onvoldoende vooruitgang is geboekt. Hij verwijst met name naar het ambitieniveau, differentiatie (hoe zal het akkoord omgaan met het onderscheid tussen de ontwikkelde en ontwikkelingslanden en binnen deze groepen) en financiering. Het zijn dezelfde kwesties die al sinds het begin van de onderhandelingen de struikelblokken vormen.

Fabius legt nog de werkmethode voor de rest van de dag uit. Alle onderhandelingsgroepen krijgen tot 20u om de tekst door te nemen en intern te bespreken, daarna zal het Comité de Paris opnieuw samenkomen om de eerste reacties van de groepen te aanhoren. Vervolgens zullen de onderhandelingen hervatten. En met die mededeling wordt de zitting gesloten en racen alle delegaties naar de medewerkers van het UNFCCC-secretariaat om een exemplaar van de tekst in handen te krijgen.

15u40 – Terug in het Belgisch kot

Wanneer we 10 minuten na afloop van de zitting aankomen in het Belgische delegatiekantoor zitten zowat alle experten van het Belgisch onderhandelingsteam al geconcentreerd gebogen over de tekst. Iedereen weet welk stukje van het ontwerpakkoord hij moet bestuderen. Om 16u opent delegatiehoofd Peter Wittoeck de coördinatievergadering en heeft iedereen een eerste analyse van de tekst klaar. Systematisch worden alle opmerkingen overlopen en genoteerd om ze mee te nemen naar de EU-coördinatie die om 17u is gepland. Het is een indrukwekkende tour de force die de delegatieleden leveren.

17u - Een sit-in tussen plastieken dieren

Maar nog indrukwekkender is wat er zich vanaf 17u afspeelt in een van de grote open ruimtes van Le Bourget. De grote sociale bewegingen hebben verzamelen geblazen voor hun grootste actie tijdens de onderhandelingen tot nu toe: een sit-in tussen de kleurrijke plastieken dieren die de site moeten opvrolijken. Het is een indrukwekkende groep mensen en organisaties die er samengekomen is om voor de laatste beslissingen door de politieke leiders worden genomen willen benadrukken dat zij het zijn die zullen beslissen of de uitkomst van Parijs een succesverhaal is of niet. Speeches en slogans wisselen elkaar af en het is duidelijk dat de verzamelde massa voor even het spreekrecht op de onderhandelingen opeist. Het is een sterk en inspirerend moment. Ik kan niet tot het einde blijven, maar hoor na afloop dat de actie afgerond is met een optocht door de conferentiesite.

20u – Het Comité de Paris komt opnieuw samen

Na 5 uur tijd voor de eerste analyse zijn alle landen en onderhandelingsgroepen klaar voor hun eerste reacties. We hadden afgesproken dat onze studenten om half negen zouden skypen met de Beursschouwburg in Brussel waar het slotevenement van het klimaatproject van de VUB doorgaat, dus we volgen de zitting op de computer in het mediacentrum. (Wil je deze week deze zittingen trouwens zelf eens meevolgen, dan kan dat online via de webcasts op de UNFCCC-website)

Tot onze verrassing nemen niet alleen de vertegenwoordigers van de verschillende onderhandelingsgroepen het woord. Tot afgrijzen van voorzitter Fabius die de tijd ongenadig ziet verdertikken, vraagt land na land het woord. Uiteindelijk zullen 60 landen reageren op de tekst. Om half twaalf, na een zitting van meer dan drie uur, wordt de zitting uiteindelijk opgeschort. We blijven een beetje verweesd achter in het ondertussen grotendeels leeggelopen mediacentrum. Wat hebben we nu eigenlijk allemaal gehoord? Alle landen blijven constructief en bereid om verder te onderhandelen maar benoemen ook een indrukwekkend lange lijst van punten waarmee ze problemen hebben.

We lopen nog even binnen in het Belgisch kot, maar dat is zo goed als verlaten. De onderhandelaars maken zich ongetwijfeld op voor een lange nacht. Om middernacht moeten de onderhandelingen hervatten in thematische groepen die gesloten zijn voor de observatoren. Al wringt het ergens dat we in deze fase geen toegang hebben tot de laatste ontwikkelingen, zijn we ook blij dat wij wel gewoon mogen gaan slapen. Want donderdag zal dit dagschema, inclusief alweer een lange nacht, zich zonder twijfel herhalen.